Việc làm các MV parody ngày càng được các bạn trẻ cũng như nghệ sĩ nổi tiếng theo đuổi vì độ hot cũng như làm parody không quá khó. Có những MV parody có lượt view cao ngất ngưỡng và nổi tiếng không thua kém với MV gốc. Vậy việc làm các MV parody có được pháp luật cho phép? Hãy đọc bài viết của Luật sư X để biết nhé!
Căn cứ:
Luật sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009
Nghị định 131/2013/NĐ-CP
Nội dung tư vấn
1. Làm MV parody có phải là hành vi phạm pháp luật không?
Parody là một thể loại “nhái” lại các tác phẩm gốc với mục đích vui là chính. Chúng ta đều biết rằng các tác phẩm gốc mà được dùng để làm parody là đối tượng được nhà nước bảo hộ quyền tác giả dù người sáng tạo nó có đăng ký quyền tác giả với cơ quan nhà nước hay không. Điều này được quy định cụ thể tại Điều 6 và Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 như sau:
Điều 6. Căn cứ phát sinh, xác lập quyền sở hữu trí tuệ
1. Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Điều 14. Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
1. Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm:
a) Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác;
…
d) Tác phẩm âm nhạc;
đ) Tác phẩm sân khấu;
e) Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự (sau đây gọi chung là tác phẩm điện ảnh);
…
l) Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;
…
Theo đó, các tác phẩm gốc được đem làm MV parody sẽ được pháp luật bảo hộ quyền tác giả kể từ khi nó được sáng tạo, cụ thể là các tác phẩm này sẽ được bảo hộ về quyền tài sản và nhân thân. Vì đó, những cá nhân, tổ chức muốn sử dụng tác phẩm vì mục đích gì cũng cần được tác giả cho phép, và nếu gây thiệt hại đến tác phẩm hoặc tác giả thì có thể sẽ bồi thường. Đối với việc dựa trên một tác phẩm gốc được pháp luật bảo hộ để làm MV parody thì MV parody này sẽ được xem là tác phẩm phái sinh của tác phẩm gốc, được qui định tại Khoản 8 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ 2005 cụ thể như sau:
Điều 4: Giải thích từ ngữ
8. Tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.
Việc làm tác phẩm phái sinh hay MV parody dựa trên tác phẩm gốc không bị pháp luật cấm. Tuy nhiên, trước khi làm MV parody mà phải xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm gốc , cụ thể được quy định tại Điều 28 của Luật sở hữu trí tuệ 2005:
Điều 20. Quyền tài sản
1. Quyền tài sản bao gồm các quyền sau đây:
a) Làm tác phẩm phái sinh;
…
3. Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng một, một số hoặc toàn bộ các quyền quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 3 Điều 19 của Luật này phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
Theo đó, để được làm MV parody thì cá nhân, tổ chức phải được sự cho phép của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả, đồng thời còn phải trả tiền nhuận bút,… cho tác giả. Hành vi làm tác phẩm phái sinh hay làm MV parody mà không xin phép tác giả chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Tuy nhiên, không phải bất kỳ hành vi làm parody nào không được phép của tác giả cũng vi phạm pháp luật:
Điều 28. Hành vi xâm phạm quyền tác giả
….
7. Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Luật này.
…
Theo đó, đối với những hành vi làm MV parody vì mục đích nghiên cứu khoa học, công cộng… thì không nhất thiết phải được sự đồng ý của tác giả hoặc tác phẩm gốc đã trở thành tác phẩm của công chúng ( sau khi hết thời hạn bảo hộ tác phẩm là 50 năm kể từ khi tác giả chết). Tuy nhiên, dù là có được sự cho phép của tác giả hay không thì cá nhân, tổ chức làm ra MV parody cũng phải chịu trách nhiệm bồi thường nếu trong trường hợp gây phương hại đến nội dung tác phẩm gốc hoặc danh dự, quyền lợi của tác giả. Và đối các hành vi làm MV parody mà không được sự cho phép của tác giả hay trái phép sẽ bị pháp luật xử lý.
2. Mức xử phạt đối với hành vi làm MV parody trái phép:
Điều 12. Hành vi xâm phạm quyền làm tác phẩm phái sinh
1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường Internet và kỹ thuật số đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này.
Theo đó, đối với hành vi này thì cá nhân, tổ chức thực hiện có thể bị xử phạt tiền từ 5.000.000 – 10.000.000 đồng và kèm theo đó là buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm trên mạng Internet… Vốn dĩ làm MV parody chỉ muốn mang đến tiếng cười cho người xem, nên đừng vì một chút thiếu trách nhiệm mà phớt lờ sự cho phép của tác giả khiến cho mọi việc trở nên phức tạp, chịu sự xử lý như trên của pháp luật. Hành vi xin phép tác giả trước khi làm MV parody không chỉ tôn trọng tác giả và tác phẩm gốc mà còn là sự tôn trọng chính bản thân mình và MV parody làm ra.
Hi vọng bài viết hữu ích với bạn!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng tại Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833102102
