Doanh nghiệp thường thực hiện trả lương cho người lao động bằng những hình thức nào? Trả lương theo thời gian, theo sản phẩm hay trả lương khoán…? Bài viết dưới đây của Luật sư X sẽ giải đáp thắc mắc của các bạn
Cơ sở pháp lý
Nội dung tư vấn
Tiền lương là gì?
Theo Điều 90 Bộ luật lao động năm 2019 có quy định về tiền lương như sau:
Điều 90. Tiền lương
1, Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
2, Mức lương theo công việc hoặc chức danh không được thấp hơn mức lương tối thiểu.
3, Người sử dụng lao động phải bảo đảm trả lương bình đẳng, không phân biệt giới tính đối với người lao động làm công việc có giá trị như nhau.
Theo đó, tiền lương được hiểu là số tiền mà người sử dụng lao động phải trả cho người lao động căn cứ vào năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc và điều kiện lao động, được xác định theo sự thỏa thuận hợp pháp giữa hai bên trong hợp đồng lao động hoặc theo quy định của pháp luật.
- Tiền lương có những đặc điểm sau đây:
+ Tiền lương là khoản tiền trả cho người lao động sống.
+ Tiền lương được thể hiện dưới hình thức tiền mặt.
+ Tiền lương trong quan hệ lao động chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật.
Có những hình thức trả lương nào?
Căn cứ Điều 96 Luật lao động năm 2019 có quy định hình thức trả lương như sau:
Điều 96. Hình thức trả lương
1, Người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán.
2, Lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng.
Trường hợp trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng thì người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương.
Theo đó, có 3 hình thức trả lương là: trả lương theo thời gian, theo sản phẩm và trả lương khoán. Sau đây, ta đi cụ thể vào từng hình thức trả lương:
Trả lương theo thời gian
Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian làm việc của người lao động. Thời gian làm việc của người lao động bao gồm thời gian thực tế làm việc và thời gian được tính là thời gian làm việc theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận của hai bên. Lương theo thời gian bao gồm các loại: lương năm, lương tháng, lương tuần, lương ngày và lương giờ.
Hình thức trả lương theo thời gian thì lương theo thời gian được xác định như sau:
- Tiền lương tháng được trả cho một tháng làm việc xác định trên cơ sở hợp đồng lao động;
- Tiền lương tuần được trả cho một tuần làm việc xác định trên cơ sở tiền lương tháng; nhân với 12 tháng và chia cho 52 tuần;
- Tiền lương ngày được trả cho một ngày làm việc; được xác định trên cơ sở tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của pháp luật mà doanh nghiệp lựa chọn.
- Tiền lương giờ được trả cho một giờ làm việc xác định trên cơ sở tiền lương ngày chia cho số giờ làm việc bình thường trong ngày theo quy định của Bộ luật Lao động.
Ưu điểm: dễ hiểu, dễ tính và dễ thực hiện. Áp dụng hình thức trả lương này người lao động không phải chạy theo số lượng sản phẩm.
Nhược điểm: nhiều khi tiền lương người lao động nhận được không tương xứng với công sức đóng góp của họ bỏ ra.
Trả lương theo sản phẩm
Trả lương theo sản phẩm là hình thức trả lương căn cứ vào số lượng và chất lượng sản phẩm mà người lao động làm ra. Để thực hiện trả lương theo sản phẩm; người sử dụng lao động phải xây dựng mức khoán sản phẩm cho người lao động trong một đơn vị thời gian nhất định; và xác định đơn giá tiền lương trên một đơn vị sản phẩm.
Tiền lương của người lao động phụ thuộc trực tiếp vào số lượng sản phẩm mà họ đã sản xuất ra; được người sử dụng lao động chấp nhận và đơn giá tiền lương mà người sử dụng lao động áp dụng cho loại sản phẩm đó. Tiền lương theo sản phẩm cũng được trả theo định kỳ thời gian; thông thường là theo tháng làm việc của người lao động.
Ưu điểm của hình thức này: người lao động sẽ ý thức được trách nhiệm và quyền lợi của mình; thể hiện rõ mức tiền lương tương xứng với công sức đóng góp của người lao động.
Nhược điểm: người lao động phải chạy theo số lượng sản phẩm; cách thức trả lương cũng khó khăn và phức tạp hơn.
Trả lương theo khoán
Lương khoán là hình thức trả lương căn cứ vào khối lượng; và chất lượng công việc khoán mà người lao động thực hiện.
Hình thức này áp dụng cho những công việc không thể giao chi tiết; từng bộ phận hoặc nếu giao từng chi tiết, từng bộ phận sẽ không hiệu quả mà phải giao toàn bộ khối lượng công việc; với những yêu cầu cụ thể về chất lượng cho người lao động thực hiện trong thời gian nhất định.
Ưu điểm: người lao động có ý thức trách nhiệm; và chủ động hơn trong công việc được người sử dụng lao động giao.
Nhược điểm: công việc khoán này có thể kéo dài trong nhiều tháng; nên người sử dụng lao động phải tạm ứng tiền lương cho người lao động; tương ứng với khối lượng công việc người lao động đã thực hiện trong tháng.
Hy vọng những thông tin Luật sư X cung cấp hữu ích với bạn đọc!
Để biết thêm thông tin chi tiết, tham khảo thêm dịch vụ tư vấn của Luật sư X hãy liên hệ 0833102102
Mời bạn xem thêm: Chậm trả lương cho người lao động bị xử lý thế nào?
Câu hỏi thường gặp
Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.
Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:
+ Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;
+ Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;
+ Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.
Căn cứ Điều 101 Bộ luật lao động 2019 quy định: Người lao động được tạm ứng tiền lương theo điều kiện do hai bên thỏa thuận và không bị tính lãi.
Người sử dụng lao động phải cho người lao động tạm ứng tiền lương tương ứng với số ngày người lao động tạm thời nghỉ việc để thực hiện nghĩa vụ công dân từ 01 tuần trở lên nhưng tối đa không quá 01 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động và người lao động phải hoàn trả số tiền đã tạm ứng. Người lao động nhập ngũ theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự thì không được tạm ứng tiền lương.