Người giám hộ là cụm từ khá phổ biến trong luật đặc biệt là luật dân sự. Người giám hộ sẽ chăm sóc, giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mắc bệnh tâm thần, người không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình. Một cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan chính phủ được pháp luật chỉ định hoặc quy định đóng vai trò là người giám hộ . Vậy người giám hộ cho người dưới 18 tuổi được báo khi bị lấy lời khai hay không? hãy cùng LSX tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé
Những trường hợp nào cần người giám hộ ?
Người được giám hộ là một cá nhân không thể thiết lập và thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình thông qua hành động vì họ là trẻ vị thành niên không có sự chăm sóc, giáo dục của người ca ,người mẹ hoặc người có khó khăn về nhận thức, hành vi và người mất khả năng lao động. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 58 BLDS thì người được giám hộ bao gồm:
– Người chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Toà án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu;
– Người mất năng lực hành vi dân sự.
Theo quy định này thì những người giám hộ có thể phân chia thành các nhóm sau:
– Những người bắt buộc phải có người giám hộ bao gồm: người mất năng lực hành vi dân sự; người dưới 15 tuổi không còn cha, mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị toà án hạn chế quyền của cha, mẹ.
– Người được giám hộ theo yêu cầu của cha, mẹ khi cha mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên.
– Những người từ 15 đến dưới 18 tuổi không bắt buộc phải có người giám hộ nếu họ phát triển bình thường về thể chất.
Người giám hộ cho người dưới 18 tuổi được báo khi bị lấy lời khai không?
Khi người dưới 18 tuổi phạm tội thì có những tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải lấy lời khai. Căn cứ quy định tại Điều 7 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH, việc thông báo về hoạt động tố tụng liên quan đến người dưới 18 tuổi được quy định cụ thể như sau:
Thông báo về hoạt động tố tụng
1. Trước khi lấy lời khai, hỏi cung người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo trước trong thời gian hợp lý cho người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ biết về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung để những người này tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.
Việc thông báo cho gia đình của người dưới 18 tuổi bị giữ trong trường hợp khẩn cấp được thực hiện theo quy định tại Điều 116 Bộ luật Tố tụng hình sự; việc thông báo cho người đại diện của người dưới 18 tuổi trong trường hợp họ bị bắt, tạm giữ, tạm giam được thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 419 Bộ luật Tố tụng hình sự.
Việc thông báo các hoạt động tố tụng khác được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
3. Người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi khi nhận được thông báo phải thông tin kịp thời về việc có mặt và tham gia tố tụng của họ cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng biết.
Có thể thấy, cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo trước cho người đại diện của người dưới 18 tuổi trong một khoảng thời gian hợp lý về việc lấy lời khai, hỏi cung đối với người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi.
Mục đích của việc thông báo là để cho người đại diện của người dưới 18 tuổi biết về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung để có thể tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, người đại diện của người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cần thông báo kịp thời cho cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tiến hành tố tụng biết về việc có mặt và tham gia tố tụng của họ.
Có thể dựa trên những tài liệu nào để xác định tuổi chính xác của người dưới 18 tuổi bị buộc tội?
Trong pháp luật về giám hộ không đề cập đến quyền giám hộ của cha, mẹ đối với con chưa thành niên nhưng có thể ngầm thừa nhận vai trò cha, mẹ đối với con với tư cách là người đại diện đương nhiên của con. Các quy định về quyền giám hộ của người chưa thành niên được áp dụng khi cha hoặc mẹ không còn, khi cha, mẹ mất hay hạn chế về năng lực hành vi dân sự hoặc không có điều kiện giám hộ đối với người chưa thành niên
Căn cứ Điều 6 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH có quy định như sau:
“Điều 6. Phối hợp trong việc xác định tuổi của người bị buộc tội, người bị hại dưới 18 tuổi
1. Việc xác định tuổi của người bị buộc tội, người bị hại dưới 18 tuổi căn cứ vào một trong các giấy tờ, tài liệu sau:
a) Giấy chứng sinh;
b) Giấy khai sinh;
c) Chứng minh nhân dân;
d) Thẻ căn cước công dân;
đ) Sổ hộ khẩu;
e) Hộ chiếu.
2. Trường hợp các giấy tờ, tài liệu nêu tại khoản 1 Điều này có mâu thuẫn, không rõ ràng hoặc không có giấy tờ, tài liệu này thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải phối hợp với gia đình, người đại diện, người thân thích, nhà trường, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh hoặc tổ chức, cá nhân khác có liên quan nơi người dưới 18 tuổi học tập, lao động, sinh hoạt trong việc hỏi, lấy lời khai, xác minh làm rõ mâu thuẫn hoặc tìm các giấy tờ, tài liệu khác có giá trị chứng minh về tuổi của người đó.
Trường hợp đã áp dụng các biện pháp hợp pháp nhưng chỉ xác định được khoảng thời gian tháng, quý, nửa đầu hoặc nửa cuối của năm hoặc năm sinh thì tùy từng trường hợp cụ thể cần căn cứ khoản 2 Điều 417 Bộ luật Tố tụng hình sự để xác định tuổi của họ.
3. Trường hợp kết quả giám định tuổi chỉ xác định được khoảng độ tuổi của người bị buộc tội, người bị hại thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng lấy tuổi thấp nhất trong khoảng độ tuổi đã xác định được để xác định tuổi của họ.
Như vậy, để xác định tuổi của người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi thì có thể căn cứ vào một trong những giấy tờ nêu trên.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Quy định về người giám hộ cho người dưới 18 tuổi” đã được LSX giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty LSX chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới mẫu sơ yếu lý lịch 2023. Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại. Chi tiết vui lòng liên hệ tới hotline: 0833102102.
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ khoản 1 Điều 8 Thông tư liên tịch 06/2018/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BTP-BLĐTBXH, việc phối hợp trong việc cử người để tham gia tố tụng được quy định cụ thể như sau:
“Điều 8. Phối hợp trong việc cử người để tham gia tố tụng
Khi tiến hành các hoạt động tố tụng đối với người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan, tổ chức sau đây cử người giám hộ, người đại diện, người thực hiện trợ giúp pháp lý, người bào chữa, Bào chữa viên nhân dân để tham gia tố tụng:
a) Yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cư trú cử người giám hộ nếu họ không có người giám hộ đương nhiên;
Như vậy, trong trường hợp không có người giám hộ đương nhiên thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi cư trú cử người giám hộ phù hợp.
Có thể thấy việc phân công điều tra viên cũng như các đối tượng khác tiến hành tố tụng đối với vụ án có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi phải có ít nhất một trong các điều kiện sau đây:
+ Có kinh nghiệm khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi;
+ Đã được đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng giải quyết các vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi;
+ Đã được đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người dưới 18 tuổi.
Như vậy, trường hợp điều tra viên khi tiến hành tố tụng đối với vụ án có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi nếu không có kinh nghiệm khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi trước đó thì có thể thay thế bằng 01 trong 02 điều kiện bên trên.