Người lao động luôn là chủ thể yếu thế trong quan hệ lao động. Họ luôn phải chịu sự quản lý của người sử dụng lao động, do vậy việc người sử dụng lao động “bóc lột” họ là điều không thể tránh khỏi. Để hạn chế sự “bóc lột” này, cũng như đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, pháp luật lao động đã quy định cơ quan nhất định có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người lao động. Vậy cơ quan chính chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi người lao động là cơ quan nào?. Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu nhé!
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Lao động năm 2012.
- Luật Công đoàn năm 2012.
Nội dung tư vấn
1. Công đoàn – cơ quan đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động
Điều 188 Bộ luật Lao động 2012 quy định:
1. Công đoàn cơ sở thực hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn, người lao động; tham gia, thương lượng, ký kết và giám sát việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, thang lương, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động, quy chế dân chủ ở doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức; tham gia, hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động; đối thoại, hợp tác với người sử dụng lao động xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức ….
3. Ở những nơi chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện trách nhiệm như quy định tại khoản 1 Điều này..
Theo tinh thần của Điều luật, có thể kết luận rằng Công đoàn là cơ quan chịu trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Có thể giải thích khẳng định này như sau:
Điều 1 Luật Công đoàn 2012 quy định: Công đoàn là tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, là thành viên trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và những người lao động khác (sau đây gọi chung là người lao động), cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế – xã hội, tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp; tuyên truyền, vận động người lao động học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Theo quy định tại Điều 1 Luật Công đoàn 2012 thì:
Thứ nhất, Công đoàn là tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động. Cũng như các tổ chức khác, thì một trong những vai trò của một tổ chức là bảo vệ thành viên của tổ chức mình. Do vậy, Công đoàn có trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động – thành viên thuộc tổ chức mình là lẽ đương nhiên.
Thứ hai, Công đoàn là cơ quan đại diện cho người lao động.Vì người lao động là thành viên của Công đoàn, do vậy Công đoàn được người lao động “ủy quyền” tham gia, giải quyết những công việc nhất định. Và một khi đã là “đại diện” thì lợi ích của người lao động cũng chính là lợi ích của Công đoàn. Do vậy, lẽ đương nhiên Công đoàn sẽ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Thứ ba, Công đoàn cùng với cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động – đây là một trong những vai trò được pháp luật quy định cho Công đoàn. Do vậy, Công đoàn phải tuân thủ quy định đó.
Như vậy, Công đoàn là cơ quan chính chịu trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người lao động.
2. Biểu hiện
Việc Công đoàn đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động được thể hiện qua các hoạt động sau:
- Hướng dẫn, tư vấn cho người lao động về quyền, nghĩa vụ của người lao động khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc với đơn vị sử dụng lao động.
- Đại diện cho tập thể người lao động thương lượng, ký kết và giám sát việc thực hiện thoả ước lao động tập thể.
- Tham gia với đơn vị sử dụng lao động xây dựng và giám sát việc thực hiện thang, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động.
- Đối thoại với đơn vị sử dụng lao động để giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động.
- Tổ chức hoạt động tư vấn pháp luật cho người lao động.
- Tham gia với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động.
- Kiến nghị với tổ chức, cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết khi quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tập thể người lao động hoặc của người lao động bị xâm phạm.
- Đại diện cho tập thể người lao động khởi kiện tại Toà án khi quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tập thể người lao động bị xâm phạm; đại diện cho người lao động khởi kiện tại Toà án khi quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động bị xâm phạm và được người lao động uỷ quyền.
- Đại diện cho tập thể người lao động tham gia tố tụng trong vụ án lao động, hành chính, phá sản doanh nghiệp để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của tập thể người lao động và người lao động.
- Tổ chức và lãnh đạo đình công theo quy định của pháp luật.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Hi vọng bài viết hữu ích đối với bạn!
