Tranh chấp quyền nuôi con và những điều cần biết

Tình trạng ly hôn giữa các cặp vợ chồng ngày này diễn ra càng phổ biến. Khi quan hệ hôn nhân chấm dứt, điều đó kéo theo các quan hệ khác liên quan đến vợ chồng cũng phải được giải quyết theo quy định. Một trong số đó là quan hệ về con cái là quan hệ dễ gây tranh chấp nhất. Vậy pháp luật Quy định về việc giải quyết tranh chấp về quyền nuôi con như thế nào? Tranh chấp quyền nuôi con được giải quyết theo nguyên tắc nào?  Thủ tục giải quyết tranh chấp quyền nuôi con thực hiện ra sao? Sau đây, Luật sư X sẽ làm rõ vấn đền này thông qua bài viết “Tranh chấp quyền nuôi con và những điều cần biết” cùng những quy định liên quan. Hi vọng bài viết sẽ đem lại nhiều thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.

Căn cứ pháp lý

• Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014
• Bộ luật dân sự 2015

Tranh chấp quyền nuôi con được giải quyết theo nguyên tắc nào?

Căn cứ vào độ tuổi của con chung

Để bảo vệ quyền lợi cho trẻ em, việc phân chia quyền nuôi con sẽ phụ thuộc đầu tiên vào độ tuổi của con, bởi lẽ, tùy theo giai đoạn phát triển, con cái cần có sự quan tâm đặc biệt riêng của cha mẹ và có những nhu cầu riêng, cụ thể:

Đối với con dưới 36 tháng tuổi

Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi (trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con).

Tuy nhiên, trong trường hợp người cha chứng minh được người mẹ không đủ điều kiện cả về vật chất lẫn tinh thần để trực tiếp nuôi con thì Tòa án vẫn có thể giao con cho người cha trực tiếp nuôi con.

Đối với con từ đủ 36 tháng tuổi trở lên 

Vợ, chồng có quyền thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con;

Trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi theo nguyên tắc:

• Dựa vào quyền lợi về mọi mặt của con (Tòa án sẽ căn cứ vào điều kiện kinh tế, chỗ ở, thời gian chăm sóc con…. để quyết định giao con);
• Xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

Quy định về việc giải quyết tranh chấp về quyền nuôi con như thế nào?

Tranh chấp về quyền nuôi con diễn ra tương đối phổ biến trong các vụ án lý hôn. Cha mẹ không thông nhất được với nhau về việc trao cho ai quyền nuôi con bởi họ sợ mình sẽ bị ngăn cấm trong việc thăm non, chăm sóc con và cũng không muốn để đối phương chăm sóc con chung của họ.

Chính vì vậy, pháp luật đặt ra những cơ chế để đảm bảo lợi ích của cả hai bên trong việc giải quyết tranh chấp quyền nuôi con bên cạnh những quy định về quyền nuôi con ở trên như sau:

Một là, điều kiện của cha mẹ để giành quyền nuôi con khi ly hôn

Khoản 1 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy quy định: 

“Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.”

Như vậy, để được giành quyền nuôi con, cha mẹ phải chứng minh được mình có điều kiện, khả năng tốt hơn đối phương để đảm bảo sự phát triển của con về mọi mặt như:

• Điều kiện vật chất: Cha, mẹ chứng minh mình có đủ điều kiện vật chất về thu nhập, tài sản, chỗ ở, ổn định,….
• Điều kiện tinh thần: Cha mẹ chứng minh thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con, tình cảm đã dành cho con từ trước đến nay, điều kiện cho con vui chơi giải trí, nhân cách đạo đức, trình độ học vấn… của mình.

Lưu ý: một trong các bên có thể cung cấp thêm chứng cứ chứng minh người còn lại không đủ điều kiện về vật chất, tinh thần để nuôi dạy con hoặc thường xuyên có hành vi bạo lực gây ảnh hưởng đến việc sinh trưởng, phát triển của con cái.

Như vậy, để xác định ai là người có quyền nuôi con trực tiếp sau khi ly hôn Tòa án sẽ căn cứ vào điều kiện thực tế của cha, mẹ và độ tuổi của đứa trẻ. Sau khi tổng hợp và xem xét trên các khía cạnh Tòa án sẽ quyết định một bên cha hoặc mẹ sẽ là người trực tiếp nuôi con. Người còn lại vẫn có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dạy và cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn. 

Hai là, quyền nuôi con sau ly hôn có thể được thay đổi

Người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn có thể bị thay đổi theo quyết định của Toà án nếu có yêu cầu của cha, mẹ hoặc người thân thích, tổ chức (Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình; Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ) khi có một trong các căn cứ sau đây:

– Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

– Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con

 Thủ tục giải quyết tranh chấp quyền nuôi con

Việc giành quyền nuôi con khi không thỏa thuận được sẽ do Tòa án ấn định. Tuy nhiên, pháp luật không quy định cụ thể các điều kiện cũng như căn cứ để ấn định giao con cho cha hay mẹ. Do đó, trên thực tế, các bên phải chuẩn bị những giấy tờ sau:

Thứ nhất: Đơn khởi kiện giành quyền nuôi con.

Thứ hai: Chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu. 

Thứ ba: Giấy khai sinh của con. 

Thứ tư: Giấy tờ, chứng cứ chứng minh có đủ điều kiện nuôi con sau khi ly hôn như là: 

• Chuẩn bị giấy tờ, tài liệu chứng minh có thu nhập đảm bảo nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất cho con: Đây có thể coi là một trong những yếu tố quan trọng khi cha, mẹ muốn giành quyền nuôi con khi ly hôn. Bởi khi có một cuộc sống đảm bảo, có điều kiện về chất như có thu nhập ổn định thông qua việc công việc ổn định, lương cao, thu nhập ổn định, có sổ tiết kiệm…
• Giấy tờ minh chứng có thời gian, dành nhiều tình cảm quan tâm, yêu thương con. Ngoài vật chất, yếu tố tinh thần của con cũng là một trong những vấn đề quan trọng. Theo đó, khi bản thân có thời gian chăm sóc con, bên cạnh con, yêu thương, tôn trọng ý kiến của con, không phân biệt đối xử với con… thì sẽ có phần “thắng” trong việc giành quyền nuôi con; 
• Giấy tờ chứng minh có nhiều điều kiện khác tốt cho con hơn đối phương. Ngoài yếu tố về vật chất và tinh thần, nhiều khi đương sự cũng cần phải chứng minh các điều kiện khác như có thể tạo môi trường, không gian tốt nhất cho con phát triển…

Chuẩn bị các giấy tờ, chứng minh đối phương không đáp ứng điều kiện nuôi con trực tiếp. Đây được xem là một trong những biện pháp để Tòa án xem xét điều kiện tốt nhất cho con. Nếu xét về vật chất, tinh thần và điều kiện khác, các đương sự đều có tình huống tương tự nhau thì đây sẽ là một trong những yếu tố quan trọng để Tòa án xem xét giao cho cho ai.

Những vấn đề cần chứng minh trong trường hợp này có thể kể đến:

• Trong thời gian đang chung sống, đối phương không quan tâm đến con, hay đánh đập, bạo lực với con về tinh thần và thể xác, ngăn cản, không tạo điều kiện cho con được phát triển năng khiếu… ảnh hưởng sâu sắc đến việc phát triển toàn diện của con; 
• Chứng cứ chứng minh nguyên nhân ly hôn là do lỗi của đối phương ví dụ như ngoại tình, bạo lực gia đình… Qua đó, khẳng định, đối phương là một tấm gương không tốt với con, nếu để con sống chung với đối phương sẽ ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của con…

Mời các bạn xem thêm bài viết

• Đơn phương hủy hợp đồng công chứng mua bán nhà đất 2022?
• Lệ phí công chứng cho tặng nhà đất là bao nhiêu?
• Cách tính thuế nhà đất khi làm sổ hồng như thế nào?

Thông tin liên hệ

Trên đây là bài viết tư vấn về “Tranh chấp quyền nuôi con và những điều cần biết”. Nếu cần giải quyết nhanh gọn các vấn đề liên quan tới đổi tên căn cước công dân, xác nhận tình trạng hôn nhân, đổi tên bố trong giấy khai sinh, kết hôn với người Hàn Quốc… thì hãy liên hệ ngay tới Luật sư X để chúng tôi nhanh chóng tư vấn hỗ trợ và giải quyết vụ việc. Với các luật sư có chuyên môn cao cùng kinh nghiệm dày dặn, chúng tôi sẽ hỗ trợ 24/7, giúp bạn tiết kiệm chi phí và ít đi lại.

Mời quý khách liên hệ đến hotline của Luật sư X:  0833.102.102 hoặc liên hệ qua các kênh sau:

• FB: www.facebook.com/luatsux
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
• Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux

Câu hỏi thường gặp