Cùng với sự phát triển thần tốc của khoa học – kỹ thuật, mỗi người đều có thể sở hữu riêng cho mình ít nhất một chiếc điện thoại thông minh dẫn đến nhu cầu về giải trí của các cá nhân đang ngày càng tăng cao, việc các tựa game trên di động ngày càng đa dạng là điều không thể bàn cãi, nhất là đối với các loại game online. Game online đã và đang mang lại nguồn doanh thu vô cùng lớn cho các công ty Game. Để có thể sản xuất được một tựa game hoàn chỉnh là một việc cực kỳ kỳ công từ khâu lên ý tưởng, nội dung, thiết kế đồ họa cho đến ý nghĩa của game, cuối cùng là hoàn thiện và công bố phát hành trên các nền tảng, những việc trên tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền của. Tuy nhiên, thực trạng vấn đề “tham khảo ý tưởng” trong làng game ngày càng phổ biến, đồng thời khiến nhiều hãng game bị ảnh hưởng tới cả kinh tế lẫn danh tiếng khi vướng vào vấn đề tranh chấp bản quyền. Vậy hành vi nào được coi là vi phạm bản quyền game? Trường hợp vi phạm bản quyền game bị xử lý như thế nào? Để hiểu rõ hơn các vấn đề nêu trên, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Căn cứ pháp lý
- Luật sở hữu trí tuệ 2005
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ 2009
- Nghị định 131/2013/NĐ-CP
Bản quyền game
Căn cứ quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 14 Luật sở hữu trí tuệ 2005 về các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả:
“1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:
a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;”
Khoản 1 Điều 22 Luật sở hữu trí tuệ 2005 quy định về quyền tác giả đối với chương trình máy tính, sưu tập giữ liệu như sau:
“1. Chương trình máy tính là tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng các lệnh, các mã, lược đồ hoặc bất kỳ dạng nào khác, khi gắn và một phương tiện mà máy tính đọc được, có khả năng làm cho máy tính thực hiện được một công việc hoặc đạt được một kết quả cụ thể.
Chương trình máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy.”
Game là một chương trình máy tính, bởi vì được tạo ra từ tập hợp nhiều câu lệnh, mã, lược đồ…được thực hiện bởi các lập trình viên phát triển phần mềm thông qua việc sử dụng một ngôn ngữ lập trình để tạo nên một trò chơi bất kỳ vận hành trên các nền tảng công nghệ. Game là một sản phẩm của trí tuệ con người, có sự đầu tư về trang thiết bị khoa học, công nghệ và kỹ thuật.
Bản quyền game là việc bảo vệ quyền cho những công ty sản xuất game, lập trình viên, tác giả đối với các mã nguồn, các câu lệnh được viết ra từ một ngôn ngữ lập trình nhất định.
Hành vi vi phạm bản quyền game
Theo quy định tại Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ 2005 về những hành vi sau được coi là xâm phạm quyền tác giả đối với game:
“1. Chiếm đoạt quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học.
2. Mạo danh tác giả.
3. Công bố, phân phối tác phẩm mà không được phép của tác giả.
4. Công bố, phân phối tác phẩm có đồng tác giả mà không được phép của đồng tác giả đó.
5. Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.
6. Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm đ khoản 1 Điều 25 của Luật này.
7. Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật này.
8. Sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 25 của Luật này.
9. Cho thuê tác phẩm mà không trả tiền nhuận bút, thù lao và quyền lợi vật chất khác cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả.
10. Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
11. Xuất bản tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
12. Cố ý huỷ bỏ hoặc làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.
13. Cố ý xóa, thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử có trong tác phẩm.
14. Sản xuất, lắp ráp, biến đổi, phân phối, nhập khẩu, xuất khẩu, bán hoặc cho thuê thiết bị khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị đó làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.
15. Làm và bán tác phẩm mà chữ ký của tác giả bị giả mạo.
16. Xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối bản sao tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.”
Vi phạm bản quyền game bị xử lý như thế nào?
Tùy theo mức độ và tính chất nghiêm trọng của hành vi vi phạm bản quyền game mà sẽ có hình thức xử lý tương ứng.
Xử lý hành chính
Căn cứ Khoản 27 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ 2009 quy định các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
“a) Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho tác giả, chủ sở hữu, người tiêu dùng hoặc cho xã hội;
b) Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ quy định tại Điều 213 của Luật này hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này;
c) Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán, tàng trữ tem, nhãn hoặc vật phẩm khác mang nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý giả mạo hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này.”
Khoản 28 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ 2009 quy định các hình thức xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả như sau:
“1. Tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ quy định tại khoản 1 Điều 211 của Luật này bị buộc phải chấm dứt hành vi xâm phạm và bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:
a) Cảnh cáo;
b) Phạt tiền.
2. Tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm, tổ chức, cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:
a) Tịch thu hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu, phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ;
b) Đình chỉ có thời hạn hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực đã xảy ra vi phạm.
3. Ngoài các hình thức xử phạt quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, tổ chức, cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hoặc các biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:
a) Buộc tiêu huỷ hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ;
b) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam đối với hàng hoá quá cảnh xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc buộc tái xuất đối với hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ, phương tiện, nguyên liệu, vật liệu nhập khẩu được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ sau khi đã loại bỏ các yếu tố vi phạm trên hàng hoá.”
Mức phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được quy định như sau tại Điều 2 Nghị định 131/2013/NĐ-CP:
“Điều 2. Quy định khung phạt tiền, thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
1. Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan đối với cá nhân là 250.000.000 đồng, đối với tổ chức là 500.000.000 đồng.
2. Khung phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này là khung phạt tiền áp dụng đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 5; Khoản 1 và Điểm b Khoản 2 Điều 7 Nghị định này. Đối với cùng một hành vi vi phạm, khung phạt tiền đối với tổ chức gấp 02 lần khung phạt tiền đối với cá nhân.
3. Thẩm quyền phạt tiền của các chức danh quy định tại Chương III Nghị định này là thẩm quyền áp dụng đối với cá nhân. Thẩm quyền phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân.”
Xử lý dân sự
Các biện pháp dân sự được quy định cụ thể tại Điều 202 Luật sở hữu trí tuệ 2005 như sau:
“Điều 202. Các biện pháp dân sự
Tòa án áp dụng các biện pháp dân sự sau đây để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ:
1. Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm;
2. Buộc xin lỗi, cải chính công khai;
3. Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự;
4. Buộc bồi thường thiệt hại;
5. Buộc tiêu huỷ hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hoá, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hoá xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.”
Xử lý hình sự
Cơ quan có thẩm quyền xem xét, thu thập chứng cứ và nếu phát hiện hành vi xâm phạm có dấu hiệu tội phạm thì áp dụng các chế tài xử phạt theo Bộ luật hình sự.
Mời bạn xem thêm
- Đăng ký bản quyền tác giả, hồ sơ, thủ tục như thế nào?
- Đăng ký bản quyền thương hiệu ở đâu và như thế nào?
- Thủ tục đăng ký bản quyền thương hiệu
- Thời gian đăng ký bản quyền tác giả mất bao lâu?
Thông tin liên hệ
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Sư X về vấn đề “Vi phạm bản quyền game”. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Mọi thắc mắc về thủ tục pháp lý có liên quan như điều kiện cấp phép bay flycam, gửi thông báo phát hành hóa đơn điện tử, tìm hiểu về hợp thức hóa lãnh sự tại Việt Nam, thành lập công ty mới; xin hợp pháp hóa lãnh sự ở Hà Nội, dịch vụ công chứng tại nhà của chúng tôi… Quý khách vui lòng liên hệ Luật Sư X để được hỗ trợ, giải đáp.
Liên hệ hotline: 0833.102.102. Hoặc liên hệ theo:
- FaceBook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Quy định tại Điều 5 Nghị định 105/2006/NĐ-CP:
“Điều 5. Xác định hành vi xâm phạm
Hành vi bị xem xét bị coi là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ quy định tại các Điều 28, 35, 126, 127, 129 và 188 của Luật Sở hữu trí tuệ, khi có đủ các căn cứ sau đây:
1. Đối tượng bị xem xét thuộc phạm vi các đối tượng đang được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
2. Có yếu tố xâm phạm trong đối tượng bị xem xét.
3. Người thực hiện hành vi bị xem xét không phải là chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và không phải là người được pháp luật hoặc cơ quan có thẩm quyền cho phép theo quy định tại các Điều 25, 26, 32, 33, khoản 2 và khoản 3 Điều 125, Điều 133, Điều 134, khoản 2 Điều 137, các Điều 145, 190 và 195 của Luật Sở hữu trí tuệ.
4. Hành vi bị xem xét xảy ra tại Việt Nam.
Hành vi bị xem xét cũng bị coi là xảy ra tại Việt Nam nếu hành vi đó xảy ra trên mạng internet nhưng nhằm vào người tiêu dùng hoặc người dùng tin tại Việt Nam.”
Hồ sơ đăng ký bản quyền nói chung và đăng ký bản quyền game nói riêng sẽ được nộp tại Cục bản quyền tác giả Việt Nam. Có thể lựa chọn các cách nộp hồ sơ như sau:
– Nộp hồ sơ trực tiếp tại Cục bản quyền tác giả tại Hà Nội; hoặc 02 văn phòng đại diện của Cục bản quyền tác giả tại Hồ Chí Minh và Đà Nẵng
– Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền game qua đường bưu điện tới 1 trong 03 địa chỉ nêu trên.
Quyền tác giả đối với Game phát sinh sau khi tác giả hoàn thành tác phẩm. Tuy nhiên, quyền tác giả chỉ phát sinh theo nguyên tắc lãnh thổ. Do đó, để đảm bảo quyền sở hữu tại Việt Nam, đơn vị mua bản quyền game cần xin phép đơn vị cung cấp và đăng ký quyền sở hữu cho tác phẩm đó tại Việt Nam.
