Theo định kỳ, các Bộ ngành sẽ tổ chức tham luận về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công để nhận xét, đánh giá hoạt động này trong năm vừa qua. Bên cạnh đó, các cơ quan liên ngành sẽ cùng nhau góp ý kiến để đề xuất những giải pháp, những mục tiêu kế hoạch trong năm tiếp theo để phát triển tiềm lực về kinh tế và xã hội của quốc gia. Vậy cụ thể, năm vừa qua, hội nghị tham luận về giải ngân vốn đầu tư công bàn luận những vấn đề gì? Nhà nước đề xuất những Giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nào? Quy định về thời hạn giải ngân vốn đầu tư công hiện nay ra sao? Sau đây, Luật sư X sẽ giúp quý bạn đọc làm rõ vấn đề này thông qua bài viết sau cùng những quy định liên quan. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.
Căn cứ pháp lý
Hiểu thế nào là giải ngân vốn đầu tư công?
Để hiểu giải ngân vốn đầu tư công là gì, trước hết chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm vốn đầu tư công.
Theo quy định, có thể hiểu vốn đầu tư công là nguồn vốn Nhà nước lấy từ ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác của các cơ quan có liên quan để tiến hành thực hiện các chương trình, dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.
Khoản 22 Điều 4 Luật Đầu tư công 2019, vốn đầu tư công bao gồm: vốn ngân sách nhà nước; vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.
Theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị định 99/2021/NĐ-CP, Giải ngân vốn đầu tư công đối với vốn trong nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư là việc cơ quan kiểm soát, thanh toán thực hiện tạm ứng vốn, thanh toán khối lượng hoàn thành (bao gồm cả thanh toán để thu hồi vốn tạm ứng) cho nhiệm vụ, dự án trên cơ sở đề nghị của chủ đầu tư; giải ngân vốn đầu tư công đối với vốn nước ngoài theo quy định tại Nghị định của Chính phủ về quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài.
Quy định về thời hạn giải ngân vốn đầu tư công hiện nay
Luật đầu tư công có hiệu lực này đã ban hành thời gian thực hiện và giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm như sau:
- Thời gian thực hiện và giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước đến hết ngày 31 tháng 01 năm đầu tiên của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau.
- Thời gian thực hiện và giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công hằng năm đến ngày 31 tháng 01 năm sau. Trường hợp bất khả kháng, Thủ tướng Chính phủ quyết định đối với vốn ngân sách trung ương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định đối với vốn ngân sách địa phương cho phép kéo dài thời gian thực hiện nhưng không quá 31 tháng 12 năm sau.
- Đối với chương trình, dự án sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại chưa được dự toán hoặc vượt dự toán được giao, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi thực hiện và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Tham luận về giải ngân vốn đầu tư công
Tại Hội nghị, đại diện Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) đã trình bày Báo cáo về tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài trong năm vừa qua và các giải pháp thúc đẩy giải ngân những tháng cuối năm. Đại diện một số Bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương cũng đã có các báo cáo tham luận cụ thể về tình hình tình hình triển khai các dự án, các vướng mắc khó khăn, chỉ ra các nguyên nhân cũng như nêu lên các giải pháp, kiến nghị cụ thể tại các dự án thuộc lĩnh vực, phạm vi phụ trách.
Giải ngân đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm mục tiêu phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19. Đến nay, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều biện pháp quyết liệt để chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, trong đó có vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài. Các Bộ, ngành, địa phương, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình cũng đã thực hiện nhiều giải pháp để thúc đẩy giải ngân.
Về phía Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động triển khai tích cực các giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân cụ thể như có công văn gửi Bộ trưởng các Bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về vấn đề giải ngân vốn nước ngoài; Bộ Tài chính đã tích cực làm việc và trao đổi trực tiếp, trực tuyến với tất cả các chủ dự án được giao kế hoạch vốn nước ngoài của các Bộ, ngành, địa phương; thực hiện kiểm soát chi và giải quyết đơn rút vốn đảm bảo ngắn có thể và đúng quy định pháp luật.
Việc giải ngân chậm do nguyên nhân khách quan và chủ quan nhưng nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, nhất là các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện. Vai trò người đứng đầu tại một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa được phát huy đầy đủ, công tác lập kế hoạch vốn chưa với sát thực tế và khả năng giải ngân, công tác chuẩn bị đầu tư chuẩn bị thực hiện dự án chưa tốt; giải phóng mặt bằng chưa được giải quyết dứt điểm; sự phối hợp giữa các cơ quan có trường hợp thiếu chặt chẽ; công tác thanh tra, kiểm tra chưa quyết liệt; việc xử lý các trường hợp chậm trễ, vi phạm quy định còn chưa kịp thời, nghiêm minh…
Thứ trưởng đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo công tác giải ngân vốn đầu tư công trong đó có vốn nước ngoài trong thời gian tới.
Đối với các vướng mắc liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan chủ quản như phê duyệt đầu tư đối với các dự án đã được phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, chỉ đạo các chủ dự án đẩy mạnh triển khai dự án, trao đổi với nhà tài trợ trong việc sớm cấp ý kiến không phản đối, đề nghị các cơ quan chủ quản khẩn trương tập trung rà soát, đẩy nhanh.
Bên cạnh đó, cơ quan chủ quản cần tiến hành khảo sát từng dự án để chỉ đạo nhà thầu tập trung tổ chức triển khai thực hiện từ nay đến hết năm, khẩn trương hoàn thiện thủ tục thanh toán rút vốnn. Phối hợp với các Bộ chuyên ngành rà soát, nghiên cứu bổ sung xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn định mức, đơn giá vật tư, thiết bị để có căn cứ áp dụng, thực hiện.
Bộ Tài chính cam kết tích cực phối hợp với các Bộ ngành, các nhà tài trợ để xử lý các vướng mắc phát sinh hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định. Đồng thời sẽ chỉ đạo các đơn vị toàn ngành tài chính chủ động triển khai các giải pháp nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công nói chung và nguồn vay nước ngoài nói riêng.
Giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công
Để bảo đảm được tiến độ thực hiện và giải ngân các chương trình, dự án, đặc biệt là các dự án thuộc đối tượng của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội, cần phải nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch đầu tư công.
Kế hoạch đầu tư công có chất lượng phải đáp ứng yêu cầu, nguyên tắc lập kế hoạch theo quy định của pháp luật về đầu tư công, bám sát và cụ thể hóa các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm mục tiêu, lợi ích của Chương trình mang lại. Các dự án dự kiến triển khai trong kế hoạch có khả năng hấp thụ hết số vốn được giao. Do đó, cần tập trung một số giải pháp chủ yếu sau:
Thứ nhất, tăng cường, phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác lập kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm, coi việc xây dựng kế hoạch là điều kiện tiên quyết để bảo đảm tiến độ, giải ngân các chương trình dự án theo đúng kế hoạch đề ra, phát huy hiệu quả đầu tư, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thứ hai, yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải bám sát các mục tiêu, căn cứ, nguyên tắc, yêu cầu, trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm quy định tại Luật Đầu tư công, các Nghị quyết của Quốc hội. Việc phân bổ vốn đầu tư công phải tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư công đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, ngành, lĩnh vực, địa phương và các quy hoạch đã được phê duyệt; khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công và thu hút các nguồn vốn đầu tư của các thành phần kinh tế khác; bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng.
Thứ ba, tập trung làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị thực hiện dự án, nâng cao tính sẵn sàng và tính khả thi, khả năng triển khai thực hiện dự án; lựa chọn dự án đủ thủ tục đầu tư, đáp ứng điều kiện bố trí vốn theo quy định của Luật Đầu tư công, các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, rà soát từng dự án, đặc biệt là các dự án khởi công mới, kiểm soát chặt chẽ sự cần thiết, phạm vi, quy mô từng dự án theo đúng quy hoạch, định hướng, mục tiêu đã được duyệt, bảo đảm hiệu quả đầu tư, kết quả đầu ra của từng dự án.
Thứ tư, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác lập kế hoạch từ khâu lập, thẩm định, phân bổ, thông báo kế hoạch cho từng chương trình, dự án, từng chủ đầu tư thông qua việc sử dụng Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công theo quy định của Luật Đầu tư công, bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý đầu tư, phù hợp với quá trình xây dựng Chính phủ điện tử và tiến tới Chính phủ số.
Thứ năm, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong đầu tư công, xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, xử lý nghiêm vi phạm theo quy định; kiểm soát chặt chẽ mục tiêu, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư; bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch thông tin, phòng chống tham nhũng, lãng phí và lợi ích nhóm trong đầu tư công.
Thứ sáu, thường xuyên tổ chức tập huấn, đào tạo đội ngũ cán bộ thực hiện công tác lập kế hoạch để nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ này về vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của công tác lập kế hoạch cũng như cập nhật các chính sách, chế độ, phương pháp lập kế hoạch mới; tăng cường phối hợp giữa các cơ quan tổng hợp lập kế hoạch, các cơ quan liên quan và các đơn vị sử dụng ngân sách trong cùng một bộ, cơ quan trung ương và địa phương để bảo đảm quá trình lập kế hoạch được thông suốt.
Mời bạn xem thêm
- Hoãn thi hành án tử hình được thực hiện thế nào?
- Quy định chung về thủ tục công nhận và cho thi hành án tại Việt Nam
- Thi hành án phạt quản chế diễn ra theo trình tự nào chế theo pháp luật
Thông tin liên hệ
Vấn đề Tham luận về giải ngân vốn đầu tư công” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư X luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là tra cứu quy hoạch đất đai, vui lòng liên hệ đến hotline 0833.102.102. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.
Câu hỏi thường gặp
Vốn đầu tư công quy định tại Luật này bao gồm: vốn ngân sách nhà nước; vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập dành để đầu tư theo quy định của pháp luật.
Kinh tế Việt Nam đang theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì vậy, việc đầu tư công có vai trò rất to lớn đối với việc phát triển kinh tế – xã hội. Cụ thể:
– Việc đầu tư các công trình hạ tầng, cơ sở vật chất, kỹ thuật chung cho toàn xã hội giúp tăng trưởng kinh tế. Đồng thời cũng tạo điều kiện thiết yếu cho các chủ thể trong nền kinh tế đầu tư và phát triển.
– Góp phần giảm khoản cách giàu nghèo, bất bình đẳng trong xã hội thông qua các chương trình và dự án kinh tế hỗ trợ các vùng sâu, vùng xa nhằm nâng cao, cải thiện đời sống của nhân dân.
– Đảm bảo, ổn định và tăng cường quốc phòng và an ninh trong quốc gia. Đây là cơ sở quan trọng của đất nước để bảo vệ tổ quốc, giữ vững độc lập và chủ quyền.
Vốn sự nghiệp là vốn từ nguồn ngân sách nhà nước cấp cho các đơn vị hành chính sự nghiệp nhằm mục đích chi trả cho các hoạt động sửa chữa, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất,… Như vậy, vốn sự nghiệp không mang tính chất đầu tư, nên không phải là vốn đầu tư công.
