Ông bà ta thường có câu “Con dại cái mang“, con cái làm điều sai quấy thì cha mẹ phải chịu trách nhiệm về việc đó. Bên cạnh đó, pháp luật Việt Nam cũng quy định khi con cái gây ra thiệt hại cho cá nhân, tổ chức khác thì cha mẹ cũng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp cha mẹ cũng phải chịu trách nhiệm này, vậy những trường hợp nào con gây ra thiệt hại thì trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc về cha mẹ. Hãy đọc bài viết này của Luật sư X để biết nhé!
Căn cứ pháp lí
- Luật hôn nhân và gia đình 2014
- Bộ luật Dân sự 2015
Nội dung tư vấn
1. Căn cứ phát sinh bồi thường thiệt hại:
Gây ra thiệt hại cho người khác phải bồi thường thiệt hại là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, một người muốn yêu cầu người khác phải bồi thường thiệt hại do chính hành vi gây ra thiệt hại của người thực hiện thì người yêu cầu cần phải dựa trên căn cứ phát sinh bồi thường thiệt hại mà pháp luật đã quy định. Cụ thể thì Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.
Theo đó, căn cứ để làm phát sinh bồi thường thiệt hại gồm:
- Người có hành vi xâm phạm tính mạng sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại dù là lỗi với lỗi cố ý hay vô ý đều phải bồi thường.
- Tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
- Tuy nhiên, nếu bên gây thiệt hại chứng minh được thiệt hại gây ra do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại thì bên gây thiệt hại không phải bồi thường.
2. Trường hợp nào cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con gây ra?
Khi có đủ căn cứ phát sinh bồi thường thiệt hại kể trên, thì người gây thiệt hại phải bồi thường cho người bị thiệt hại là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, trong trường hợp người gây thiệt hại chưa thành niên hoặc thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự thì cha mẹ người gây thiệt hại sẽ bồi thường thay. Cụ thể theo Điều 74 của Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau:
Điều 74. Bồi thường thiệt hại do con gây ra
Cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự gây ra theo quy định của Bộ luật dân sự.
Theo đó, sẽ có 2 trường hợp mà cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con gây ra:
Con chưa thành niên
Con đã thành niên nhưng bị mất năng lực hành vi dân sự
Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rõ các trường hợp cụ thể mà cha mẹ chỉ phải chịu bồi thường thiệt hại hoàn toàn hoặc một phần do con con gây ra, cụ thể:
Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân
1. Người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường.
2. Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.
Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.
3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.
Theo đó, pháp luật chia ra các trường hợp mà cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con gây ra:
Con đã thành niên: từ đủ 18 tuổi trở lên
- Con mất năng lực hành vi dân sự, con có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi : cha mẹ dùng tài sản của con hoặc tài sản của mình để bồi thường tùy trường hợp
- Con có năng lực hành vi dân sự đầy đủ: con phải tự chịu trách nhiệm
- Con chưa đủ 15 tuổi: cha mẹ bồi thường toàn bộ thiệt hại, nếu tài sản cha mẹ không đủ thì dùng tài sản riêng của con (nếu có) để bồi thường phần còn thiếu
- Con từ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi: Bồi thường tài sản bằng tài sản của con, nếu không đủ thì bố mẹ dùng tài sản của mình để bồi thường phần còn thiếu.
Hy vọng bài viết hữu ích cho bạn!
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là nội dung tư vấn về Khi nào cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con gây ra? Mọi thắc mắc về thủ tục pháp lý có liên quan. Quý khách vui lòng liên hệ Luật Sư X để được hỗ trợ, giải đáp.
Gọi ngay cho chúng tôi qua hotline: 0833.102.102.
