Hối lộ là hành vi sai phạm nghiêm trọng trong các tội phạm về chức vụ. Tội nhận hối lộ sở dĩ là tội phạm mang yếu tố chủ thể đặc biệt, đó là những người nhận hối lộ đều nắm một chức vụ và quyền hạn nhất định. Vì vậy, việc phòng và chống hành vi này là nhằm đảm bảo sự trong sạch cho bộ máy công quyền của đất nước, giúp bộ máy ấy hoạt động có hiệu quả và đồng thời giúp pháp luật được thực thi một cách đúng đắn trên thực tiễn. Nhận hối lộ bị tội gì? Tội này có gì đặc biệt? Luật Sư X sẽ giải đáp thắc mắc của bạn như sau:
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017);
- Luật Phòng, chống tham nhũng 2018.
Nội dung tư vấn
1. Nhận hối lộ là tội gì?
Tại Điều 353 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung nă 2017) thì tội nhận hối lộ được hiểu là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn; đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc thông qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ:
- Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Lợi ích phi vật chất.
2. Dấu hiệu pháp lý của tội nhận hối lộ?
- Về mặt khách thể: Xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức.
- Về mặt chủ thể: Chủ thể của tội nhận hối lộ là người có chức vụ, quyền hạn.
- Về mặt khách quan: Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
- Về mặt chủ quan: Tội phạm được thực hiện với lỗi cố ý.
3. Xử lý hình sự về tội nhận hối lộ
Đối với trường hợp thuộc cấu thành cơ bản: Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm (Khoản 1, Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015)
Đối với trường hợp thuộc cấu thành tăng nặng: Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm (Khoản 2, Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015) hoặc phạt tù từ 15 năm đến 20 năm (Khoản 3, Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015) hoặc phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (Khoản 4, Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015).
Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
4. Hiện nay, việc nhận quà và tặng quà có được coi là hành vi hối lộ hay không?
Vấn đề phòng chống tham nhũng là một trong những vấn đề được Đảng và Nhà nước ta quan tâm và đặt lên hàng đầu. Nhằm bảo vệ lợi ích của nhà nước, bảo đảm quyền lợi của nhân dân được thực thi hiệu quả nhất trên thực tế và hơn nữa là đẩy lùi, chống tiêu cực trong bộ máy công quyền.
Chính vì vậy, cùng với việc quy định tội nhận hối lộ trong Bộ luật Hình sự thì từ năm 2018, Luật Phòng chống Tham nhũng ra đời và có hiệu lực đã quy định hành vi nhận hối lộ là hành vi tham nhũng và bị cấm:
Điều 2. Các hành vi tham nhũng
1. Các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện bao gồm:
…
b) Nhận hối lộ;
Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm
1. Các hành vi tham nhũng quy định tại Điều 2 của Luật này.
…
Ngoài ra, việc nhận quà tặng cũng bị coi là biểu hiện của tham nhũng được quy định ở Điều 22 Luật Phòng chống tham nhũng 2018 và nó không phụ thuộc vào giá trị của món quà đó là bao nhiêu. Đây là một quy định đúng đắn và sáng suốt trong quá trình làm luật ở nước ta.
Điều 22. Tặng quà và nhận quà tặng
1. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được sử dụng tài chính công, tài sản công làm quà tặng, trừ trường hợp tặng quà vì mục đích từ thiện, đối ngoại và trong trường hợp cần thiết khác theo quy định của pháp luật.
2. Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về Hình sự tại Việt Nam.
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo.Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay.
Để biết thêm thông tin chi tiết về dịch vụ của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833102102
