Đồng tiền đi liền khúc ruột, nhưng khi nghe đến đồng lương “lương gross” và “lương net”, liệu bạn đã hiểu rõ chưa? Hôm nay, Luật sư X xin đưa ra một vài thông tin giúp bạn phân biệt và hiểu về 2 loại lương này, và, quan trọng hơn,Luật sư X cũng xin đưa ra một vài ý kiến bình luận về vấn đề: khi mới di xin việc làm, deal lương gross hay lương net sẽ có lợi hơn cho bạn.
Căn cứ:
- Luật Bảo hiểm Xã hội 2014
- Luật Việc làm 2013
- Luật Bảo hiểm Y tế 2014
- Nghị định 146/2018/NĐ-CP
- Quyết định 595/QĐ-BHXH
Nội dung tư vấn
1. Lương gross và lương net là gì :
Hai thuật ngữ “lương gross” và “lương net” được dùng khá phổ biến hiện nay, tuy nhiên, tại Việt Nam, chưa có bất kỳ văn bản pháp lý nào quy định hay đưa ra định nghĩa về 2 thuật ngữ này. Hai thuật ngữ này đơn giản được bắt nguồn từ các từ “gross income” và “net income” trong tiếng Anh. Và nếu tra 2 thuật ngữ này trên ác từ điển ( ví dụ như https://dictionary.cambridge.org), ta sẽ được các định nghĩa bằng tiếng Việt như sau:
- Lương gross là toàn bộ thu nhập của một cá nhân (hay một tổ chức) trước khi đóng thuế. Với bối cảnh Việt Nam, ta có thể hiểu lương gross là toàn bộ thu nhập của một người ( bao gồm cả phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng,…) trước khi bị trừ các khoản thuế hay các khoản bắt buộc người lao động phải đóng như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
- Còn lương net là tổng thu nhập của một cá nhân (hay một tổ chức) sau khi đã trừ đi các khoản thuế và phí bắt buộc phải đóng. Ngược lại với lương gross, tại Việt Nam, lương net được hiểu là toàn bộ thu nhập của một người sau khi đóng các khoản thuế hay các khoản bắt buộc.
Hiện nay, các khoản thuế hay các khoản bắt buộc người lao động phải đóng bao gồm:
- Thuế thu nhập cá nhân: đóng tùy theo mức lương, số người phụ thuộc của mỗi người, tuy nhiên , đơn giản bạn có thể hiểu là, hiên nay, nếu mức lương của bạn trên 9.000.000 VNĐ, bạn mới phải đóng thuế TNCN
- Bảo hiểm y tế: 1,5% Lương GROSS
- Bảo hiểm xã hội: 8% Lương GROSS
- Bảo hiểm thất nghiệp: 1% Lương GROSS
Như vậy, ta có thể hiểu là:
Lương Net = Lương Gross – (BHXH + BHYT + BHTN + Thuế TNCN)Các mức đóng trên được quy định tại Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:
- Mức đóng Bảo hiểm y tế được quy định tại khoản 1 điều 18:
Mục 4. BẢO HIỂM Y TẾ Điều 18. Mức đóng, trách nhiệm đóng BHYT của các đối tượng theo quy định tại Điều 13 Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau: 1. Đối tượng tại Điểm 1.1, 1.2, Khoản 1 Điều 17: mức đóng hằng tháng bằng 4,5% mức tiền lương tháng, trong đó người sử dụng lao động đóng 3%; người lao động đóng 1,5%. Tiền lương tháng đóng BHYT là tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc quy định tại Điều 6. ….
-
Mức đóng Bảo hiểm xã hội được quy định tại khoản 1 điều 5:
Mục 1. BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC Điều 5. Mức đóng và trách nhiệm đóng theo quy định tại Điều 85, Điều 86 Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau: 1. Mức đóng và trách nhiệm đóng của người lao động 1.1. Người lao động quy định tại Điểm 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, và Tiết b Điểm 1.7 Khoản 1 Điều 4, hằng tháng đóng bằng 8% mức tiền lương tháng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
- Mức đóng Bảo hiểm thất nghiệp được quy định tại khoản 1 điều 14:
Mục 3. BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP Điều 14. Mức đóng và trách nhiệm đóng theo quy định tại Điều 57 Luật Việc làm và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau:
1. Người lao động đóng bằng 1% tiền lương tháng;
Ví dụ về chuyển lương gross sang lương net: Bạn A làm việc với mức lương Gross là 5.000.000 VNĐ, không có người phụ thuộc, vậy mức lương net (tiền lương thực nhận sau khi trừ thuế) là:
| Lương GROSS | 5.000.000 |
| Bảo hiểm xã hội (8%) | 400.000 |
| Bảo hiểm y tế (1,5%) | 75.000 |
| Bảo hiểm thất nghiệp (1%) | 50.000 |
| Thu nhập chịu thuế TNCN | 0 |
| Lương NET | 4.475.000 |
2. Như vậy thì đàm phán với doanh nghiệp về mức lương gross hay lương net sẽ có lợi hơn cho người lao động?
Theo những gì đã phân tích ở trên, bạn có thể nghĩ rằng, đàm phán mức lương net hay mức lương gross là như như nhau, bởi số tiền cuối tháng bạn nhận được vẫn là như vậy. Tuy nhiên, nếu đàm phán mức lương net, bạn có thể biết rõ được mức lương thực nhận cuối tháng của mình là bao nhiêu, vậy nên nhiều bạn thích được đàm phán và ký hợp đồng về mức lương net hơn.
Nhưng cũng có thể xảy ra rủi ro khi bạn đàm phán mức lương net với doanh nghiệp, bởi lẽ: Nếu bạn gặp được Công ty làm ăn đàng hoàng, đúng luật, nhân viên Nhân sự của công ty sẽ chủ động dựa vào lương net ký hợp đồng với bạn, quy ra lương Gross và đăng ký với cơ BHXH mức lương Gross là mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của bạn. Và nếu bạn may mắn được làm việc cho công ty này, thì việc đàm phán lương net hay lương gross không quan trọng, bởi nó không có gì khác biệt. Nhưng nếu không may mắn, sau khi bạn đàm phán mức lương Net với một công ty không được đàng hoàng lắm, công ty này có thể sẽ trả cho bạn đúng với mức lương net đã thỏa thuận ban đầu, tuy nhiên, doanh nghiệp có thể đăng ký mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của bạn thấp hơn mức lương net ban đầu đã đàm phán với bạn. Đơn giản, vì đàm phán mức lương net đồng nghĩa với việc bạn không đàm phán với Doanh nghiệp về số tiền đóng bảo hiểm, vậy nên với Doanh nghiệp, lợi nhuận lên hàng đầu, có thể họ sẽ sẵn sàng “tiết kiệm” chi phí đóng bảo hiểm cho nhân viên bằng cách đó. Và có khi, bạn chỉ nhận ra được tác hại của việc này khi bạn cần các trợ cấp liên quan đến an sinh xã hội, thai sản, thất nghiệp, bạn mới nhận thấy mức trợ cấp bạn nhận được rất thấp so với mức pháp luật quy định.
Còn khi bạn đàm phán được lương gross với doanh nghiệp, có thể sẽ hơi khó khăn cho bạn một chút trong việc nhận biết được mức lương thực nhận hàng tháng của mình là bao nhiêu, tuy nhiên, khi đàm phán được được mức lương gross của mình, tức là Doanh nghiệp cũng cam kết với bạn về mức lương tháng làm căn cứ đóng BHXH hàng tháng chính là mức lương gross này. Điều này có thể giúp bạn một phàn nào đó yên tâm hơn về các chế độ an sinh xã hội sau này của mình.
Với các lý do trên đây, Luật sư X khuyên các bạn nên đàm phản về mức lương gross của mình khi nhận việc, điều này sẽ đảm bảo hơn cho bạn, cũng như các trợ giúp xã hội sau này. Chúc các bạn luôn thành công trong công cuộc tìm kiếm việc làm và đàm phán lương.
Thông tin liên hệ với Luật sư X
Trên đây là tư vấn của Luật sư X về tại sao đèn tín hiệu giao thông lại có màu đỏ vàng và xanh? Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.
Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ của luật sư X hãy liên hệ 0833102102.
CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Lương gross là gì?
Lương gross là toàn bộ thu nhập của một cá nhân (hay một tổ chức) trước khi đóng thuế. Với bối cảnh Việt Nam, ta có thể hiểu lương gross là toàn bộ thu nhập của một người ( bao gồm cả phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng,…) trước khi bị trừ các khoản thuế hay các khoản bắt buộc người lao động phải đóng như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Khi nào công chức được nâng bậc lương trước thời hạn?
Có 2 trường hợp: Công chức được nâng bậc lương trước thời hạn do lập thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ được giao và được nâng bậc lương trước thời hạn khi có thông báo nghỉ hưu.
Có được đóng bảo hiểm xã hội nhiều hơn để hưởng lương hưu cao?
Đối với trường hợp công ty đã đóng bảo hiểm xã hội với mức tiền lương thực tế của người lao động; mà người lao động muốn đóng thêm; để sau này được hưởng lương hưu cao hơn; người lao động cần thỏa thuận với người sử dụng lao động về việc tăng lương cho mình.
