Bên cạnh những vấn đề về năng lực pháp luật; năng lực hành vi dân sự của cá nhân, quyền nhân thân… thì giám hộ là một trong những chế định quan trọng liên quan đến cá nhân được quy định trong Bộ luật dân sự Việt Nam. Chế định này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Nhà nước ta đến những đối tượng không đủ năng lực chủ thể; như người chưa thành niên có hoàn cảnh đặc biệt; hay người mất năng lực hành vi dân sự. Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu qua bài viết Thủ tục cử người giám hộ cho người chưa thành niên nhé.
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Giám hộ là gì?
Khoản 1 Điều 46 Bộ luật dân sự 2015 có quy định:
Điều 46. Giám hộ
1. Giám hộ là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định; được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định; hoặc được quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Điều kiện của cá nhân làm người giám hộ
Cá nhân có đủ các điều kiện sau đây có thể làm người giám hộ:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Có tư cách đạo đức tốt; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự; nhân phẩm, tài sản của người khác;
- Có điều kiện cần thiết bảo đảm thực hiện việc giám hộ.
Người giám hộ đương nhiên
Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ. Trường hợp anh cả; hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ; trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác ngoài trường hợp trên làm người giám hộ.
Trường hợp không có người giám hộ như trên thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ; hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.
Nếu không có người giám hộ như hai trường hợp trên thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ.
Người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự:
Nếu vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ. Nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
Nếu cả cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự; còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ; thì người con cả là người giám hộ. Trường hợp người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ; thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
Nếu hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con; hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ; thì cha, mẹ sẽ là người giám hộ.
Người giám hộ được cử
Theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015; trường hợp người chưa thành niên; người mất năng lực hành vi dân sự mà không có người giám hộ đương nhiên; thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm phải cử người giám hộ.
Nếu có tranh chấp giữa những người giám hộ như trên hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì Tòa án chỉ định người giám hộ.
Ngoài ra, trong trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người này.
- Người bị tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình; và được tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
- Người nghiện ma tuý; hoặc nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình và toà án ra quyết định tuyên bố là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự
Thủ tục cử người giám hộ cho người chưa thành niên
Bước 1: Lập văn bản cử người giám hộ.
- Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ:
- Lý do cử người giám hộ
- Quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ
- Tình trạng tài sản hiện tại của người được giám hộ.
- Việc lựa chọn người giám hộ phải được lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
- Văn bản này cần phải có chữ ký của người cử giám hộ
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ.
Sau khi lập thành văn bản, cần phải chuẩn bị các loại giấy tờ sau:
- Giấy cử giám hộ;
- Bản chính giấy chứng minh nhân dân, hộ khẩu của người giám hộ, người cử giám hộ và người được giám hộ;
- Bản chính giấy tờ chứng minh điều kiện của người giám hộ;
- Bản chính giấy tờ chứng minh mối quan hệ giữa người giám hộ với người được giám hộ và người cử giám hộ.
Bước 3: Nộp hồ sơ lên Ủy ban nhân dân cấp phường, xã để đăng ký giám hộ cho con chưa thành niên.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Quản lý tài sản của người được giám hộ thế nào?
- Khi nào một người trở thành người giám hộ đương nhiên?
Liên hệ Luật sư
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật sư X về Thủ tục cử người giám hộ cho người chưa thành niên. Hi vọng bài viết trên sẽ giúp ích cho bạn đọc.
Nếu có bất kì thắc mắc nào về thủ tục pháp lý có liên quan. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi: : 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Trường hợp người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ lựa chọn người giám hộ cho mình; thì khi họ ở tình trạng cần được giám hộ, cá nhân; pháp nhân được lựa chọn là người giám hộ nếu người này đồng ý.Nếu không chọn được người giám hộ trong trường hợp này thì sẽ xác định người giám hộ đương nhiên theo quy định.
Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ; trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.
Nghĩa vụ của người giám hộ đối với người được giám hộ chưa đủ mười lăm tuổi là:
1. Chăm sóc, giáo dục người được giám hộ.
2. Đại diện cho người được giám hộ trong các giao dịch dân sự, trừ trường hợp pháp luật quy định người chưa đủ mười lăm tuổi có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
3. Quản lý tài sản của người được giám hộ.
4. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
