Thực tế xảy ra nhiều trường hợp thiệt hại phát sinh không phải do hành vi của con người. Trong đó có thể kể đến trường hợp tài sản gây thiệt hại; nguồn nguy hiểm cao độ gây thiệt hại; nhà cửa, công trình xây dựng gây thiệt hại….Trong những trường hợp này, trách nhiệm bồi thường thiệt hại được đặt ra cho chủ sở hữu và một số chủ thể khác. Bồi thường thiệt hại do nhà cửa/công trình xây dựng khác gây ra mang một số điểm đặc thù cần phải có những phân tích và luận giải để áp dụng thống nhất trên thực tế. Vậy quy định của pháp luật về vấn đề này như thế nào?
Tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Cơ sở pháp lí
Căn cứ phát sinh trách nhiệm Bồi thường thiệt hại nói chung?
Theo quy định tại điều 584 BLDS 2015:
Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
- Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe; danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác; mà gây thiệt hại thì phải bồi thường; trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
- Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng; hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại; trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
- Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại; trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nhà cửa/công trình xây dựng gây ra
Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra là trách nhiệm của chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần phát sinh khi tự thân nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại.
Điều 605 BLDS 2015 quy định:
Điều 605. Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra
Chủ sở hữu, người chiếm hữu; người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa; công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác.
Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa; công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường.
Điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường
Theo quy định tại điều 605 BLDS thì lỗi không phải là điều kiện làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại do nhà cửa/ công trình xây dựng khác gây ra.
Thiệt hại xảy ra trong trường hợp này là do có dự tự thân tác động của nhà cửa, công trình xây dựng khác. Để được bồi thường, chỉ cần 03 điều kiện: có thiệt hại; có sự tự thân tác động của nhà cửa/công trình xây dựng khác; có mối quan hệ nhân quả giữa sự tự thân tác động của nhà cửa/công trình xây dựng khác với thiệt hại.
Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường ngay cả khi mình không có lỗi. Họ chỉ được loại trừ trách nhiệm trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng; hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hai.
Nguyên tắc bồi thường thiệt hại do nhà cửa/công trình xây dựng khác gây ra
Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền; bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc. Phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết; hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Một số trường hợp cần lưu ý
Thứ nhất, nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại do hành vi trái pháp luật của con người tác động (kéo, xô đổ, phá vỡ). Trong trường hợp này, nhà cửa, công trình xây dựng khác đóng vai trò như công cụ, vật trung gian để con người gây thiệt hại. Do vậy, về nguyên tắc, chủ thể nào thực hiện hành vi trái pháp luật; có lỗi tác động lên nhà cửa, công trình xây dựng khác dẫn đến thiệt hại thì chủ thể đó phải bồi thường. Đây là trường hợp bồi thường thiệt hại do hành vi gây ra theo khoản 1 điều 584 BLDS 2015; chứ không phải bồi thường do nhà cửa công trình xây dựng khác gây ra tại điều 605 BLDS.
Thứ hai, nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại do bị một tài sản khác tác động. Trường hợp này, nhà cửa, công trình xây dựng khác chỉ đóng vai trò trung gian gây thiệt hại. Do vậy, cũng không thuộc trường hợp tại điều 605 BLDS 2015.
Bồi thường thiệt hại do nhà cửa/công trình xây dựng gây ra là một trong những trách nhiệm bồi thường được quy định trong BLDS. Khi xem xét trách nhiệm này cũng cần đánh giá các yếu tố khác để xác định phạm vi bồi thường, mức bồi thường cho chính xác và hợp lí.
Liên hệ Luật sư X
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề: “Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra”. Để sử dụng dịch vụ của chúng tôi mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.
Liên hệ hotline: 0833.102.102
- FaceBook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm bao gồm:
1. Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.
2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.
3. Chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.
4. Thiệt hại khác do luật quy định.
Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường.
Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu; trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.
Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.
