Ngọn lửa trên dãy núi Hồng Lĩnh chưa được dập tắt hoàn toàn sau hơn hai ngày bùng phát. Tuy nhiên, một ngọn lửa của sự giận giữ từ phía dư luận đang được nhen nhóm lên khi thông tin về nguyên nhân vụ cháy ban đầu được xác định là do một người dân sinh sống ở bìa rừng đốt rác. Thật đáng buồn thay, vụ cháy lớn đã cướp đi sinh mạng của một người dân tham gia chữa cháy cùng biết bao thiệt hại trước mắt chưa thể đo đếm hết được. Sau hậu quả to lớn của hành vi đốt rác gây ra cháy rừng, người đó phải chịu trách nhiệm như thế nào.
Căn cứ:
- Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 (Bộ luật hình sự hiện hành)
- Luật phòng cháy chữa cháy 2013
- Nghị định 167/2013/NĐ-CP
Nội dung tư vấn
1. Tự ý đốt rác là hành vi vi phạm pháp luật
Hiện nay ở Việt Nam, đặc biệt là các vùng nông thôn, việc người dân tự ý xử lý rác thải bằng cách đốt, thiêu hủy rác là rất phổ biến. Tuy nhiên, pháp luật qui định về quy trình xử lý rác thải phải được thực hiện đúng cách và tuân theo những trình tự bắt buộc để nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn môi trường, không làm ảnh hưởng, gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Việc tự ý đốt rác thải là rất nguy hiểm khi người dân không ý thức hết được quy trình phòng cháy chữa cháy, có thể dẫn đến mất kiểm soát ngon lửa và gây ra những hậu quả đúng tiếc. Tuy pháp luật về phòng cháy chữa cháy có quy định rằng các cơ quan chức năng ở địa phương có trách nhiệm triển khai, phổ biến kiến thức cho người dân về phòng cháy chữa cháy. Nhưng do nhận thức của người dân còn hạn chế, chưa tích cực tiếp thu nên dẫn tới hậu quả đáng buồn như sự việc xảy ra tại Hà Tĩnh vừa qua. Do đó có thể thấy, việc người dân tự ý đốt rác thải là trái với quy định pháp luật về môi trường và phòng cháy chữa cháy. Cụ thể, hành vi của người dân đốt rác gây ra cháy đã vi phạm vào một trong các điều cấm được quy định tại Điều 13 Luật phòng cháy chữa cháy 2013, theo đó luật quy định:
Điều 13. Các hành vi bị nghiêm cấm
1. Cố ý gây cháy, nổ làm tổn hại đến tính mạng, sức khỏe con người; gây thiệt hại tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân; ảnh hưởng xấu đến môi trường, an ninh và trật tự an toàn xã hội.
Hôm nay, cơ quan cảnh sát điều tra đã ra lệnh tạm giữ đối với Phan Đình Thành để xác minh làm rõ tình tiết sự việc. Khai nhận bước đầu trong quá trình điều tra, anh Thành đã thừa nhận trong khi dọn dẹp rác trong vườn và gom lại đốt, thì đã không ngờ là ngọn lửa sẽ bùng phát ngoài sự kiểm soát. Như vậy có thể thấy, dù không cố ý đốt cả dãy núi Hồng Lĩnh, nhưng hành vi của anh Thành là đã cố ý làm trái những quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy khi đã thực hiện hành vi đốt rác.
2. Các hình thức xử phạt
Xử phạt hành chính đối với hành vi tự ý đốt rác
Căn cứ theo Điểm b Khoản 2 Điều 7 Nghị định 167/2013/NĐ-CP hành vi tự ý đốt rác mà không được sự hướng dẫn của cơ quan chức năng hoặc không được cấp phép xử lý tiêu hủy chất thải thì sẽ bị xử tiền từ 1 triệu tới 2 triệu đồng
Việc xử phạt vi phạm hành chính áp dụng cho những vụ việc chưa gây ra hậu quả hoặc hậu quả gây ra không nghiêm trọng. Việc xác định xử phạt dựa trên hành vi tự ý đốt rác của người vi phạm. Còn đối với những hành vi vi phạm về các qui định phòng cháy chữa cháy gây ra những thiệt hại và hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Đối chiếu với các qui định về xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong phòng cháy chữa cháy, hành vi đốt rác gây ra hậu quả cháy rừng trên diện rộng với những tổn thất nặng nề như đã thấy, anh Phan Đình Thành có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể tại Điều 313 Bộ Luật hình sự hiện hành quy định:
Điều 313. Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy
1. Người nào vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 08 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy, hình phạt cao nhất trong trường hợp này đó chịu án tù lên tới 12 năm. Như thông tin chúng ta đã được biết, hậu quả của vụ cháy là chưa thể lường hết được, bước đầu xác minh là đã có một người bị thiệt mạng trong quá trình chữa cháy; hàng chục ha rừng bị cháy rụi bởi ngọn lừa; bên cạnh đó do cháy lớn, đường dây tải điện 550kV đang bị đe dọa nghiêm trọng, có thể làm dán đoạn hệ thống cấp điện trong khu vực. Trước những thiệt hại như vậy, có thể thấy anh Phan Đình Thành nhiều khả năng sẽ phải gánh chịu hình phạt nặng nhất được theo quy định trên.
Hy vọng bài viết hữu ích đối với quý độc giả.
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng tại Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
