Nhằm thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ cho khách hàng, các doanh nghiệp thường thực hiện các hoạt động xúc tiến thương mại và một trong những hoạt động xúc tiến thương mại mà các doanh nghiệp hay thực hiện đó là hoạt động khuyến mại. Hoạt động khuyến mại có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, hình thức khuyến mại mà các doanh nghiệp hay lựa chọn đó là hình thức tặng quà. Vậy “rượu” có được dùng để khuyến mại hay không? Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu nhé!
Căn cứ pháp lý
- Luật Thương mại năm 2005.
- Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.
- Nghị định 81/2018/NĐ-CP ngày 22 tháng 5 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại.
- Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 22 tháng 5 năm 2018 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Nội dung tư vấn
1. Khuyến mại là gì?
1.1. Định nghĩa
Khoản 1 Điều 88 Luật Thương mại 2005 quy định: “Khuyến mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm xúc tiến việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ bằng cách dành cho khách hàng những lợi ích nhất định”.
Thương nhân thực hiện khuyến mại là thương nhân thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Thương nhân trực tiếp khuyến mại hàng hóa, dịch vụ mà mình kinh doanh.
- Thương nhân kinh doanh dịch vụ khuyến mại thực hiện khuyến mại cho hàng hóa, dịch vụ của thương nhân khác theo thỏa thuận với thương nhân đó.
- Kinh doanh dịch vụ khuyến mại là hoạt động thương mại, theo đó một thương nhân thực hiện khuyến mại cho hàng hóa, dịch vụ của thương nhân khác trên cơ sở hợp đồng (Điều 89 Luật Thương mại 2005).
- Hợp đồng dịch vụ khuyến mại phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương (Điều 90 Luật Thương mại 2005).
1.2. Các hình thức khuyến mại
Thương nhân có thể thực hiện hoạt động khuyến mại dưới các hình thức được quy định tại Điều 92 Luật Thương mại và được quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành từ Điều 8 đến Điều 15 Nghị định 81/2018/NĐ-CP. Cụ thể là:
- Đưa hàng mẫu, cung ứng dịch vụ mẫu để khách hàng dùng thử không phải trả tiền.
- Tặng hàng hóa, cung ứng dịch vụ không thu tiền.
- Bán hàng, cung ứng dịch vụ với giá thấp hơn giá bán hàng, cung ứng dịch vụ trước đó, được áp dụng trong thời gian khuyến mại đã thông báo (khuyến mại bằng hình thức giảm giá) .
- Bán hàng, cung ứng dịch vụ có kèm theo phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ.
- Bán hàng, cung ứng dịch vụ có kèm theo phiếu dự thi cho khách hàng để chọn người trao thưởng theo thể lệ và giải thưởng đã công bố (hoặc các hình thức tổ chức thi và trao thưởng khác tương đương).
- Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình mang tính may rủi mà việc tham gia chương trình gắn liền với việc mua hàng hóa, dịch vụ và việc trúng thưởng dựa trên sự may mắn của người tham gia theo thể lệ và giải thưởng đã công bố (chương trình khuyến mại mang tính may rủi).
- Tổ chức chương trình khách hàng thường xuyên, theo đó việc tặng thưởng cho khách hàng căn cứ trên số lượng hoặc trị giá mua hàng hóa, dịch vụ mà khách hàng thực hiện được thể hiện dưới hình thức thẻ khách hàng, phiếu ghi nhận sự mua hàng hóa, dịch vụ hoặc các hình thức khác.
- Tổ chức cho khách hàng tham gia các chương trình văn hóa, nghệ thuật, giải trí và các sự kiện khác vì mục đích khuyến mại.
- Khuyến mại hàng hóa, dịch vụ mà quá trình thực hiện có sử dụng internet, phương tiện, thiết bị điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin.
1.3. Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại và hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại
Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại (Điều 93 Luật Thương mại 2015).
- Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại là hàng hóa, dịch vụ được thương nhân sử dụng các hình thức khuyến mại để xúc tiến việc bán, cung ứng hàng hóa, dịch vụ đó.
- Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại phải là hàng hóa, dịch vụ được kinh doanh hợp pháp.
- Hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại không bao gồm rượu, xổ số, thuốc lá, sữa thay thế sữa mẹ, thuốc chữa bệnh cho người kể cả các loại thuốc đã được phép lưu thông theo quy định của Bộ Y tế (trừ trường hợp khuyến mại cho thương nhân kinh doanh thuốc) dịch vụ khám, chữa bệnh của cơ sở y tế công lập, dịch vụ giáo dục của cơ sở công lập, cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập, hàng hóa, dịch vụ bị cấm lưu hành tại Việt Nam và các hàng hóa, dịch vụ khác bị cấm khuyến mại theo quy định của pháp luật (Khoản 1 Điều 5 Nghị định 81/2018/NĐ-CP).
Hàng hoá, dịch vụ dùng để khuyến mại (Điều 94 Luật Thương mại 2015)
- Hàng hoá, dịch vụ dùng để khuyến mại là hàng hoá, dịch vụ được thương nhân dùng để tặng, thưởng, cung ứng không thu tiền cho khách hàng.
- Hàng hoá, dịch vụ được thương nhân dùng để khuyến mại có thể là hàng hoá, dịch vụ mà thương nhân đó đang kinh doanh hoặc hàng hoá, dịch vụ khác.
- Hàng hóa, dịch vụ được dùng để khuyến mại phải là hàng hóa, dịch vụ được kinh doanh hợp pháp.
- Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại không bao gồm rượu, xổ số, thuốc lá, thuốc chữa bệnh cho người kể cả các loại thuốc đã được phép lưu thông theo quy định của Bộ Y tế (trừ trường hợp khuyến mại cho thương nhân kinh doanh thuốc), hàng hóa, dịch vụ bị cấm lưu hành tại Việt Nam và các hàng hóa, dịch vụ bị cấm khuyến mại khác theo quy định của pháp luật (Khoản 2 Điều 5 Nghị định 81/2018/NĐ-CP).
- Tiền có thể được sử dụng như hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại trừ các trường hợp khuyến mại theo quy định tại các Điều 8, Điều 10, Điều 11 Nghị định 81/2018/NĐ-CP ((Khoản 3 Điều 5 Nghị định 81/2018/NĐ-CP).
1.4. Các hành vi bị cấm trong hoạt động khuyến mại
Các hành vi bị cấm trong hoạt động khuyến mại được quy định tại Điều 100 Luật Thương mại 2005. Cụ thể là:
- Khuyến mại cho hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh; hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh; hàng hoá chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phép cung ứng.
- Sử dụng hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại là hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh; hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh; hàng hóa chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phép cung ứng.
- Khuyến mại hoặc sử dụng rượu, bia để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi.
- Khuyến mại hoặc sử dụng thuốc lá, rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức.
- Khuyến mại thiếu trung thực hoặc gây hiểu lầm về hàng hoá, dịch vụ để lừa dối khách hàng.
- Khuyến mại để tiêu thụ hàng hoá kém chất lượng, làm phương hại đến môi trường, sức khoẻ con người và lợi ích công cộng khác.
- Khuyến mại tại trường học, bệnh viện, trụ sở của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân.
- Hứa tặng, thưởng nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng.
- Khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành mạnh.
- Thực hiện khuyến mại mà giá trị hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại vượt quá hạn mức tối đa hoặc giảm giá hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại quá mức tối đa.
Tuy nhiên, khi Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 có hiệu lực (từ ngày 01/01/2020) thì rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên sẽ bị cấm khuyến mại dưới mọi hình thức (Điểm a Khoản 3 Điều 35 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019).
2. Có được khuyến mại bằng rượu không?
Điều 100 Luật Thương mại 2005 lại chỉ quy định cấm hành vi: sử dụng rượu để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi; sử dụng rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức.
Theo quy định trên thì rượu không được dùng để khuyến mại trong 02 trường hợp:
- Dùng để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi
- Rượu dùng để khuyến mại có độ cồn từ 30 độ trở lên
Ngoài 02 trường hợp trên thì rượu vẫn có thể được dùng làm hàng hóa để khuyến mại.
Tuy nhiên, Khoản 2 Điều 5 Nghị định 81/2018/NĐ-CP quy định: “Hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại không bao gồm rượu, xổ số, thuốc lá, thuốc chữa bệnh cho người kể cả các loại thuốc đã được phép lưu thông theo quy định của Bộ Y tế (trừ trường hợp khuyến mại cho thương nhân kinh doanh thuốc), hàng hóa, dịch vụ bị cấm lưu hành tại Việt Nam và các hàng hóa, dịch vụ bị cấm khuyến mại khác theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, căn cứ theo quy định trên thì rượu không được dùng làm hàng hóa để khuyến mại. Hay nói cách khác là cấm khuyến mại bằng rượu.
Có thể thấy có sự mâu thuẫn giữa quy định tại Điều 100 Luật Thương mại và quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định 81/2018/NĐ-CP. Một bên thì rượu vẫn có thể là hàng hóa dùng để khuyến mại còn một bên thì cấm khuyến mại bằng rượu.
Sự “vênh” của các quy định pháp luật đặt ra yêu cầu cho các nhà làm luật cần phải có sự sửa đổi để các quy định trên được thống nhất.
3. Xử phạt vi phạm hành chính
Sử dụng rượu để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi hay sử dụng rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức là một hành vi bị cấm trong hoạt động khuyến mại. Do vậy, khi các chủ thể thực hiện hành vi trên thì đã vi phạm hành chính.
Về mức độ xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng rượu để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi hay sử dụng rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên để khuyến mại dưới mọi hình thức được quy định tại Nghị định 185/2013/NĐ-CP. Cụ thể là:
Khi cá nhân thực hiện hành vi vi phạm trên thì sẽ bị phạt từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng (điểm c và điểm d khoản 4 Điều 48 Nghị định 185/2013/NĐ-CP).
Trường hợp hành vi vi phạm trên do tổ chức cụ thể là doanh nghiệp thực hiện thì mức phạt này sẽ tăng lên gấp đôi, tức là từ 60.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng (khoản 2 Điều 4 Nghị định 185/2013/NĐ-CP).
Trong trường hợp hành vi vi phạm trên được thực hiện trên địa bàn từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên thì mức phạt trên sẽ được tăng gấp đôi.
Ngoài hình thức xử phạt chính là phạt tiền, thì hình thức xử phạt bổ sung “tịch thu tang vật” cũng sẽ được áp dụng (khoản 7 Điều 48 Nghị định 185/2013/NĐ-CP).
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi. Hi vọng bài viết hữu ích đối với bạn!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về Doanh nghiệp Việt Nam.
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay 0833102102
