Pháp nhân là gì? Các điều kiện để trở thành pháp nhân

Căn cứ pháp lí

• Bộ luật dân sự 2015

Nội dung tư vấn 

1. Pháp nhân là gì?

Pháp nhân là một thuật ngữ được sử dụng trong pháp luật, nhất là luật kinh tế. Đây là một thực thể mang tính tập thể, có tư cách pháp lí độc lập, được thành lập theo quy định của pháp luật để nhân danh chính mình tham gia các quan hệ pháp luật. Khi ký kết một văn bản pháp luật do một tổ chức không có tư cách pháp nhân thực hiện thì văn bản đó được xem là không có hiệu lực.

2. Điều kiện để trở thành một pháp nhân

Để trở thành một pháp nhân phải thông qua 4 điều kiện, bao gồm việc đăng kí thành lập pháp nhân phải theo quy định của pháp luật, do cơ quan có thẩm quyền công nhận; có tổ chức và cơ cấu trong pháp nhân đó; có tài sản riêng của pháp nhân và không liên quan với cá nhân, pháp nhân khác, chịu trách nhiệm bằng chính phần tài sản đó; tự nhân danh chính mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập theo Điều 74 bộ luật dân sự 2015.

Điều 74. Pháp nhân

1. Một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây: a) Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan; b) Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 của Bộ luật này; c) Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình; d) Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập. 2. Mọi cá nhân, pháp nhân đều có quyền thành lập pháp nhân, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Ví dụ: Công ty Luật TNHH LSX được xem là một pháp nhân vì:

• Được thành lập theo quy định của pháp luật, có đăng kí kinh doanh nghành nghề có điều kiện để thực hiện hoạt động kinh doanh, được sở kế hoạch và đầu tư cấp giấy phép kinh doanh.
• Có cơ cấu tổ chức, có giám đốc và người đại diện theo pháp luật là ông Quách Thành Lực.
• Có tài sản riêng của công ty.  
• Công ty Luật TNHH LSX tự nhân danh chính mình tham gia các hoạt động liên quan đến pháp luật.

Trong 4 loại hình doanh nghiệp phổ biến đươc điều chỉnh bởi luật doanh nghiệp 2014 thì chỉ có Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân vì không thỏa mãn 1 trong 4 điều kiện để được pháp luật công nhận là một pháp nhân. Tài sản của doanh nghiệp tư nhân không tách bạch mà gắn liền với chủ sở hữu. Theo đó, chủ doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình.

3. Phân loại pháp nhân

Pháp nhân được chia ra làm hai loại:

Pháp nhân thương mại là gì:

• Pháp nhân thương mại là loại pháp nhân có mục tiêu chính là tạo ra lợi nhuận và khoản lợi nhuận đó chia đều cho các thành viên theo Điều 75 bộ luật dân sự 2015

Điều 75. Pháp nhân thương mại

1. Pháp nhân thương mại là pháp nhân có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận được chia cho các thành viên. 2. Pháp nhân thương mại bao gồm doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác. 3. Việc thành lập, hoạt động và chấm dứt pháp nhân thương mại được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, Luật doanh nghiệp và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ví dụ:

• VinGroup, FPT, Sun House, Vina Capital đều là pháp nhân thương mại với mục đích chính là tạo ra lợi nhuận để chia cho các thành viên.
• Pháp nhân phi thương mại là loại pháp nhân không có mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận, nếu có cũng sẽ không phân chia cho các thành viên theo Điều 76 bộ luật dân sự 2015.

Pháp nhân phi thương mại là gì:

Điều 76. Pháp nhân phi thương mại

1. Pháp nhân phi thương mại là pháp nhân không có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận; nếu có lợi nhuận thì cũng không được phân chia cho các thành viên. 2. Pháp nhân phi thương mại bao gồm cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, doanh nghiệp xã hội và các tổ chức phi thương mại khác. 3. Việc thành lập, hoạt động và chấm dứt pháp nhân phi thương mại được thực hiện theo quy định của Bộ luật này, các luật về tổ chức bộ máy nhà nước và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ví dụ:

• Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh.
• Tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam.
• Tập đoàn điện lực Việt Nam.

Mong bài viết hữu ích cho bạn đọc.

Thông tin liên hệ Luật Sư X