Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ là một trong những tranh chấp phổ biến hiện nay với nhiều hành vi phức tạp; đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Luật sư X sẽ nêu ra dưới đây là các phương thức giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ hữu hiệu hiện nay.
Căn cứ pháp lý
Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2019
Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017
Biện pháp hành chính
Theo yêu cầu của chủ thể có quyền hoặc các tổ chức, cá nhân bị thiệt hại do hành vi xâm phạm gây ra hoặc theo yêu cầu của tổ chức; cá nhân phát hiện hành vi xâm phạm; hoặc do chính cơ quan có thẩm quyền chủ động phát hiện các hành xi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thì biện pháp hành chính được thực thi.
Đặc trưng cơ bản
Biện pháp hành chính là biện pháp tương đối hữu hiệu trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Biện pháp này đề cao vai trò của chủ thể có quyền; có sự phối hợp giữa cơ quan các cấp trong việc xử lý vi phạm. Để áp dụng biện pháp hành chính thì các chứng cứ về quyền sở hữu trí tuệ phải rõ ràng; nhất là về căn cứ xác lập quyền cũng như các hành vi xâm phạm. Biện pháp này cũng đòi hỏi có sự am hiểu pháp lụât về quyền sở hữu trí tuệ của các cơ quan chuyên môn, nhất là các cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp này.
Đối tượng áp dụng
Theo quy định tại Luật sở hữu trí tuệ thì các hành vi dưới đây sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính:
- Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho tác giả; chủ sở hữu; người tiêu dùng hoặc cho xã hội;
- Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này.
Trong đó,hàng hoá giả mạo về sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này bao gồm hàng hoá giả mạo nhãn hiệu; và giả mạo chỉ dẫn địa lý (là hàng hoá, bao bì của hàng hoá có gắn nhãn hiệu; dấu hiệu trùng hoặc khó phân biệt với nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý đang được bảo hộ dùng cho chính mặt hàng đó mà không được phép của chủ sở hữu nhãn hiệu hoặc của tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý); và hàng hoá sao chép lậu.
- Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán, tàng trữ tem, nhãn hoặc vật phẩm khác mang nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý giả mạo hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này.
Ngoài ra, tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi cạnh tranh không lành mạnh về sở hữu trí tuệ; thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.
Biện pháp hình sự
Một trong những biện pháp giải quyết những tranh chấp phát sinh về quyền sở hữu trí tuệ đó là biện pháp hình sự. Đây là biện pháp mang tính chất cưỡng chế mạnh nhất; nhưng chỉ áo dụng khi các hành vi xâm phạm có đầy đủ các yếu tố cấu thành các tội phạm liên quan quy định trong Bộ luật hình sự Việt Nam.
Theo đó, Bộ luật hình sự Việt Nam có quy định về các tội sau: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả (Điều 192);Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm (Điều 193); Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194);…
Như vậy, tuỳ thuộc vào hành vi vi phạm mà người thực hiện hành vi sẽ bị xử lý bằng biện pháp hình sự. Và có thể thấy thông thường là hành vi xâm phạm quyền tác giả; quyền sở hữu công nghiệp bị xử lý hình sự nếu trước đó đã bị xử lý hành chính.
Biện pháp dân sự
Biện pháp dân sự là biện pháp quan trọng nhất trong bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Bởi lẽ, nếu như biện pháp hành chinh và biện pháp hình sự chỉ mang tính chất trừng trị; răn đe đối với chủ thể thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; thì biện pháp dân sự lại có thể bảo đảm hơn quyền lợi của chủ thể bị vi phạm thông qua cơ chế yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Thẩm quyền giải quyết
Đối với biện pháp này thì Toà án đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp giữa các bên dựa trên nền tảng tranh tụng theo thủ tục tố tụng dân sự. Trong đó, đối với các tranh chấp dân sự về quyền sở hữu trí tuệ thì Toà án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết; và đối với tranh chấp kinh doanh thương mại về quyền sở hữu trí tuệ; thì thẩm quyền thuộc về Toà án nhân dân cấp tỉnh.
Điều kiện khởi kiện
Đối với các tranh chấp về quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả; thì việc khởi kiện vụ án dân sự chỉ được thực hiện nếu như quyền tác giả; quyền liên quan đến quyền tác giả đã phát sinh và thời hạn bảo hộ vẫn còn.
Đối với các tranh chấp về quyền sở hữu công nghiệp; thì điều kiện đặt ra là quyền sở hữu công nghiệp đã được xác lập và còn thời hạn bảo hộ.
Hi vọng bài viết “Các phương thức giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ” giúp ích cho quý độc giả! Liên hệ với Luật sư X để sử dụng dịch vụ pháp lý nhanh chóng và tốt nhất: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ hiệu quả giúp cho người tiêu dùng có cơ hội lựa chọn và được sử dụng các hàng hoá; dịch vụ chất lượng cao; đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng. Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đã hạn chế các hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ; tạo ra hàng nhái; hàng kém chất lượng và các hành vi cạnh tranh không lành mạnh khác.
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ góp phần giảm thiểu tổn thất cho các nhà sản xuất, kinh doanh; thúc đẩy họ phát triển sản xuất, kinh doanh hợp pháp.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay; với sự luân chuyển mạnh mẽ, liên tục của các tài sản hữu hình cũng như tài sản vô hình giữa các quốc gia; bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ còn góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia.
