Xin chào Luật sư, em là sinh viên năm tư chuyên ngành thiết kế đồ họa, trong một đồ án của trường em có thiết kế một video và tạo ra một vài nhân vật hoạt hình. Nhận thấy tiềm năng của đồ án này nên em muốn phát triển nó thành 1 tập hoạt hình chính thức để công bố. Nhưng vì nhân vật có một số bạn thấy nên em sợ bị ăn cắp thiết kế. Vậy đăng ký bảo hộ bản quyền nhân vật hoạt hình năm 2023 như thế nào? Xin được giải đáp.
Để giải đáp vấn đề trên mời quý độc giả cùng Luật sư X tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
Căn cứ pháp lý
Quyền tác giả là gì?
Tác giả là người trực tiếp sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học. Quyền tác giả còn được gọi là “Bản quyền”, “Tác quyền”.
Căn cứ Khoản 2, Điều 4, Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2019 (LSHTT):
“2. Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.”
Như vậy, quyền tác giả là bản quyền của một tác giả cho tác phẩm của người này. Quyền tác giả được dùng để bảo vệ các sáng tạo tinh thần có tính chất văn hóa: ví dụ như các bài viết về khoa học hay văn học, sáng tác nhạc, ghi âm, tranh vẽ, hình chụp, phim,…. Quyền này bảo vệ các quyền lợi cá nhân và lợi ích kinh tế của tác giả trong mối liên quan với tác phẩm này.
Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Căn cứ Điều 18, LSHTT, quyền tác giả đối với tác phẩm bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.
Nhân vật hoạt hình có được đăng ký bản quyền không?
Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả bao gồm:
- Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác: là tác phẩm thể hiện bằng chữ nổi cho người khiếm thị, ký hiệu tốc ký và các ký hiệu tương tự thay cho chữ viết mà các đối tượng tiếp cận có thể sao chép được bằng nhiều hình thức khác nhau;
- Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác là tác phẩm thể hiện bằng ngôn ngữ nói và phải được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định;
- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu: phần mềm máy tính,…
- Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng là tác phẩm được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục như: Hội họa, đồ họa, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt và các hình thức thể hiện tương tự, tồn tại dưới dạng độc bản. Riêng đối với loại hình đồ họa, có thể được thể hiện tới phiên bản thứ 50, được đánh số thứ tự có chữ ký của tác giả. Theo đó tác phẩm được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích, có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp như: Thiết kế đồ họa (hình thức thể hiện của biểu trưng, hệ thống nhận diện và bao bì sản phẩm), thiết kế thời trang, tạo dáng sản phẩm, thiết kế nội thất, trang trí;
- Tác phẩm âm nhạc là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn;
- Tác phẩm sân khấu là tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật biểu diễn, bao gồm: Chèo, tuồng, cải lương, múa rối, kịch nói, kịch dân ca, kịch hình thể, nhạc kịch, xiếc, tấu hài, tạp kỹ và các loại hình nghệ thuật biểu diễn khác;
- Tác phẩm báo chí là tác phẩm có nội dung độc lập và cấu tạo hoàn chỉnh, bao gồm các thể loại: Phóng sự, ghi nhanh, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận, xã luận, chuyên luận, ký báo chí và các thể loại báo chí khác nhằm đăng, phát trên báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác;
- Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh là tác phẩm được thể hiện bằng hình ảnh động kết hợp hoặc không kết hợp với âm thanh và các phương tiện khác theo nguyên tắc của ngôn ngữ điện ảnh. Hình ảnh tĩnh được lấy ra từ một tác phẩm điện ảnh là một phần của tác phẩm điện ảnh đó;
- Tác phẩm nhiếp ảnh là tác phẩm thể hiện hình ảnh thế giới khách quan trên vật liệu bắt sáng hoặc trên phương tiện mà hình ảnh được tạo ra, hay có thể được tạo ra bằng các phương pháp hóa học, điện tử hoặc phương pháp kỹ thuật khác; Tác phẩm nhiếp ảnh có thể có chú thích hoặc không có chú thích;
- Tác phẩm kiến trúc là tác phẩm thuộc loại hình kiến trúc, bao gồm: Bản vẽ thiết kế kiến trúc về công trình hoặc tổ hợp các công trình, nội thất, phong cảnh; Công trình kiến trúc;
- Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học bao gồm họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, các loại công trình khoa học và kiến trúc;
- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian là các loại hình nghệ thuật biểu diễn như chèo, tuồng, cải lương, múa rối, điệu hát, làn điệu âm nhạc; điệu múa, vở diễn, trò chơi dân gian, hội làng, các hình thức nghi lễ dân gian.
Như vậy: Nhân vật hoạt hình được xếp vào loại hình tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng và thuộc đối tượng được bảo vệ quyền tác giả.
Đăng ký bảo hộ bản quyền nhân vật hoạt hình năm 2023
Đăng ký bản quyền nhân vật hoạt hình được thực hiện theo trình tự như sau:
Bước 1: Xác định loại hình tác phẩm đăng ký
Việc xác định loại hình tác phẩm liên quan trực tiếp đến việc soạn thảo hồ sơ, vì thế, trước khi đăng ký, chủ đơn cần phải xác định tác phẩm là tác phẩm văn học, tác phẩm mỹ thuật, tác phẩm nhiếp ảnh hay bản họa đồ…
Bước 2: Soạn thảo hồ sơ đăng ký bản quyền nhân vật
Hồ sơ đăng ký bản quyền bao gồm các tài liệu sau
- Tờ khai đăng ký bản quyền tác giả;
- Tác phẩm đăng ký bản quyền;
- Tài liệu xác nhận quyền nộp đơn;
- Văn bản thỏa thuận của đồng tác giả;
- Bản cam đoan của tác giả;
- Chứng minh thư nhân dân/ thẻ căn cước công dân/ hộ chiếu của tác giả;
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (tổ chức sở hữu tác phẩm);
- Giấy ủy quyền.
Tuy nhiên, không phải một bộ hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả sẽ bao gồm toàn bộ những tài liệu nêu trên. Tùy từng trường hợp cụ thể, chủ đơn sẽ soạn hồ sơ phù hợp.
Bước 3: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền nhân vật hoạt hình
Hồ sơ được lập thành 01 bản và nộp đến Cục Bản quyền tác giả. Chủ đơn có thể nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện đến một trong 3 địa chỉ dưới đây:
- Cục Bản quyền tác giả tại Hà Nội:
Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội.
ĐT: 024.38 234 304.
- Văn phòng đại diện tại Hồ Chí Minh:
Số 170 Nguyễn Đình Chiểu, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh.
ĐT: 028.39 308 086
- Văn phòng đại diện tại Đà Nẵng:
Số 01 Đường An Nhơn 7, Phường An Hải Bắc, Quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng.
ĐT: 0236.3 606 967
Bước 4: Thẩm định và cấp giấy chứng nhận bản quyền tác giả
Trong thời hạn 30 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.
Trường hợp hồ sơ không đủ, sai sót, Cục Bản quyền tác giả sẽ thông báo đến chủ đơn để kịp thời sửa đổi.
Thời hạn bảo hộ cho tác phẩm nhân vật hoạt hình
Điểm a, b Khoản 2 Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định về thời hạn bảo hộ như sau:
“a) Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh có thời hạn bảo hộ là bảy mươi lăm năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên; đối với tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng chưa được công bố trong thời hạn hai mươi lăm năm, kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là một trăm năm, kể từ khi tác phẩm được định hình; đối với tác phẩm khuyết danh, khi các thông tin về tác giả xuất hiện thì thời hạn bảo hộ được tính theo quy định tại điểm b khoản này;
b) Tác phẩm không thuộc loại hình quy định tại điểm a khoản này có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và năm mươi năm tiếp theo năm tác giả chết; trong trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm đồng tác giả cuối cùng chết;”
Như vậy, nếu nhân vật hoạt hình đăng ký được cấp Giấy chứng nhận thì sẽ được bảo hộ suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo sau khi tác giả chết.
Mời các bạn xem thêm bài viết
- Xe máy chỉ có một gương chiếu hậu có bị phạt không?
- Thay đổi kết cấu xe máy phạt bao nhiêu tiền?
- Giới hạn kích thước hàng hóa xe máy được phép chở tại Việt Nam theo QĐ 2022
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề “Đăng ký bảo hộ bản quyền nhân vật hoạt hình” Hy vọng bài viết có ích cho độc giả, Luật sư X với đội ngũ luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ pháp lý như thủ tục xin ly thân. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi thắc mắc của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 0833.102.102
- FB: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ Khoản 5 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2019 quy định các loại hình được bảo hộ quyền tác giả, cụ thể như sau:
…
Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);
Tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng;
Tác phẩm nhiếp ảnh;
…
Theo Khoản 3 Điều 20 Luật sở hữu trí tuệ 2005 quy định: Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
Như vậy, khi bạn sử dụng nhân vật của 1 bộ phim hoạt hình thì bạn phải xin phép chủ sở hữu trước khi sử dụng.
Tin tức thời sự thuần tuý đưa tin.
Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó.
Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu.
Như vậy, tác phẩm tạo hình nhân vật hoạt hình sẽ thuộc loại hình tác phẩm tạo hình, mỹ thuật ứng dụng và là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả.
Trong thời hạn mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn hợp lệ, cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả. Trong trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn.
Trên thực tế, thời gian xử lý đơn đăng ký sẽ là 1-2 tháng kể từ ngày nộp đơn tại Cục Bản quyền tác giả do số lượng đơn đăng ký ngày càng nhiều, tác động một phần đến thời gian xử lý đơn của chuyên viên.
