Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín là một trong số những quyền nhân thân cơ bản của con người; được ghi nhận không chỉ trong pháp luật Việt Nam mà còn được pháp luật thế giới thừa nhận. Hãy cùng Luật Sư X tìm hiểu vấn đề “Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín.”
Căn cứ pháp lý
- Hiến pháp năm 2013.
- Bộ luật Dân sự năm 2015.
- Nghị định số 167/2013/NĐ-CP.
- Nghị định 15/2020/NĐ-CP
Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín
Hiến pháp 2013 quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình.”
Bộ luật Dân sự quy định:
Điều 34. Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín
1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
2. Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.
Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có thể được thực hiện sau khi cá nhân chết theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc con thành niên; trường hợp không có những người này thì theo yêu cầu của cha, mẹ của người đã chết; trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.
3. Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải được hủy bỏ.
…
Như vậy, quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín thuộc nhóm quyền liên quan đến giá trị của con người trong xã hội nói riêng và trong tổng thể các quyền nhân thân nói chung. Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có tác dụng bổ sung, hỗ trợ cho các quyền nhân thân khác.
Thiệt hại do xâm phạm quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm
Cá nhân bị thông tin xấu làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín có quyền yêu cầu người vi phạm cải chính, công khai xin lỗi và bồi thường thiệt hại (nếu có). Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín được quy định tại Điều 592 Bộ luật dân sự năm 2015. Thiệt hại do xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín được quy định tại Điều 592 BLDS như sau:
Điều 592. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm
1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
c) Thiệt hại khác do luật quy định.
Quyền được bảo vệ danh dự nếu danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm thì phải bồi thường thiệt thiệt hại. Nhằm bù đắp tổn thất về tinh thần . Mức bồi thường bù đắp tổn thất sẽ do các bên thỏa thuận với nhau. Nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho bồi thường đó là không quá 10 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác thì bị xử phạt như thế nào
Quyền được bảo vệ danh dự khi bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm được pháp luật quy định như sau:
- Thứ nhất, theo Điều 5 Nghị định số 167/2013/NĐ-CP. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng. Đối với trường hợp: Có cử chỉ; lời nói thô bạo; khiêu khích; trêu ghẹo; xúc phạm danh dự; nhân phẩm của người khác.
- Thứ hai, theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Nếu xúc phạm danh dự; nhân phẩm của người khác trên mạng xã hội. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi cung cấp; chia sẻ thông tin giả mạo; thông tin sai sự thật; xuyên tạc; vu khống; xúc phạm uy tín của cơ quan; tổ chức; danh dự; nhân phẩm của cá nhân.
- Thứ ba, theo Điều 155 Bộ luật hình sự. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm; danh dự của người khác thì bị phạt cảnh cáo; phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Thậm chí nặng hơn có thể bị phạt tù từ 03 tháng đến 05 năm tùy từng trường hợp.
Trên đây là một số quyền được bảo vệ khi danh dự bị xúc phạm.
Hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm; danh dự của người khác có thể được thực hiện dưới các hình thức. Thể hiện bằng lời nói hoặc thể hiện bằng việc làm. Dù là thể hiện bằng hình thức nào thì hành vi xúc phạm danh dự; nhân phẩm; uy tín là một hành vi đáng bị lên án, trừng phạt nghiêm minh.
Tội làm nhục người khác bị xử lý như thế nào
Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 155 Bộ luật hình sự:
Điều 155. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Thông tin liên hệ
Trên đây là quan điểm của Luật Sư X về vấn đề “ Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm; uy tín.”. Để biết thêm thông tin chi tiết vui lòng liên hệ qua hotline: 0833 102 102. Hoặc qua các kênh sau:
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Cá nhân bị thông tin xấu làm ảnh hưởng đến danh dự, uy tín có quyền yêu cầu người vi phạm cải chính, công khai xin lỗi và bồi thường thiệt hại (nếu có). Bên cạnh các chế tài dân sự, trường hợp hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân có tính chất nguy hiểm cho xã hội, người có hành vi xâm phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải được hủy bỏ.
Khi danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ các thông tin đã gây ảnh hưởng xấu đến cá nhân. Cá nhân không chỉ được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín khi còn sống mà cả khi cá nhân đã chết thì pháp luật vẫn duy trì sự bảo hộ.