Định giá tài sản là một cụm từ không còn mới lạ và cũng không khó hiểu trong quá trình tiến hành tố tụng dân sự. Tuy nhiên, trình tự tiến hành thủ tục định giá nghiêm ngặt và chặt chẽ nhằm đảm bảo tính khách quan trong việc quyết định cuối cùng về giá tài sản tranh chấp. Bởi giá tài sản định giá ảnh hưởng đến án phí, quyền và lợi ích của đương sự,…nên thủ tục định giá sẽ gồm những bước gì? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Căn cứ:
- Bộ luật dân sự 2015
Nội dung tư vấn:
1. Khi nào thì thực hiện định giá tài sản?
Các vụ án dân sự là các vụ án liên quan nhiều đến tranh chấp về tài sản như động sản, bất động sản,… Lúc này, thường xuất hiện sự mâu thuẫn trong việc thỏa thuận về giá trị tài sản. Việc định giá đúng tài sản là một trong những căn cứ để giải quyết chính xác về vụ án. Hơn nữa, nó còn ảnh hưởng đến nhiều yếu tố quyền lợi của đương sự, vấn đề về án phí,…Bởi vậy , điều 104 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 đã quy định rõ như sau:
Điều 104. Định giá tài sản, thẩm định giá tài sản
1. Đương sự có quyền cung cấp giá tài sản đang tranh chấp; thỏa thuận về giá tài sản đang tranh chấp.
2. Các đương sự có quyền thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản để thực hiện việc thẩm định giá tài sản và cung cấp kết quả thẩm định giá cho Tòa án.
Việc thẩm định giá tài sản được thực hiện theo quy định của pháp luật về thẩm định giá tài sản.
3. Tòa án ra quyết định định giá tài sản và thành lập Hội đồng định giá khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự;
b) Các đương sự không thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản hoặc đưa ra giá tài sản khác nhau hoặc không thỏa thuận được giá tài sản;
c) Các bên thỏa thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản theo mức giá thấp so với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm định giá nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc người thứ ba hoặc có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật khi thẩm định giá.
….
Theo quy định trên, khi xét thấy cần thiết thì Thẩm phán sẽ tiến hành thẩm định tại chỗ với sự có mặt của đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an xã, phường, thị trấn nơi có đối tượng cần thẩm định.
Có 3 trường hợp tiến hành định giá tài sản:
Thứ nhất, nếu các đương sự trong vụ án không thỏa thuận được giá tài sản tranh chấp.
Thứ hai, theo yêu cầu của một hoặc cả hai bên đương sự về việc định giá tài sản.
Thứ ba, mức định giá mà các đương sự có hành vi sai phạm trong định giá bằng việc khai mức giá sai so với giá thực tế.
2. Các bước định giá tài sản.
Bước 1: Xác định căn cứ định giá tài sản tranh chấp. Như đã phân tích ở trên, thì có ba trường hợp thành lập hội đồng định giá để định giá tài sản tranh chấp.
Bước 2: Thành lập hội đồng định giá. Hội đồng định giá là cơ quan có thẩm quyền quyết định cuối cùng giá đối với tài sản định giá. Bởi vậy, việc thành lập thành viên định giá phải được tuân thủ những quy định nghiêm ngặt. Cụ thể, một số đối tượng không được tham gia định giá để tránh ảnh hưởng đến tính khách quan của kết quả định giá:
- Người đã tiến hành tố tụng trong vụ án
- Họ đồng thời là đương sự, người đại diện, người thân thích của đương sự.
- Họ đã tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong cùng vụ việc đó.
- Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.
Hội đồng định giá do Tòa án thành lập gồm:
- Chủ tịch Hội đồng định giá là đại diện cơ quan tài chính
- Thành viên là đại diện các cơ quan chuyên môn có liên quan.
- đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã Trong trường hợp cần thiết được mời chứng kiến việc định giá
Sau đó tiến hành thông báo trước về thời gian, địa điểm tiến hành định giá, người có quyền tham dự và phát biểu ý kiến.
Bước 3: Tiến hành định giá.
- Hội đồng định giá chỉ tiến hành định giá khi có mặt đầy đủ các thành viên của Hội đồng.
- Việc định giá phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên, đương sự nếu họ tham dự
- Quyết định của Hội đồng định giá phải được quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành
- Các thành viên Hội đồng định giá, đương sự, người chứng kiến ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản.
Cụ thể được quy định tại Điều 104 Bộ luật tố tụng dân sự 2015:
Điều 104. Định giá tài sản, thẩm định giá tài sản
…
4. Trình tự, thủ tục thành lập Hội đồng định giá, định giá tài sản:
a) Hội đồng định giá do Tòa án thành lập gồm Chủ tịch Hội đồng định giá là đại diện cơ quan tài chính và thành viên là đại diện các cơ quan chuyên môn có liên quan. Người đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó, người quy định tại Điều 52 của Bộ luật này không được tham gia Hội đồng định giá.
Hội đồng định giá chỉ tiến hành định giá khi có mặt đầy đủ các thành viên của Hội đồng. Trong trường hợp cần thiết, đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản định giá được mời chứng kiến việc định giá. Các đương sự được thông báo trước về thời gian, địa điểm tiến hành định giá, có quyền tham dự và phát biểu ý kiến về việc định giá. Quyền quyết định về giá đối với tài sản định giá thuộc Hội đồng định giá;
b) Cơ quan tài chính và các cơ quan chuyên môn có liên quan có trách nhiệm cử người tham gia Hội đồng định giá và tạo điều kiện để họ làm nhiệm vụ. Người được cử làm thành viên Hội đồng định giá có trách nhiệm tham gia đầy đủ vào việc định giá. Trường hợp cơ quan tài chính, các cơ quan chuyên môn không cử người tham gia Hội đồng định giá thì Tòa án yêu cầu cơ quan quản lý có thẩm quyền trực tiếp chỉ đạo cơ quan tài chính, cơ quan chuyên môn thực hiện yêu cầu của Tòa án. Người được cử tham gia Hội đồng định giá không tham gia mà không có lý do chính đáng thì Tòa án yêu cầu lãnh đạo cơ quan đã cử người tham gia Hội đồng định giá xem xét trách nhiệm, cử người khác thay thế và thông báo cho Tòa án biết để tiếp tục tiến hành định giá;
c) Việc định giá phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên, đương sự nếu họ tham dự. Quyết định của Hội đồng định giá phải được quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành. Các thành viên Hội đồng định giá, đương sự, người chứng kiến ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản.
5. Việc định giá lại tài sản được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết quả định giá lần đầu không chính xác hoặc không phù hợp với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm giải quyết vụ án dân sự.
Trên đây là quy trình định giá tài sản trong tố tụng dân sự theo quy định mới nhất.
Hy vọng bài viết có ích cho bạn!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ giải quyết tranh chấp dân sự Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
