Cải cách tư pháp là gì? Nội dung cải cách tư pháp có gì nổi bật?

Cải cách tư pháp không giới hạn ở việc điều chỉnh và sửa đổi một vài điểm trong pháp luật hay quy trình tư pháp, mà nó thể hiện một quá trình tinh tế và sâu sắc hơn. Đây là nỗ lực tập trung vào việc điều chỉnh, cải thiện và tái cấu trúc toàn bộ hệ thống tư pháp. Mục tiêu chính của cải cách tư pháp là đảm bảo rằng hệ thống tư pháp có khả năng linh hoạt, đáp ứng hiệu quả và thích hợp đối với sự thay đổi trong xã hội và kinh tế, đồng thời bảo đảm rằng công lý và bình đẳng là nguyên tắc căn bản trong việc thi hành pháp luật. Chi tiết Cải cách tư pháp là gì? Nội dung cải cách tư pháp ra sao? Hãy theo dõi ngay bài viết sau.

Cải cách tư pháp là gì?

Cải cách tư pháp không chỉ đơn thuần là việc điều chỉnh và sửa đổi một số quy định pháp luật hay quy trình tư pháp, mà còn là một quá trình phức tạp hơn, nhằm điều chỉnh, tái cấu trúc và cải thiện các khía cạnh của hệ thống tư pháp. Mục tiêu của cải cách tư pháp là đảm bảo rằng tư pháp có khả năng phản ánh và đáp ứng một cách hiệu quả và hợp lý các thay đổi trong xã hội và kinh tế, cũng như đảm bảo công bằng và sự bình đẳng trong hệ thống pháp luật.

Cải cách tư pháp phải xem xét từ hai góc độ chính. Trước hết, đó là phương diện tư duy lý luận, nơi cần phải xem xét lại cách thức tư duy và tiếp cận pháp luật. Điều này đòi hỏi một tinh thần linh hoạt và mở cửa đối với các quan điểm mới và tiến bộ trong lĩnh vực pháp luật. Thứ hai, phải xem xét phương diện tư duy thực tiễn, nơi cần phải áp dụng các biện pháp cụ thể để thực hiện cải cách. Điều này bao gồm việc thay đổi quy trình tư pháp, cung cấp đào tạo và giáo dục cho các nhân viên tư pháp, và đảm bảo rằng các quy định mới được thực hiện một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, công cuộc cải cách tư pháp không dễ dàng, vì nó tác động đến một loạt các khía cạnh trong xã hội. Nó ảnh hưởng đến con người, khi họ phải thích nghi với các thay đổi trong quy trình tư pháp và pháp luật. Nó cũng có tác động đến chính trị, vì quyết định về cải cách tư pháp thường là một phần quan trọng của chính trị và quyền lực. Cải cách tư pháp cũng ảnh hưởng đến kinh tế thông qua việc tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và sự đầu tư. Nó còn liên quan đến xã hội, văn hóa và môi trường, bởi vì nó có thể thay đổi cách mà các văn hóa và giá trị xã hội được thể hiện trong hệ thống pháp luật và quy định về môi trường.

Hơn nữa, cải cách tư pháp không chỉ ảnh hưởng nội bộ mà còn đối ngoại, vì nó có thể tác động đến quan hệ với các quốc gia khác và quy định về thương mại quốc tế. Vì vậy, việc thực hiện cải cách tư pháp đòi hỏi sự thông thái, sự hiểu biết và sự đối thoại rộng rãi với các bên liên quan để đảm bảo rằng các quyết định cải cách là cân nhắc và mang lại lợi ích cho tất cả.

Nội dung cải cách tư pháp theo chủ trương của Đảng

Cải cách tư pháp không đơn giản là việc thay đổi văn bản pháp luật; nó liên quan đến việc hiện đại hóa, tối ưu hóa và tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững. Đây là quá trình đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về cả hai khía cạnh lý thuyết và thực tế của tư pháp. Cải cách này cũng bắt nguồn từ việc đặt câu hỏi quan trọng về cách mà hệ thống pháp luật có thể giúp định hình một xã hội công bằng hơn, bình đẳng hơn và phát triển hơn.

Căn cứ theo Mục 4 Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2022, công tác cải cách tư pháp theo Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2022 được thực hiện thông qua các nhiệm vụ như sau:

[1] Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao nhận thức về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

[2] Bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

[3] Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, hiệu quả, bảo đảm yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững

[4] Tiếp tục đổi mới tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội

[5] Tiếp tục thực hiện tốt thiết chế Chủ tịch nước theo Hiến pháp.

[6] Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương; xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ Nhân dân, chuyên nghiệp, pháp quyền, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

[7] Xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

[8] Xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân

[9] Tăng cường, chủ động hội nhập quốc tế đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

[10] Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và nhân dân trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Những vấn đề thực tiễn trong cải cách tư pháp

Cải cách tư pháp là một quá trình phức tạp và không giới hạn trong việc chỉnh sửa và cải tiến một vài điểm trong hệ thống pháp luật và quy trình tư pháp. Đây là một nỗ lực đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng và tầm nhìn xa về sự liên quan giữa pháp luật và xã hội. Mục tiêu chính của cải cách tư pháp không chỉ đơn thuần là thích nghi với thay đổi trong xã hội và kinh tế một cách hiệu quả, mà còn là bảo đảm rằng công bằng và bình đẳng được xây dựng vào cơ sở của hệ thống pháp luật.

Dựa trên các chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp, Hiến pháp năm 2013, chính sách pháp luật về tư pháp từng bước được xây dựng, làm nền tảng, cơ sở cho việc hoàn thiện pháp luật về tư pháp ở nước ta. Chính sách pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự, dân sự, tố tụng dân sự và các chính sách pháp luật liên quan đến tư pháp khác đã được xác lập ngày càng rõ hơn, định hướng cho hoạt động xây dựng pháp luật liên quan đến tư pháp, thúc đẩy cải cách tư pháp.

Những quan điểm mang tính chính sách pháp luật hình sự theo hướng: Đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội, giảm hình phạt tù, hạn chế hình phạt tử hình, giảm khung hình phạt tối đa quá cao, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ, khắc phục tình trạng tội phạm hóa quan hệ kinh tế, quan hệ dân sự, tội phạm hóa những hành vi nguy hiểm cho xã hội mới xuất hiện trong quá trình phát triển xã hội, phân hóa hành vi phạm tội và trách nhiệm hình sự, quốc tế hóa đã được thể chế hóa trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Những quan điểm mang tính chính sách pháp luật dân sự theo hướng: tôn trọng quyền tự do kinh doanh, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức khi tham gia giao dịch; xác lập và thúc đẩy các quan hệ pháp luật dân sự, kinh tế, thương mại phát triển lành mạnh; hạn chế sự can thiệp quá mức của các cơ quan công quyền vào các quan hệ dân sự, kinh tế, thương mại; hoàn thiện chế định hợp đồng, bồi thường, bồi hoàn đã được thể chế hóa trong Bộ luật Dân sự năm 2015 và các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực dân sự, kinh tế, thương mại.

Những quan điểm mang tính chính sách pháp luật tố tụng tư pháp theo hướng: Phân định rõ thẩm quyền hành chính và thẩm quyền tư pháp trong hoạt động tố tụng tư pháp; tăng thẩm quyền cho thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, nâng cao tính độc lập của họ; xây dựng cơ chế xét xử theo thủ tục rút gọn; hoàn thiện thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm hình sự; hoàn thiện thủ tục tố tụng dân sự; mở rộng thẩm quyền xét xử của tòa án đối với các vụ án hành chính; từng bước thực hiện việc công khai hóa các bản án đã được quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và các văn bản quy phạm pháp luật khác.

Các văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện nói trên đã được tổ chức thực hiện trên thực tiễn và phát huy hiệu lực, hiệu quả, góp phần thúc đẩy cải cách tư pháp ở nước ta.

Hiện nay có các cơ quan tư pháp nào tại Việt Nam?

Các cơ quan tư pháp đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện công lý và bảo đảm tuân thủ pháp luật trong xã hội. Chúng là những tổ chức chịu trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến giải quyết tranh chấp và xử lý các vi phạm pháp luật. Quyền hạn của các cơ quan tư pháp thường bao gồm việc thẩm tra, điều tra, xét xử, và đưa ra quyết định hoặc phán quyết về các vụ án và tranh chấp.

Mặt khác căn cứ theo Điều 102 Hiến pháp 2013 có quy định như sau:

Điều 102.

1. Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

2. Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.

3. Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Theo quy định tại Điều 107 Hiến pháp 2013 quy định như:

Điều 107.

1. Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.

2. Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.

3. Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Thông qua các quy định trên, Hiện nay tại Việt Nam có các cơ quan tư pháp như sau:

– Tòa án nhân dân.

– Viện kiểm sát nhân dân.

Thông tin liên hệ:

LSX đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến vấn đề “Cải cách tư pháp là gì? Nội dung cải cách tư pháp“. Ngoài ra, chúng tôi có hỗ trợ dịch vụ pháp lý khác liên quan. Hãy nhấc máy lên và gọi cho chúng tôi qua số hotline 0833102102 để được đội ngũ Luật sư, luật gia giàu kinh nghiệm tư vấn, hỗ trợ, đưa ra giải đáp cho quý khách hàng.

Theo dõi thêm bài viết:

• Thực hiện hồ sơ xin thành lập văn phòng giám định tư pháp
• Tờ khai yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp năm 2023
• Lý lịch tư pháp có thời hạn bao lâu năm 2023?

Câu hỏi thường gặp