Theo quy định tại Bộ luật Dân sự, Thừa kế là việc chuyển dịch di sản của người đã chết cho người còn sống. Tuy nhiên, có những trường hợp ngoại lệ xảy ra khiến việc thừa kế không được đúng như dự định ban đầu. Đó là việc những người có quyền hưởng di sản thừa kế của nhau mà chết cùng thời điểm. Vậy, quy định của pháp luật về vấn đề này như thế nào?
Tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Cơ sở pháp lý
Khái niệm?
Những người có quyền hưởng di sản thừa kế của nhau là gì?
Điều 613 BLDS năm 2015 quy định, người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Có thể hiểu, những người có quyền hưởng di sản thừa kế của nhau được hiểu là những người mà giữa họ có mối liên hệ với nhau về việc hưởng di sản của nhau. Vì thế, những người này có thể được xác định theo hai căn cứ.
- Theo quy định của pháp luật. Đây là những người mà giữa họ có một trong ba mối quan hệ với nhau về hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng.
- Theo ý chí của chủ thể. Đây là những người mà bằng ý chí của mình (thể hiện trong di chúc), họ để lại di sản cho nhau.
Chết cùng thời điểm là gì?
Điều 619 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định: “chết cùng thời điểm hoặc được coi là chết cùng thời điểm do không thể xác định được người nào chết trước (sau đây gọi chung là chết cùng thời điểm)”. Theo quy định của điều luật trên thì “được coi là chết cùng thời điểm“được xác định theo một trong hai trường hợp.
- Khi những người đó đều chết mà có đủ căn cứ cho thấy họ chết vào cùng một lúc (người thừa kế chết cùng thời điểm)
- Khi những người đó đều đã chết mà không có căn cứ để có thể xác định được ai chết trước. Cụ thể là trong số những người đã chết thì thực tế có thể có người chết trước, người chết sau. Do không thể xác định được ai chết trước nên buộc phải xác định họ chết cùng thời điểm.
Vậy thì quy của pháp luật về vấn đề thừa kế của những người chết cùng thời điểm hiện nay như thế nào, mời bạn đọc xem tiếp dội dung tư vấn dưới đây.
Chết cùng thời điểm sẽ không được nhận thừa kế?
Điều 619 BLDS 2015 quy định: “Trường hợp những người có quyền thừa kế di sản của nhau đều chết cùng thời điểm hoặc được coi là chết cùng thời điểm do không thể xác định được người nào chết trước (sau đây gọi chung là chết cùng thời điểm) thì họ không được thừa kế di sản của nhau và di sản của mỗi người do người thừa kế của người đó hưởng, trừ trường hợp thừa kế thế vị theo quy định tại Điều 652 của Bộ luật này“
Những người có quyền thừa kế của nhau nhưng cùng chết vào một thời điểm được xác định theo một nguyên tắc chung là: “họ không được thừa kế di sản của nhau và di sản của mỗi người do người thừa kế của người đó hưởng“.
Căn cứ để xác định năng lực hưởng thừa kế của người thừa kế phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế. Chính vì vậy, khi chủ thể không còn, thì quan hệ thừa kế không phát sinh. Do vậy, những người có quyền thừa kế di sản của nhau mà cùng chết vào một thời điểm thì họ không được thừa kế tài sản của nhau.
Trường hợp ngoại lệ khi người thừa kế chết cùng thời điểm
Quy định về thừa kế của những người chết cùng thời điểm cũng đã được mở rộng, một ngoại lệ nhằm bảo vệ quyền thừa kế của cá nhân trong trường hợp thừa kế thế vị tại điều 652 BLDS: “Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống, nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”
Về điều kiện thừa kế thế vị tại điều 652 sẽ phụ thuộc vào sự kiện pháp lý khách quan. Đó là cha mẹ của cháu hoặc chắt đã chết trước; hoặc cùng thời điểm với người để lại thừa kế. Quy định về thừa kế thế vị đã đảm bảo được mục đích của thừa kế. Chính là nhằm bảo vệ khối di sản của thế hệ trước sau khi chết được để lại cho các con, các cháu có quan hệ huyết thống xuôi.
Điều kiện thừa kế thế vị
Thừa kế thế vị là một trường hợp đặc thù của thừa kế theo pháp luật
- Một là, con của người để lại di sản chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản (cháu được thừa kế thế vị); cháu cũng chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản (chắt được thừa kế thế vị).
- Hai là, những người thừa kế thế vị phải là người có quan hệ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và người thế vị luôn ở vị trí đời sau, tức là chỉ có con thế vị cha, mẹ để hưởng di sản của ông bà hoặc các cụ chứ không xảy ra trường hợp cha, mẹ thế vị con để hưởng di sản của ông bà hoặc các cụ.
- Ba là, giữa họ phải có quan hệ huyết thống về trực hệ (chỉ có con đẻ thay thế vị trí của cha, mẹ đẻ).
- Bốn là, người thừa kế thế vị phải còn sống vào thời điểm người để lại di sản chết hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.
- Năm là, khi còn sống, người cha hoặc mẹ của người được thế vị phải có quyền được hưởng di sản của người chết (nếu bị tước hoặc bị truất quyền hưởng di sản thừa kế thì con hoặc cháu của những người này không thể thế vị).
- Sáu là, bản thân người thế vị không bị tước quyền thừa kế theo khoản 1 Điều 644 BLDS năm 2015.
Liên hệ Luật sư X
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề: “Vấn đề thừa kế của những người chết cùng thời điểm quy định như thế nào?” Để sử dụng dịch vụ của chúng tôi mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.
Liên hệ hotline: 0833102102
- FaceBook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định tại điều 609 BLDS 2015 quy định về quyền thừa kế như sau: “Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc“.
BLDS 2015 của nước ta không quy định về đơn vị thời gian để xác định thời điểm chết và cũng chưa có văn bản dưới luật để hướng dẫn thi hành BLDS về vấn đề này. Có thể học hỏi theo quan điểm của TS.Phạm Văn Tuyết như sau “Đơn vị thời gian để xác định thời điểm chết của một người nên được xác định theo ngày. Trong những trường hợp có thể xác định được chính xác thì mới được xác định theo phút”.
Thừa kế thế vị là việc các con (cháu, chắt) được thay thế vào vị trí của bố hoặc mẹ (ông, bà) để hưởng di sản của ông, bà (hoặc cụ). Những người thừa kế thế vị được hưởng phần di sản mà bố mẹ mình (ông hoặc bà) đáng lẽ được hưởng nếu còn sống, được chia đều di sản với những người thừa kế khác.