Căn cứ pháp lý
Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017
Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP
Trộm cắp tài sản là hình vi lén lút, bí mật dịch chuyển một cách trái pháp luật tài sản của người khác thành của mình.
Cướp tài sản là hành vi dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc. Hoặc có hành vi làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được. Nhằm chiếm đoạt tài sản thuộc sở hữu của họ hoặc do họ quản lý.
Thế nào là chuyển hóa tội phạm từ trộm cắp sang cướp tài sản?
Về nguyên tắc, khi một người thực hiện hành vi đủ yếu tố cấu thành tội được Bộ Luật hình sự quy định thì sẽ xác định là tội danh đó. Trên thực tế, diễn biến hành vi phạm tội có thể thay đổi. Trong một số trường hợp hành vi phạm tội diễn ra theo nhiều chiều hướng khác nhau và có thể dẫn đến những hành vi diên biến sau đó lại đủ yếu tố cấu thành một tội danh khác. Khi đó, tội phạm đã được chuyển hóa.
Như vậy, trường hợp chuyển hóa tội phạm từ trộm sang cướp là: Ban đầu người phạm tội có hành vi lén lút, bí mật dịch chuyển trái phép tài sản của người khác; nhưng sau đó diễn biến hành vi thay đổi, đã đủ yếu tố cấu thành cướp tài sản. Khi đó, tội phạm đã được Chuyển hóa tội trộm cắp tài sản thành tội cướp tài sản.
Khi nào tội trộm cắp tài sản chuyển hóa thành cướp tài sản?
Theo Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP quy định về tình tiết “Hành hung để tẩu thoát” của tội trộm cắp tài sản như sau:
- Phạm tội thuộc trường hợp “hành hung để tẩu thoát”. Là trường hợp mà người phạm tội chưa chiếm đoạt được tài sản hoặc đã chiếm đoạt được tài sản. Nhưng bị phát hiện và bị bắt giữ; hoặc bị bao vây bắt giữ thì đã có những hành vi chống trả lại người bắt giữ; hoặc người bao vây bắt giữ như đánh, chém, bắn, xô ngã… nhằm tẩu thoát.
Tuy nhiên, cũng tại thông tư liên tịch này hướng dẫn:
- Nếu người phạm tội chưa chiếm đoạt được tài sản; hoặc đã chiếm đoạt được tài sản. Nhưng đã bị người bị hại; hoặc người khác giành lại, mà người phạm tội tiếp tục dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc tấn công người bị hại hoặc người khác. Nhằm chiếm đoạt cho được tài sản, thì trường hợp này không phải là “hành hung để tẩu thoát” mà đã có đầy đủ các dấu hiệu cấu thành tội cướp tài sản.”
Như vậy, theo quy định trường hợp mà tội trộm cắp tài sản chuyển hóa thành cướp tài sản:
– Trường hợp do chưa chiếm đoạt được tài sản mà người phạm tội dùng vũ lực; hoặc đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc tấn công người bị hại; người khác để chiếm đoạt tài sản cho bằng được.
– Trường hợp người phạm tội đã chiếm đoạt được tài sản. Nhưng do chủ tài sản; người khác đã lấy lại được tài sản; đang giành lại tài sản từ tay người phạm tội mà người phạm tội dùng vũ lực; hoặc đe dọa dùng vũ lực để chiếm đoạt tài sản bằng được.
Trong hai trường hợp này, hành vi dùng vũ lực; hay đe dọa dùng vũ lực để chiểm đoạt được tài sản của người phạm tội đã đủ yếu tố cấu thành tội Cướp tài sản.
Phân biệt trường hợp trộm cắp tài sản với tình tiết định khung “hành hung để tẩu thoát” với trường hợp chuyển hóa thành cướp tài sản
Theo quy định tại thông tư trên, nếu như mục đích gây thương tích của người phạm tội đối với chủ thể còn lại chỉ nhằm tẩu thoát; thì tội danh vẫn sẽ là tội trộm cắp tài sản với tình tiết tăng nặng “hành hung để tẩu thoát”.
Người phạm tội sẽ phải chịu khung hình phạt 2 – 7 năm tù giam.
Nếu việc dùng vũ lực hay đe dọa dùng vũ lực. Nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản bằng được thì khi đó tội danh sẽ là tội cướp tài sản.
Theo đó, khung hình phạt cơ bản của tội cướp tài sản là từ 03 đến 10 năm.
Việc chuyển hóa tội phạm này trên thực tế xảy ra khá nhiều mà người dân; hay gọi đó là “đầu trộm, đuôi cướp”. Chính vì vậy, khi định tội cần đặc biệt chú ý đến vấn đề này để tránh nhầm lẫn.
Hi vọng bài viết “Chuyển hóa tội trộm cắp tài sản thành tội cướp tài sản” sẽ giúp ích cho quý độc giả! Liên hệ với Luật sư X để sử dụng dịch vụ pháp lý nhanh chóng và tốt nhất: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Hành hung để tẩu thoát là hành vi dùng sức mạnh chống lại việc bắt giữ để trốn thoát khi bị truy bắt ngay sau khi hành vi phạm tội xảy ra.
Dấu hiệu của tội trộm cắp tài sản là dấu hiệu hành vi chiếm đoạt tài sản cùng với hai dấu hiệu khác thể hiện tính chất của hành vi chiếm đoạt và có tính chất của đối tượng bị chiếm đoạt – dấu hiệu lén lút và dấu hiệu tài sản đang có chủ.
Lén lút là dấu hiệu có nội dung chỉ đặc điểm khách quan của hành vi chiếm đoạt tài sản vừa chỉ ý thức chủ quan của người thực hiện hành vi đó.
Không. Trong trường hợp cướp tài sản nhưng mà làm chết người người. Có thể sẽ phải chịu mức tăng nặng định khung quy định tại khoản 4 Điều 168 Bộ Luật hình sự. Mức tù cao nhất là 20 năm hoặc tù chung thân.