Chia di sản thừa kế đang bị thế chấp như thế nào?

Chào luật sư, cha tôi vừa mới mất được 1 tuần do cơn đau tim bất ngờ. Hiện nay tài sản ông để lại chỉ có 2 chiếc xe máy và 1 căn nhà nhưng căn nhà này đang được ông thế chấp cho ngân hàng để vay tiền, bây giờ người có thể nhận di sản gồm có tôi và anh cả nhưng chúng tôi điều bối rối không biết có nhận được căn nhà đang thế chấp hay không. Vậy quy định về chia di sản thừa kế đang bị thế chấp ra sao? Xin được tư vấn.

Để giải đáp vấn đề trên mời quý độc giả cùng Luật sư X tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Dân sự năm 2015

Tài sản đang thế chấp có được lập di chúc không?

Khi muốn để lại tài sản của mình cho người khác sau khi chết, nhiều người đã chọn lập di chúc thay vì tặng cho hoặc để người thừa kế chia di sản theo pháp luật. Bởi khi lập di chúc, người để lại di sản có quyền chỉ định cũng như truất quyền hưởng di sản của người thừa kế cũng như chia phần di sản cho từng người.

Đồng thời, để di chúc hợp pháp, người lập di chúc cần đáp ứng các điều kiện nêu tại Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau: Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập, không bị lừa dối, đe doạ; nội dung không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội, hình thức không trái quy định…

Do đó, có thể thấy, hiện nay, pháp luật không cấm lập di chúc với tài sản đang thế chấp trong ngân hàng. Nếu di chúc được lập đáp ứng các điều kiện nêu trên thì vẫn được xem là di chúc hợp pháp và vẫn có giá trị pháp lý.

Lưu ý: Hiện di chúc có hai hình thức là di chúc miệng và di chúc bằng văn bản. Trong di chúc bằng văn bản lại được phân thành 03 loại: Có người làm chứng, không có người làm chứng, có công chứng, có chứng thực.

Đặc biệt, khi chứng thực hoặc công chứng di chúc, Công chứng viên hoặc Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã sẽ yêu cầu người lập di chúc xuất trình bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) để đối chiếu (theo khoản 8 Điều 40 Luật Công chứng năm 2014).

Do đó, nếu Sổ đỏ đang thế chấp tại ngân hàng, người lập di chúc sẽ không thể đưa bản chính Sổ đỏ để thực hiện thủ tục công chứng di chúc.

Trong trường hợp này, người lập di chúc cần phải có văn bản yêu cầu ngân hàng đang thực hiện thế chấp quyền sử dụng đất đồng ý cho xuất bản chính Sổ đỏ hoặc xác nhận bản chính Sổ đỏ đang thế chấp tại ngân hàng và cung cấp bản photo kèm theo xác nhận của ngân hàng nhận thế chấp.

Như vậy, dù tài sản đang thế chấp, người để lại di sản hoàn toàn có quyền lập di chúc để chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Tuy nhiên, tuỳ vào hình thức lập di chúc, người để lại tài sản phải đáp ứng thêm các điều kiện kèm theo khác.

Tài sản đang thế chấp có được thừa kế không?

Khi yêu cầu công chứng giao dịch, hợp đồng, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản chính các giấy tờ sau đây để đối chiếu trước khi công chứng:

• Giấy tờ tuỳ thân của người yêu cầu công chứng: Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn giá trị, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú…
• Giấy chứng nhận quyền sở hữu, sử dụng tài sản (Sổ đỏ, Giấy đăng ký xe…)

Như vậy, khi muốn phân chia di sản thừa kế, các đồng thừa kế phải xuất trình bản chính Sổ đỏ trước khi Công chứng viên ký chứng nhận Văn bản thoả thuận phân chia di sản thừa kế. Do đó, nếu muốn phân chia di sản thừa kế, các đồng thừa kế phải thực hiện xoá đăng ký thế chấp Sổ đỏ.

Trình tự, thủ tục phân chia di sản thừa kế trong trường hợp này thực hiện như sau:

• Xoá đăng ký thế chấp: Thanh toán đầy đủ các khoản vay với ngân hàng, họp những người thừa kế để cử người đại diện thực hiện các công việc sau: Ký kết các giấy tờ liên quan đến việc vay vốn, lấy Sổ đỏ ra khỏi ngân hàng, thực hiện thủ tục xoá đăng ký thế chấp tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất…

• Công chứng thoả thuận phân chia di sản thừa kế:
• Hồ sơ cần chuẩn bị: Phiếu yêu cầu công chứng, giấy tờ tuỳ thân của các đồng thừa kế, Giấy chứng tử của người để lại di sản, Sổ đỏ, Giấy khai sinh của con, Đăng ký kết hôn của người để lại di sản thừa kế…
• Cơ quan thực hiện thủ tục: Văn phòng/Phòng công chứng có trụ sở tại nơi có đất.
• Thời gian thực hiện: Niêm yết công khai 15 ngày tại Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi có đất và nơi cư trú cuối cùng (nếu hai nơi này khác nhau); thực hiện công chứng trong thời gian không quá 02 ngày làm việc. Nếu vụ việc phức tạp, cần phải xác minh thì thời gian công chứng không quá 10 ngày làm việc.
• Phí, lệ phí công chứng: Thu theo giá trị tài sản của tài sản theo quy định tại Điều 4 Thông tư 257 năm 2016 của Bộ Tài chính

Chia di sản thừa kế đang bị thế chấp

Những người nhận tài sản thừa kế là nhà đất có nghĩa vụ thanh toán các khoản chi phí liên quan đến di sản.

Theo đó, khoản nợ ngân hàng mà nhà đất là di sản thừa kế đang là tài sản bảo đảm cũng là một trong những khoản chi phí mà người nhận tài sản thừa kế có nghĩa vụ phải thanh toán trước khi nhận thừa kế di sản.

Người nhận di sản thừa kế cũng có thể sử dụng tài sản khác thay thế cho tài sản là di sản thừa kế đang thế chấp tại ngân hàng.

Mục đích của việc thanh toán khoản nợ tại ngân hàng hoặc thay thế tài sản thế chấp là để di sản không còn nằm trong bất kỳ một giao dịch dân sự nào khác.

Do đó, thứ tự thực hiện chia thừa kế đất thế chấp tại ngân hàng được thực hiện như sau:

Bước 1: Thanh toán khoản nợ với ngân hàng hoặc thay thế tài sản thế chấp

Việc thanh toán khoản nợ với ngân hàng nhằm mục đích xóa thế chấp đối với nhà đất là di sản (nếu người có di sản đồng thời là người vay ngân hàng).

Những người được hưởng di sản thừa kế cũng có thể sử dụng một tài sản khác để thay thế cho di sản đang thế chấp tại ngân hàng.

Kết quả của bước này là di sản nhà đất được xóa đăng ký thế chấp tại cơ quan có thẩm quyền;

Bước 2: Lập văn bản khai nhận di sản thừa kế

Sau khi đã xóa đăng ký thế chấp, những người được nhận di sản thừa kế lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản/khai nhận di sản thừa kế có công chứng, chứng thực.

Văn bản nhận di sản thừa kế được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất hoặc tại tổ chức hành nghề công chứng có trụ sở trong phạm vi cấp tỉnh nơi có nhà đất.

Bước 3: Đăng ký biến động, sang tên nhà đất

Đây là bước cuối cùng để người nhận di sản thừa kế được pháp luật công nhận quyền sở hữu nhà đất hợp pháp.

Thẩm quyền thực hiện đăng ký biến động, sang tên nhà đất đối với cá nhân, hộ gia đình là văn phòng đăng ký đất đai – chi nhánh cấp huyện nơi có đất.

Người nhận di sản thừa kế phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước trước khi nhận kết quả là sổ đỏ đã được sang tên, đăng ký biến động.

Mời các bạn xem thêm bài viết

• Xe máy chỉ có một gương chiếu hậu có bị phạt không?
• Thay đổi kết cấu xe máy phạt bao nhiêu tiền?
• Giới hạn kích thước hàng hóa xe máy được phép chở tại Việt Nam theo QĐ 2022

Thông tin liên hệ

Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề “Chia di sản thừa kế đang bị thế chấp như thế nào?”. Nếu quý khách hàng đang có bất kỳ băn khoăn hay thắc mắc đến dịch vụ tư vấn pháp lý như Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm cần được giải đáp, các Luật sư, luật gia chuyên môn sẽ tư vấn, giúp đỡ tận tình, hãy gọi cho chúng tôi qua số hotline 0833.102.102 để được tư vấn nhanh chóng, hiệu quả.

• FB: www.facebook.com/luatsux
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
• Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux

Câu hỏi thường gặp