Thủ tục mở thừa kế là thủ tục theo quy định của pháp luật; phát sinh sau khi người để lại di sản chết nhằm thực hiện việc phân chia di sản theo nội dung di chúc để lại. Sau khi hoàn tất thủ tục mở thừa kế, di sản của người chết mới có thể được phân chia theo di chúc; hoặc phân chia theo pháp luật. Để thực hiện thủ tục mở thừa kế, cần thực hiện trình tự nhất định bao gồm: Xác định thời điểm; địa điểm mở thừa kế và thực hiện thủ tục mở thừa kế.
Bài viết này sẽ cung cấp cụ thể trình tự thực hiện thủ tục mở thừa kế. Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu cụ thể sau đây:
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Xác định thời điểm
Thời điểm mở thừa kế được quy định tại Khoản 1 Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015 .
Thời điểm mở thừa kế được xác định dựa trên thời điểm người có tài sản chết; hoặc dựa trên Tuyên bố chết của Toà án đối với những người thuộc trường hợp sau:
- Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
- Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;
- Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
- Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống.
Đối với Toà án tuyên bố một người là đã chết, ngày chết sẽ do Toà án xác định theo quy định của pháp luật. Nếu không thể xác định được ngày chết của người được tuyên bố thì ngày quyết định trên của Toà án có hiệu lực là ngày chết của người đó, cũng là ngày để xác định thời điểm mở thừa kế.
Địa điểm mở thừa kế
Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015, địa điểm thừa kế được xác định là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản; hoặc nơi có phần lớn di sản.
Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về địa điểm mở thừa kế như trên để tiến hành những công việc như: kiểm kê ngay tài sản của người đã chết; xác định những ai là người thừa kế theo di chúc; thừa kế theo pháp luật; từ chối nhận di sản thừa kế; ... Nếu có người trong diện thừa kế từ chối nhận di sản thì phải thông báo cho cơ quan công chứng nhà nước; hoặc ủy ban nhân dân xã phường thị trấn nơi mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản thừa kế. Trường hợp có tranh chấp thì tòa án nhân dân nơi mở thừa kế có thẩm quyền giải quyết.
Thực hiện thủ tục mở thừa kế
Thủ tục mở thừa kế là thủ tục theo quy định của pháp luật phát sinh sau khi người để lại di sản chết; nhằm thực hiện việc phân chia di sản theo nội dung di chúc. Để mở thừa kế, chủ thể tiến hành thủ tục mở thừa kế cần công chứng các hồ sơ sau:
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
- Giấy chứng tử;
- Giấy tờ tùy thân của các thừa kế;
- Những giấy tờ khác (như: giấy khai sinh của anh/chị/em; giấy chứng tử của ông bà nội; giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của bố mẹ …).
Chủ thể mở thừa kế
Chủ thể tiến hành thủ tục mở thừa kế là tất cả những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người để lại di sản. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành thủ tục mở thừa kế là tổ chức công chứng trên địa bàn tỉnh, thành phố nơi có bất động sản.
Sau khi chủ thể tiến hành thủ tục mở thừa kế hoàn tất các hồ sơ trên; cơ quan công chứng tiến kiểm tra hồ sơ thấy đầy đủ; phù hợp quy định của pháp luật sẽ hành niêm yết công khai tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã; nơi thường trú trước đây của người để lại di sản; Trường hợp không có nơi thường trú; thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã; nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Nếu không xác định được cả hai nơi này; thì niêm yết tại Uỷ ban nhân dân cấp xã; nơi có bất động sản của người để lại di sản.
Sau 15 ngày niêm yết, không có khiếu nại; tố cáo gì thì cơ quan công chứng chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo Điều 57 Luật Công chứng năm 2014.
Hy vọng bài viết hữu ích cho bạn đọc!
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là tư vấn của Luật sư X về thủ tục mở thừa kế. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ của luật sư X; hoặc sử dụng dịch vụ Luật sư giải quyết tranh chấp về thừa kế và di chúc; hãy liên hệ: 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định của pháp luật hiện hành thì: Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi có quyền được lập di chúc. Người ở độ tuổi này có thể tự chủ về tài sản của mình; tuy nhiên việc lập di chúc ở độ tuổi này cần được kiểm soát chặt chẽ vì tuy có tài sản riêng; nhưng mặt nhận thức vẫn còn nhiều hạn chế.
Một người được lập nhiều bản di chúc. Do đó, khi một bản di chúc mới được lập ra thì bản di chúc cũ sẽ không còn hiệu lực. Nên bản di chúc cuối cùng được lập hợp pháp trước khi người để lại di chúc mất chính là bản di chúc có hiệu lực pháp lý.
