Hàng thừa kế thứ nhất gồm những ai?

Hàng thừa kế là một trong những nội dung quan trọng trong pháp luật về thừa kế. Việc xác định chính xác hàng thừa kế là căn cứ quan trọng để phân chia di sản thừa kế theo pháp luật. Với những ai còn chưa biết hàng thừa kế thứ nhất gồm những ai? Bài viết sau đây xin đưa ra những điều cần biết về hàng thừa kế thứ nhất. Căn cứ:

• Bộ luật dân sự 2015

Nội dung tư vấn 1. Khi nào phải xác định hàng thừa kế? Theo pháp luật Việt Nam, quan hệ thừa kế đang được điều chỉnh trực tiếp bởi Bộ luật dân sự năm 2015. Cụ thể, pháp luật quy định 2 hình thức hưởng thừa kế như sau:

• Thừa kế theo di chúc;
• Thừa kế theo pháp luật.

Trong đó, thừa kế theo pháp luật là việc một người được nhận di sản theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự do pháp luật quy định. Một người chỉ được nhận thừa kế theo pháp luật khi:

• Không có di chúc;
• Di chúc không hợp pháp;
• Những người được hưởng thừa kế theo di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thừa kế.
• Cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế
• Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc nhưng không được quyền hưởng hoặc đã từ chối nhận

Khi đó, cần xác định các hàng thừa kế để chia di sản thừa kế theo pháp luật. Các hàng thừa kế bao gồm: hàng thừa kế thứ nhất, hàng thừa kế thứ hai và hàng thừa kế thứ ba. 2. Hàng thừa kế thứ nhất gồm những ai? Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định cụ thể về hàng thừa kế như sau: “Điều 651: Người thừa kế theo pháp luật 1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại”. Căn cứ theo quy định của pháp luật, hàng thừa kế thứ nhất sẽ bao gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người để lại di sản. Trường hợp 1: Quan hệ thừa kế giữa vợ và chồng hợp pháp Trong trường hợp này, chỉ khi hai bên nam nữ đã đăng ký kết hôn mới được ghi nhận là vợ chồng hợp pháp và đứng ở vị trí hàng thừa kế đầu tiên của người để lại di sản. Khi xác định việc thừa kế của người vợ hoặc người chồng của người đã chết cần phải lưu ý một số vấn đề theo quy định tại Điều 655 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

• Người vợ (hoặc chồng) của người chết được hưởng thừa kế di sản của người còn lại kể cả tài sản đó là tài sản chung đã được thỏa thuận chia trong thời kỳ hôn nhân.
• Vợ (hoặc chồng) của người chết vẫn được xếp hàng thừa kế đầu tiên ngay cả khi họ đã xin ly hôn với nhau. Ngay cả khi vấn đề ly hôn đã được Tòa án giải quyết bằng bản án, quyết định nhưng chưa có hiệu lực thì họ vẫn có quyền hưởng di sản của nhau trong trường hợp này.
• Trong trường hợp người vợ (hoặc chồng) đã kết hôn với người khác nhưng vào thời điểm trước đó khi người chồng hoặc vợ cũ chết họ vẫn đang tồn tại quan hệ hôn nhân thì quyền thừa kế của họ vẫn được công nhận.

Lưu ý: Đối với những người có nhiều vợ hoặc nhiều chồng kết hôn trước ngày 13/1/1960 ở miền Bắc, hoặc trước ngày 25/3/1977 ở miền Nam,  lấy vợ, lấy chồng khác và kết hôn sau nhưng không bị toà án huỷ bằng quyết định, bản án có hiệu lực pháp luật. Trong trường hợp này tất cả những người vợ hoặc chồng đều được hưởng thừa kế ở hàng thừa kế thứ nhất. Trường hợp 2: Quan hệ thừa kế giữa cha mẹ đẻ và con đẻ Quan hệ giữa cha mẹ và con cái là mối quan hệ thân thuộc, gần gũi nhất; do đó cha mẹ đẻ với con đẻ đương nhiên là những người được hưởng thừa kế của nhau ở hàng thừa kế đầu tiên. Con đẻ trong trường hợp này còn bao gồm cả con ngoài giá thú, nhưng cần phải chứng minh được điều này. Trường hợp 3: Quan hệ thừa kế giữa cha mẹ nuôi và con nuôi  Pháp luật cũng công nhận quyền thừa kế cho cha mẹ nuôi, con nuôi là hàng thừa kế thứ nhất. Tuy nhiên, điều này chỉ được ghi nhận nếu quan hệ giữa cha mẹ nuôi, con nuôi được thực hiện theo thủ tục pháp luật. Trường hợp 4: Quan hệ thừa kế giữa con riêng với bố dượng, mẹ kế Theo quy định tại Điều 654 Bộ luật dân sự năm 2015, trong trường hợp nếu con riêng và bố dượng, mẹ kế có căn cứ chứng minh được giữa họ có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha, mẹ con thì họ cũng được ghi nhận quyền thừa kế như giữa cha, mẹ với con ruột. Và đương nhiên, trong trường hợp này, họ cũng sẽ được xếp vào hàng thừa kế thứ nhất của nhau để hưởng di sản. 3. Nguyên tắc và trình tự chia di sản đối với các hàng thừa kế. Căn cứ theo quy định pháp luật, hững người cùng một hàng thừa kế hưởng phần di sản bằng nhau, những người thừa kế ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do chết, bị truất quyền hoặc từ bỏ quyền hưởng di sản thừa kế. Như vậy người ở hàng thừa kế thứ nhất sẽ là hàng đầu tiên được hưởng phần di sản thừa kế khi chia di sản thừa kế theo pháp luật. Lưu ý: Tuy nhiên, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ không có quyền được hưởng thừa kế nếu rơi vào một trong các trường hợp sau:

• Người này đã bị kết án do có thực hiện những hành vi nhằm cố ý tước đoạt mạng sống, sức khỏe hoặc ngược đãi, hành hạ, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm một cách nghiêm trọng đối với người để lại di sản.
• Tại thời điểm người để lại di sản còn sống thì người thừa kế này đã thực hiện những hành vi vi phạm nghiêm trọng trong việc nuôi dưỡng họ.
• Người thuộc hàng thừa kế thứ nhất nhưng đã bị kết án do cố ý thực hiện hành vi tước đoạt tính mạng của người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng thêm phần di sản của họ.
• Người này đã thực hiện các hành vi nhằm mục đích hưởng di sản của người để lại di sản trái với ý nguyện của người chết thông qua việc lừa dối, ép buộc, ngăn cản không cho họ để lại di chúc hoặc lập di chúc giả, sửa chữa, hủy, che dấu di chúc của họ.

Hy vọng bài viết hữu ích cho bạn ! Khuyến nghị

1. LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư thừa kế tại Việt Nam

2. Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay

Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833102102