Bấy lâu nay HIV vẫn được coi là căn bệnh thế kỷ, việc lây truyền HIV cho người khác luôn là hành động bị xã hội lên án kịch liệt. Tuy nhiên việc lây nhiễm HIV cho người khác và việc cố ý truyền HIV cho người khác đã được quy định rõ tội danh trong Bộ luật hình sự. Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về hai tội danh này.
Căn cứ:
- Bộ luật hình sự 2015
Nội dung tư vấn
1. Tội lây truyền HIV cho người khác
Việc lây truyền HIV cho người khác có thể xảy ra qua đường tình dục hoặc đường máu. Sử dụng chung bơm kim tiêm không qua khử trùng là con đường lây nhiễm HIV nhanh nhất.
Theo quy định tại Điều 148 Bộ luật hình sự 2015, cụ thể:
Điều 148. Tội lây truyền HIV cho người khác
1. Người nào biết mình bị nhiễm HIV mà cố ý lây truyền HIV cho người khác, trừ trường hợp nạn nhân đã biết về tình trạng nhiễm HIV của người bị HIV và tự nguyện quan hệ tình dục, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Đối với 02 người trở lên;
b) Đối với người dưới 18 tuổi;
c) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;
d) Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình;
đ) Đối với người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
Như vậy ngoại trừ trường hợp nạn nhân đã biết trước về tình trạng nhiễm HIV của người đã lây truyền cho mình thì việc lây truyền HIV cho bất cứ một ai đều bị coi là hành vi phạm tội và sẽ bị xử phạt tối thiểu là 1 năm và tối đa có thể lên đến 7 năm tù giam.
2 . Tội cố ý truyền HIV cho người khác
Có thể hiểu đơn giản hành vi cố ý truyền bệnh cho người khác là hành vi chứa đựng khả năng truyền HIV cho người khác mà nguồn gây bệnh không phải là từ tình trạng mắc bệnh của chủ thể. Hành vi này có thể được thực hiện bằng bất kỳ phương thức nào. Hành vi cố ý truyền HIV cho người khác vi phạm nghiêm trọng đến quyền bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người khác. Người cố ý truyền HIV cho người khác có thể là bất kỳ ai đủ độ tuổi luật định và có năng lực trách nhiệm hình sự
Điều 149. Tội cố ý truyền HIV cho người khác
1. Người nào cố ý truyền HIV cho người khác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 148 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Có tổ chức;
b) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
c) Đối với người dưới 18 tuổi;
d) Đối với từ 02 người đến 05 người;
đ) Lợi dụng nghề nghiệp;
e) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;
b) Đối với 06 người trở lên;
c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
d) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Theo đó thì chủ thể của tội cố ý truyền HIV cho người khác có thể là người bị nhiễm HIV hoặc không nhiễm HIV.
3 Phân biệt giữa hai tội danh
Về hành vi:
- Tội lây truyền HIV cho người khác: là hành vi cố ý lây truyền “bệnh HIV” cho người khác. Hành vi này thường thông qua đường tình dục, khi người bị nhiễm HIV biết mình bị HIV nhưng vẫn quan hệ tình dục người kia không biết người quan hệ với mình đang bị nhiễm HIV.
- Hành vi của tội cố ý truyền HIV cho người khác là hành vi cố ý truyền bệnh HIV cho người khác mà nguồn gây bệnh có thể không xuất phát từ chủ thể. Hành vi này có thể xuất phát từ bất kì hình thức nào, như cố ý đâm bơm kim tiêm có chứa máu bị nhiễm HIV vào người khác, bác sĩ truyền máu có HIV cho bệnh nhân,…
Chủ thể thực hiện tội phạm:
- Chủ thể của tội lây truyền HIV cho người khác là người bị nhiễm HIV, có hành vi lây truyền HIV cho người khác
- Chủ thể của tội cố ý truyền HIV cho người khác là bất kỳ ai có đầy đủ hành vi năng lực dân sự, hình sự
Về hình phạt:
Ta có thể thấy tội cố ý truyền HIV cho người khác sẽ có các hình thức xử phạt nặng hơn so với tội lây truyền HIV vì bản chất hai tội là khác nhau cũng như tội cố ý truyền HIV cho người khác là nguy hiểm hơn rất nhiều so với tội lây truyền HIV. Do đó cũng có sự khác nhau về hình phạt.
- Tội lây truyền HIV cho người khác với khung hình phạt chung từ 1 đến 3 năm tù, còn với tình tiết tăng nặng là từ 3 đến 7 năm tù trong các trường hợp: Đối với 2 người trở lên; Đối với người dưới 18 tuổi; Đối với phụ nữ mà biết là có thai; Đối với thầy thuốc hoặc nhân viên y tế trực tiếp chữa bệnh cho mình; Đối với người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
- Tội cố ý truyền HIV cho người khác với khung hình phạt chung từ 3 năm đến 7 năm, còn với tình tiết tăng nặng là: Có tổ chức; Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân; Đối với người dưới 18 tuổi; Đối với từ 02 người đến 05 người; Lợi dụng nghề nghiệp;Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%, khung hình phạt sẽ từ 7 năm đến 15 năm. Trong trường hợp phạt tù từ 12 đến 20 năm, chung thân thì bao gồm các tội sau: Đối với phụ nữ mà biết là có thai; Đối với 06 người trở lên; Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên; Làm nạn nhân tự sát.
Như vậy, rõ dàng đây là hai tội danh hoàn toàn khác nhau, mong rằng thông qua chia sẻ này thì các bạn không bị nhầm lẫn giữa hai tội danh này.
Hy vọng bài viết có ích cho bạn !
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng tại Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
