Trong quá trình điều tra, khởi tố và xét xử vụ án hình sự, người làm chứng là một nhân chứng quan trong giải mã được nhiều vấn đề. Tuy nhiên, nếu người làm chứng khai sai sự thật sẽ dẫn đến kết quả xét xử có sai sót, người làm chứng sẽ phải chịu trách nhiệm với việc này. Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Căn cứ:
- Bộ luật tố tụng hình sự 2015
Nội dung tư vấn:
1. Nghĩa vụ của người làm chứng
Là một trong những người tham gia tố tụng, người làm chứng đóng vai trò là người trình bày thông tin, tình tiết liên quan đến người phạm tội, đến vụ án và sẽ được cơ quan tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng. Được định nghĩa tại Điều 66 Luật tố tụng 2015:
Điều 66. Người làm chứng
1. Người làm chứng là người biết được những tình tiết liên quan đến nguồn tin về tội phạm, về vụ án và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng.
Bởi nguồn thông tin từ người làm chứng, cơ quan có thẩm quyền sẽ tra hỏi những thông tin giúp ích cho việc giải quyết vụ án, bằng việc trình bày những gì mà người làm chứng biết về quá trình thực hiện tội phạm, nhân thân, quan hệ bị cáo,…
Điều 91. Lời khai của người làm chứng
1. Người làm chứng trình bày những gì mà họ biết nguồn tin về tội phạm, về vụ án, nhân thân của người bị buộc tội, bị hại, quan hệ giữa họ với người bị buộc tội, bị hại, người làm chứng khác và trả lời những câu hỏi đặt ra.
2. Không được dùng làm chứng cứ những tình tiết do người làm chứng trình bày nếu họ không thể nói rõ vì sao biết được tình tiết đó.
Việc làm chứng liên quan đến quyết định về bản án, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của những người liên quan nên người làm chứng phải có tính khách quan và chính xác. Tính khách quan ở đây xuất phát từ việc ảnh hưởng về nhân thân của người làm chứng đến lời khai. Bởi vậy, có những đối tượng đặc biệt sẽ không được làm chứng. Cụ thể:
- Người bào chữa cho người bị buộc tội
- Người không có khả năng nhận thức hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn sự việc : Người bị tâm thần, có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất…
Bởi đóng vai trò quan trọng như vậy trong quá trình tố tụng, Bởi vậy, pháp luật cũng đặt ra những nguyên tắc, nghĩa vụ nhất định đối với người làm chứng. Căn cứ vào Điều 91 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định:
- Có mặt theo giấy triệu tập: Những giấy triệu tập vào quá trình lấy lời khai, phiên xét xử, … đều được gửi trực tiếp đến người làm chứng
- Trình bày trung thực những gì mình biết về tội phạm, vụ án và lý do biết được thông tin đó: Nghĩa vụ trả lời trung thực, không gian dối là một trách nhiệm quan trọng. Bởi nếu như lời khai sai sự thật sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của quá trình xét xử.
- Không được khai báo gian dối, từ chối khai báo, trốn tránh mà không vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan
- Cơ quan, đơn vị nơi người làm chứng làm việc, học tập phải có trách nhiệm tạo điều kiện cho họ
2. Việc gian dối khi làm chứng sẽ bị phạt đến 7 năm tù
Thật là buồn cười khi nói người không gây ra tội phạm lại phải chịu ngồi tù. Tuy nhiên, mức phạt này là hợp lý cho hành vi cản trở điều tra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả xét xử chính là xâm phạm đến quyền và lợi ích chính đáng của người khác. Căn cứ theo Điều 382 Bộ Luật hình sự 2015 về Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối.
Điều 382. Tội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối
1. Người làm chứng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật, người bào chữa nào mà kết luận, dịch, khai gian dối hoặc cung cấp những tài liệu mà mình biết rõ là sai sự thật, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dẫn đến việc giải quyết vụ án, vụ việc bị sai lệch.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Dẫn đến việc kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Theo đó, Với hành vi nếu hành vi gian dối, khai sai sự thật mà biết rõ thông tin đó là sai, thì người làm chứng sẽ bị kếtTội cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối
Mức hình phạt cao nhất là 7 năm tù cho những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Cụ thể người làm chứng đã phạm tội 02 lần trở lên hoặc hành vi gian dối dẫn đến việc kết án oai người vô tội, bỏ lọt tội phạm
Bên cạnh đó, người làm chứng còn phải chịu hình phạt bổ sung là bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Hy vọng bài viết có ích cho bạn !
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
