Xin chào luật sư. Xin hỏi với người bị kết án tử hình thì có được ân giảm hay đặc xá không? Nếu có thì việc này được thực hiện như thế nào? Người nhận hối lộ bị kết án tử hình sau đó nộp lại tài sản nhận hối lộ có được ân giảm? Mong luật sư giải đáp giúp tôi.
Tử hình là một hình phạt vô cùng nghiêm khắc đối với người phạm tội. Người này sẽ không thể tiếp tục được trở về với xã hội hay cải tạo tại cơ sở giam giữ. Họ sẽ bị tước bỏ quyền sống theo quy định pháp luật. Nhiều người đặt ra thắc mắc liệu bị kết án tử hình có được ân giảm hay đặc xá không? Việc này được pháp luật quy định như thế nào? Có ân giảm án đối với người nhận hối lộ không? Để giải đáp vấn đề này, Luật sư X xin giới thiệu đến bạn đọc bài viết “Bị kết án tử hình có được ân giảm hay đặc xá không?“. Mời bạn đọc cùng tham khảo để giải đáp câu hỏi trên nhé.
Cơ sở pháp lý
Án tử hình được quy định như thế nào?
Hình phạt tử hình tại Điều 40 Bộ luật hình sự 2015 như sau:
“Điều 40. Tử hình
1. Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định.”
Theo đó, tử hình là loại hình phạt nghiêm khắc nhất trong hệ thống hình phạt. Xét thấy người bị kết án không còn khả năng giáo dục được nữa nên phải buộc họ kết thúc sinh mạng theo quy định pháp luật. Đây là hình phạt vô cùng nghiêm trọng, không có khả năng khắc phục khi bị quyết định sai nên các thủ tục liên quan đến hình phạt này được quy định rất chặt chẽ.
Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định. Cụ thể:
– Tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, chống loài người, tội phạm chiến tranh…
– Tội phạm xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người (tội giết người, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi)
– Tội phạm về ma túy: tội mua bán trái phép chất ma túy…
– Tội phạm tham nhũng: tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ
Có đặc xá hoặc ân giảm đối với án tử hay không?
Việc đặc xá hay ân giảm đối với án tử được quy định tại Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự và Luật đặc xá. Cụ thể:
Người bị kết án tử hình có được đặc xá hay không?
Theo khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá năm 2018, cụ thể:
“Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. “
Đặc xá là một chủ trương, chính sách lớn Nhà nước, vừa nghiêm minh trong xét xử người phạm tội, đồng thời khoan hồng, nhân đạo đối với những phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt, rèn luyện tiến bộ để tái hòa nhập với cộng đồng, thành người có ích cho xã hội.
Theo quy định của Luật đặc xá hiện hành, người phạm tội phải đáp ứng các điều kiện để được đề nghị đặc xá.
Căn cứ quy định trên, đặc xá chỉ áp dụng đối với người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.
Do đó người bị kết án tử hình sẽ không được đặc xá.
Có ân giảm với người bị kết án tử hình?
Căn cứ Điểm d, đ Khoản 1 Điều 367 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành được thực hiện, theo đó:
“- Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước;
– Bản án tử hình được thi hành nếu Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao không kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm và người bị kết án không có đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước.”
Trường hợp bản án tử hình bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm mà Hội đồng giám đốc thẩm, Hội đồng tái thẩm Tòa án nhân dân tối cao quyết định không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án tử hình thì Tòa án nhân dân tối cao phải thông báo ngay cho người bị kết án biết để họ làm đơn xin ân giảm hình phạt tử hình.
Theo như quy định này thì người bị kết án tử hình được quyền gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước theo thời hạn và quy định nêu trên. Như vậy, khi bị kết án tử hình thì có thể gửi đơn xin ân giảm đến Chủ tịch nước để được xem xét ân giảm thành án chung thân.
Bên cạnh đó Khoản 4 Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
“Trong trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.“
Đơn xin ân giảm án tử hình
Mẫu đơn xin ân giảm án tử hình theo quy định pháp luật
Đơn xin giảm án tử hình là văn bản do người bị kết án hoặc người thân của họ lập ra và được gửi đến cơ quan có thẩm quyền xem xét nhằm xin giảm án tử hình xuống chung thân khi có những điều kiện nhất định. Từ đó tạo cơ hội cho người bị kết án được cải tạo và sớm hòa nhập xã hội. Bạn có thể xem trước và tải xuống mẫu đơn dưới đây.
Hướng dẫn soạn thảo đơn xin giảm án tử hình
Việc viết đơn xin ân giảm án tử hình có thể tham khảo theo mẫu trên. Việc điền vào từng mục được thực hiện như sau:
(1) Điền các thông tin liên quan đến bản án sơ thẩm đã có hiệu lực như số bản án, ngày ra bản án, tòa án cấp tỉnh đã xét xử sơ thẩm, hành vi bị xét xử; trường hợp vụ án bị xét xử phúc thẩm và kết án tử hình thì ghi theo bản án phúc thẩm.
(2) Đề gửi người có thẩm quyền ra quyết định thi hành án tử hình ở đây là Chánh án tòa án cấp sơ thẩm.
- Trường hợp một người bị kết án tử hình mà lại bị xét xử về một tội phạm mới tại một Tòa án khác (tội phạm mới có thể được thực hiện trước hoặc sau khi bị kết án tử hình), nhưng bị xử phạt với mức hình phạt không phải là tử hình (dù tổng hợp hình phạt chung cho các bản án là tử hình) thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án là Chánh án Tòa án đã xử sơ thẩm về tội phạm mà người bị kết án bị xử phạt tử hình.
- Trường hợp một người bị kết án tử hình nhiều lần theo nhiều bản án của các Tòa án đã xử sơ thẩm khác nhau thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án là Chánh án Tòa án đã xử sơ thẩm vụ án sau cùng.
(3) Điền đầy đủ thông tin liên quan đến người làm đơn như họ và tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số chứng minh thư, địa chỉ thường trú.
(4) Ví dụ: Bị cáo bị kết án tử hình trong vụ án được Tòa án nhân dân tỉnh… xét xử sơ thẩm theo bản án… (điền thông tin bản án như trên)
(5) Phần này trình bày về hành vi mà bị cáo đã thực hiện và đã bị Tòa án tuyên phạt vào ngày, tháng, năm nào, với mức phạt bao nhiêu và đưa ra căn cứ để xin giảm án.
Trình tự thủ tục xin giảm án tử hình
Bước 1: Nộp đơn
Người làm đơn soạn thảo đơn theo mẫu phía trên và gửi đơn đến các cơ quan có thẩm quyền như Tòa án, Viện kiểm sát.
Bước 2: Thủ tục xem xét đơn
Khi có đơn xin ân giảm của người bị kết án tử hình, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao phải trình lên Chủ tịch nước ý kiến của mình về đơn xin ân giảm của người đó. Tùy trường hợp cụ thể, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thể đề nghị với Chủ tịch nước ân giảm hay bác đơn xin ân giảm của người bị kết án tử hình.
Trong đó đặc biệt phải chú ý đến vấn đề sau:
Khi có căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 40 của Bộ luật hình sự, thì Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm không ra quyết định thi hành án tử hình và báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân cho người bị kết án. Cụ thể với những trường hợp sau:
– Không áp dụng hình phạt tử hình đối với các đối tượng sau khi họ phạm tội hoặc khi xét xử:
- Người dưới 18 tuổi khi phạm tội,
- Phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi
- Người đủ 75 tuổi trở lên
– Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;
- Người đủ 75 tuổi trở lên;
- Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
Người nhận hối lộ bị kết án tử hình sau đó nộp lại tài sản nhận hối lộ có được ân giảm?
Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP do Hội đồng Thẩm phán TANDTC ban hành có hiệu lực từ ngày 15/01/2021, trong đó, hướng dẫn cụ thể về điều kiện để người phạm tội tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ được giảm án tử hình như sau:
Chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ” là trường hợp người phạm tội đã tự mình nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ sau khi phạm tội. Cũng được coi là chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ đối với trường hợp người phạm tội sau khi phạm tội đã tác động để cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh, chị, em, những người thân khác nộp lại hoặc không phản đối việc cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh, chị, em, những người thân khác nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản mà mình tham ô, nhận hối lộ.
Đối với trường hợp trong cùng vụ án, người bị truy cứu trách nhiệm hình sự về nhiều tội, trong đó có tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ và tội khác, nhưng đã chủ động nộp lại số tài sản bằng ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ thì cũng được coi là chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ, trừ trường hợp có căn cứ rõ ràng xác định tài sản có nguồn gốc từ tội phạm khác.
Theo đó người nhận hối lộ khi thuộc các trường hợp trên có thể được xem xét ân giảm án.
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn về “Bị kết án tử hình có được ân giảm hay đặc xá không?”. Mong rằng các kiến thức trên có thể giúp ích cho bạn trong cuộc sồng hằng ngày. Hãy theo dõi chúng tôi để biết thêm nhiều kiến thức bổ ích. Và nếu quý khách có nhu cầu tìm hiểu về thủ tục tặng cho nhà đất; hoặc muốn sử dụng dịch vụ xác nhận tình trạng hôn nhân của chúng tôi. Mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.
Liên hệ hotline: 0833102102. Hoặc bạn có thể tham khảo thêm các kênh sau:
- FB: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Mời bạn xem thêm
- Lỗi vượt đèn đỏ rẽ phải bị phạt bao nhiêu tiền?
- Công an uống rượu bia lái xe gây tai nạn thì bị xử lý thế nào?
- Lỗi chuyển hướng không giảm tốc độ, không có đèn tín hiệu đối với xe máy
Câu hỏi thường gặp
Điều 367 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành. Theo đó để có thể được ân giảm án tử thì người bị kết án phải có đơn xin ân giảm án và được chủ tịch nước chấp thuận. Trường hợp Chủ tục nước bác đơn thì án tử sẽ được thi hành.
Thêm tổng thời gian
1.Đang trong thời gian chờ thi hành án tử mà mang thai thì thế nào?
Theo Khoản 3 Điều 40 Bộ luật hình sự 2015 quy định:
“Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;…”
Do đó nếu trong thời gian chờ thi hành án tử mà người phạm tội mang thai, họ sẽ không bị buộc phải chấp hành án tử hình. Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm không ra quyết định thi hành án tử hình và báo cáo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân cho người bị kết án.
Theo Khoản 3 Điều 3 Luật đặc xá 2018 quy định:
Quyết định đặc xá là văn bản của Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.
Do đó, đối với các đối tượng đủ điều kiện để đặc đặc xá, Chủ tịch nước sẽ xem xét và ra quyết định đối với họ.