Công nghệ phát triển, ngành sản xuất cũng phát triển, hoạt động ngày càng tinh vi, sản phẩm tạo ra có thể gây ra nhiều hậu quả, hệ lụy cho người tiêu dùng. Thị trường sách ngày nay cũng ít nhiều bị ảnh hưởng bởi sự xuất bản tràn lan, người tiêu dùng không thể phân biệt nổi sách thật, sách lậu, giả. Người xuất bản, người bán đương nhiên biết rõ và chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Vậy còn người mua nếu mua sách lậu có vi phạm pháp luật hay không?
Căn cứ:
- Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung
Nội dung tư vấn:
1. Sách lậu là sách như thế nào? Phân biệt sách thật và sách lậu
Hành vi buôn lậu sách là hành vi buôn bán trái phép qua biên giới về sách đủ thể loại, xuất hiện hành vi trốn thuế và trốn tránh sự kiểm tra của hải quan.
Trên thị trường chỉ có hai khái niệm: Hoặc là hàng thật hoặc là hàng giả. Sách lậu có thể quy vào mặt hàng giả bởi có thể được sản xuất không chính chủ.
Sách lậu là sách in ấn và phát hành trái pháp luật, tức là không có văn bản hợp pháp chứng minh nguồn gốc tác phẩm và quyền sở hữu đối với tác phẩm trong phạm vi thị trường, không có giấy phép đăng ký xuất bản hợp pháp. Sách lậu rẻ nên có hình thức xấu hơn, giấy in và chất lượng in tệ hơn, đặc biệt là không có tem chống hàng giả, nó được xem như hàng giả.
Sách thật là sách trái ngược với sách lậu, bao gồm các đặc điểm như sách thật có mua bản quyền, có xin giấy phép của Cục xuất bản và Nhà xuất bản, có tem chống hàng giả, được bày bán ở các nhà sách uy tín trên toàn quốc, được qua kiểm duyệt của Cục xuất bản về nội dung nên một số nội dung nhạy cảm sẽ được lược bỏ trước khi đến tay người tiêu dùng.
2. Mua sách lậu có vi phạm pháp luật?
Mua sách lậu còn tùy vào trường hợp, thời điểm, ý chí và hành vi vi phạm mới có thể quy định việc mua sách lậu là có tội hay không.
Trường hợp mua để tiêu thụ:
Khách hàng là bên yếu thế trong quan hệ mua bán, vậy nên pháp luật mới quy định và ban hành luật bảo vệ người tiêu dùng bởi họ chỉ biết được sản phẩm là gì, công dụng như thế nào. Nhiều người khi mua hàng họ sẽ không có nhiều thời gian để chú ý đến nhãn hiệu là thật hay giả, hoặc hỏi chủ cửa hàng nó xuất xứ từ đâu, có chất lượng hay không.
Khác với thực phẩm, nước uống hay các vật phẩm tiêu dùng có ảnh hưởng tới sức khỏe, sách lậu là một mặt hàng khá phổ biến và dễ luồn lách, nó có thể rẻ hơn sách thật rất nhiều nên nhu cầu của khách hàng là chỉ đọc, theo đó họ không hoặc rất ít quan tâm nhiều đến lậu hay thật.
Vì vậy, việc mua sách lậu để tiêu dùng, người mua không biết nên về cơ bản không vi phạm pháp luật.
Trường hợp mua để lưu thông:
Đây mới là mấu chốt và chắc chắn là hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi mua rồi bán lại, sẽ không quy về các tội xuất bản, in, ấn tác phẩm, vi phạm quyền tác giả và các tội liên quan đến hành vi buôn lậu khác. Tuy nhiên, người bán biết rõ sản phẩm của mình nên có thể sẽ quy về tội buôn bán hàng giả căn cứ Điều 192 bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung.
Theo đó mức phạt cao nhất cho hành vi buôn bán hàng giả:
- Đối với cá nhân có thể lên đến 1.000.000.000 đồng, phạt tù cao nhất lên đến 15 năm.
- Đối với pháp nhân có thể bị phạt tiền lên đến 9.000.000.000 đồng tùy vào mức độ và hành vi vi phạm.
- Ngoài ra cá nhân, pháp nhân còn có thể chịu thêm các hình thức xử phạt bổ sung.
Điều 192. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả
1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Hàng giả trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
b) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 150.000.000 đồng trong trường hợp không xác định được giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
c) Hàng giả trị giá dưới 20.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn hoặc hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá dưới 30.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
d) Hàng giả trị giá dưới 20.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn hoặc hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá dưới 30.000.000 đồng nhưng gây hậu quả thuộc một trong các trường hợp: gây tổn hại cho sức khỏe của một người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60% hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Hàng giả trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
e) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng trong trường hợp không xác định được giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
g) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
h) Làm chết người;
i) Gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên;
k) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
l) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
m) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa và ngược lại;
n) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Hàng giả có giá thành sản xuất 100.000.000 đồng trở lên;
b) Hàng giả có giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn từ 200.000.000 đồng trở lên;
c) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 500.000.000 đồng trở lên trong trường hợp không xác định được giá thành sản xuất, giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
d) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
đ) Làm chết 02 người trở lên;
e) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên, với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
g) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
h) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Như vậy, pháp luật căn cứ vào từng trường hợp cụ thể để quy định mức phạt dành cho tội mua sách lậu, cụ thể như chúng tôi đã phân tích ở trên.
Mong bài viết hữu ích cho bạn đọc!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư bào chữa tại Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
