Thừa kế là một lĩnh vực rộng lớn và bao quát. Theo quy đinh của pháp luật thì thừa kế là việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống. Pháp luật Việt Nam quy định như thế nào về thừa kế. Và có bao nhiêu hình thức thừa kế hiện nay.
Căn cứ:
- Bộ Luật dân sự 2015
Nội dung tư vấn:
1.Hình thức thừa kế theo pháp luật dân sự
Theo quy định tại Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 thì chế định quyền thừa kế của cá nhân như sau: Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Hiện nay, pháp luật dân sự Việt Nam quy định có hai loại thừa kế là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.
2. Phân biệt hai hình thức thừa kế theo pháp luật dân sự
| Thừa kế theo di chúc | Thừa kế theo pháp luật | |
| Khái niệm | Là thừa kế theo ý chí nguyện vọng của người để lại di sản trước khi chết | Là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định (Điều 649 BLDS 2015) |
| Đối tượng thừa kế | Những cá nhân, tổ chức được người lập di chúc đề cập là người nhận di sản trong di chúc và đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật | – Các cá nhân có quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng đối với người để lại di sản (Điều 651)
– Cha mẹ, vợ chồng, con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất khả năng lao động được pháp luật bảo vệ quyền thừa kế mà không phụ thuộc vào nội dung di chúc (Điều 664) – Con riêng và bố dượng, mẹ kế (Điều 654) |
| Hình thức | Phải được lập bằng văn bản, nếu không lập được di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc bằng miệng (Điều 627) | – Văn bản thỏa thuận có công chứng về việc phân chia di sản của các đồng thừa kế
– Nếu có tranh chấp thừa kế thì theo quyết định của tòa án về phân chia di sản |
| Trường hợp được thừa kế | Theo ý chí, nguyện vọng của cá nhân khi lập di chúc, người thừa kế là cá nhân phải còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế (Điều 613) | – Không có di chúc;
– Di chúc không hợp pháp; – Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế; – Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. (Điều 650) |
| Thừa kế thế vị | Không có thừa kế thế vị | Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống (Điều 652) |
| Phân chia di sản | Điều 659 | Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.(Điều 660) |
Như vậy, di chúc là sự thể hiện ý chí cá nhân nhằm chuyển giao tài sản của mình cho người khác sau khi chết (điều 624 bộ luật dân sự 2015). Người có tài sản để lại lập di chúc để phân chia tài sản của mình cho những người còn sống, họ muốn cho ai cũng được, có thể là con cháu trong tổng số tài sản của mình và việc lập di chúc không chịu sức ép từ phía người xung quanh.Và nếu có chứng minh được di chúc đó lập không theo ý chí của cá nhân người để lại di sản thì di chúc đó coi như vô hiệu. Di chúc thường được lập bởi cá nhân hoặc hai vợ chồng để phân chia tài sản của mình cho con cái. Đối với thừa kế theo di chúc, có người sẽ nhận được nhiều tài sản và có người không nhận được tài sản để lại và việc đó là không vi phạm quy định pháp luật.
Đối với thừa kế theo pháp luật. Trong trường hợp cá nhân mất không để lại di chúc và/hoặc di chúc không hợp pháp hoặc những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế hoặc hững người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản thì việc chia di sản sẽ được tiến hành theo quy định của pháp luật. Trường hợp này được gọi là thừa kế theo pháp luật.
Pháp luật hiện hành quy định về hàng, diện thừa kế cụ thể để đảm bảo việc chia di sản được đảm bảo công bằng và phù hợp với đạo đức xã hội.
Mọi người đều có quyền ngang nhau trong việc hưởng di sản thừa kế, không phải người này có nhiều di sản hơn người kia trong một hàng thừa kế mà tất cả được “cào” bằng nhau và ai cũng có phần và không có sự so sánh thiệt hơn ở đây.
Tham khảo thêm những dịch vụ do Luật sư X cung cấp:
Hy vọng bài viết hữu ích cho bạn đọc!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư thừa kế Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833102102
