Nhiều trường hợp bố mẹ đẻ nhận lại con hay bố mẹ nuôi nhận con, việc thay đổi họ con theo họ của bố mẹ như là cách hợp pháp hóa quan hệ gia đình, dòng tộc. Vậy, muốn thay đổi họ cho con, cha mẹ phải làm những gì? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Căn cứ:
- Luật hôn nhân và gia đình 2014
- Bộ Luật dân sự 2015
Nội dung tư vấn:
1. Quyền được thay đổi họ.
Trong một số trường hợp nhất định theo quy định của pháp luật thì cá nhân có quyền được thay đổi họ của mình so với giấy khai sinh. Các trường hợp này thường được thay đổi khi có sự thay đổi theo họ bố đẻ, mẹ đẻ, bố mẹ nuôi, hoặc theo yêu cầu của người muốn thay đổi họ. Theo đó, các trường hợp sau thì cá nhân có quyền đổi họ:
- Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại: Việc đăng ký khai sinh có thể đăng ký con theo họ bố đẻ hoặc mẹ đẻ theo yêu cầu. Bởi vậy nên, nếu có nhu cầu đổi lại, thì bố mẹ đẻ được quyền thay đổi họ cho con đẻ
- Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi: Nhận nuôi con thì bố mẹ nuôi có quyền đổi họ cho con sang họ của mình
- Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ:
- Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con: việc xác định cha mẹ cho con là quyền của cá nhân theo pháp luật dân sự. Bởi vậy, họ của con cũng nên được thay đổi khi xác định được.
- Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình
- Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
- Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
- Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định
Tham khảo bài viết: Cách đổi họ cho con khi ly hôn
Như vậy, chỉ những trường hợp trên thì việc thay đổi họ cho con mới được công nhận. Những lý do vì “thích thì đổi” hay đại loại thế sẽ không là căn cứ để thay đổi họ cho con.
Cụ thể hóa từ Khoản 1 Điều 27 Bộ luật Dân sự 2015
Điều 27. Quyền thay đổi họ
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
Bên cạnh một căn cứ thay đổi họ cho con, thì việc thay đổi cũng cần được sự thống nhất về mặt ý chí. Cụ thể thì tại Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP có quy định về điều kiện thay đổi và cải chính hộ tịch như sau:
- Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai: Bởi con cái dưới 19 tuổi vẫn thuộc sự quản lý của cha,mẹ.
- Đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó: Trên 9 tuổi, con đã đủ nhận thức để quyết định xem họ của mình có nên được thay đổi và muốn thay đổi hay không.
Cụ thể hóa như sau:
Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.
2. Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong Sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch.
2. Thủ tục đổi họ cho con
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ:
Bất cứ thủ tục hành chính nào, việc chuẩn bị hồ sơ là bắt buộc và quan trọng, thể hiện yêu cầu của các chủ thể. Việc thay đổi họ cho con cũng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khi đã được tiếp nhận đầy đủ các hồ sơ sau:
- Tờ khai đăng ký việc thay đổi hộ tịch, trong đó có thể hiện sự đồng ý người vợ, chồng về việc thay đổi họ cho con;
- Bản chính giấy khai sinh của con; Trường hợp mất thì xin cấp lại.
- Các giấy tờ khác làm căn cứ cho việc thay đổi họ như Chứng minh nhân dân/thẻ căn cước công dân, sổ hộ khẩu…
Bước 2: Nộp hồ sơ tại UBND cấp xã
Nộp các hồ sơ đã chuẩn bị tại bước 1 đến UBND cấp xã
Bước 3: Giải quyết hồ sơ
Cơ quan UBND xã sẽ giải quyết, xem xét tính hợp lệ của hồ sơ. Nếu thấy việc thay đổi họ cho con của người có yêu cầu là có căn cứ theo quy định, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi họ cho con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Thời hạn giải quyết: 03 ngày.
Lệ phí làm thủ tục: tuy từng quy định của địa phương.
Hy vọng bài viết có ích cho bạn!
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là nội dung tư vấn về Thủ tục thay đổi họ cho con. Mọi thắc mắc về thủ tục pháp lý có liên quan. Quý khách vui lòng liên hệ Luật Sư X để được hỗ trợ, giải đáp.
Gọi ngay cho chúng tôi qua hotline: 0833.102.102.
