Mỗi cá nhân tổ chức trong xã hội đều phải tuân thủ theo pháp luật. Cá nhân khi có đầy đủ năng lực hành vi dân sự sẽ tự mình chịu trách nhiệm đối với việc mình làm. Vậy còn đối với tổ chức, doanh nghiệp thì ai có quyền thay mặt tổ chức, doanh nghiệp đó chịu trách nhiệm trước pháp luật?
Căn cứ:
- Bộ Luật dân sự 2015
- Luật doanh nghiệp 2014
Nội dung tư vấn
Sự việc Phúc XO bị bắt tạm giữ để phục vụ điều tra vì nghi ngờ có liên quan đến vụ việc tổ chức sử dụng ma túy mới đây tại Quán Karaoke do chính anh làm chủ sở hữu. Vậy trong trường hợp anh Phúc bị bắt và khởi tố thì cơ sở này có được tiếp tục hoạt động?
1. Người đại diện theo pháp luật của tổ chức, doanh nghiệp
Pháp luật quy định 2 trường hợp về người đại diện theo pháp luật đó là của cá nhân và pháp nhân. Trong nội dung tư vấn này, chúng tôi xin đề cập đến vấn đề về người đại diện theo pháp luật của pháp nhân. Đây là những người sẽ nhân danh pháp nhân để thực hiện các quyền và nghĩa vụ của pháp nhân đó. Cụ thể tại Điều 137 Bộ Luật dân sự 2015 quy định
Điều 137. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân
1. Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân bao gồm:
a) Người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ;
b) Người có thẩm quyền đại diện theo quy định của pháp luật;
c) Người do Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án.
2. Một pháp nhân có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và mỗi người đại diện có quyền đại diện cho pháp nhân theo quy định tại Điều 140 và Điều 141 của Bộ luật này.
Như vậy, người đại diện có thể được pháp nhân chỉ định hoặc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định chỉ định để thay mặt pháp nhân trong các vấn đề trước pháp luật. Cụ thể hơn, tại Khoản 1 Điều 13 Luật doanh nghiệp cũng quy định về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp như sau:
Điều 13. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp
1. Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Từ đó ta thấy rằng người đại diện theo pháp luật của pháp nhân có một vai trò rất quan trọng và gánh vác trách nhiệm nặng nề đối vói pháp nhân đó. Tùy vào điều lệ mỗi tổ chức, doanh nghiệp thì người đại diện theo pháp luật có thể nắm giữ những chức vụ cụ thể, nhưng hầu hết đó là những người nắm giữ vị trí lãnh đạo hoặc là chủ sở hữu doanh nghiệp như chủ tịch, giám đốc, tổng giám đốc….. Pháp luật quy định những người này sẽ có những quyền và nghĩa vụ cụ thể để thực hiện chức năng đại diện cho tổ chức, doanh nghiệp đó.
2. Nếu anh Phúc bị bắt thì quán XO có tiếp tục hoạt động không?
Như đã nêu trên, người đại diện có một vai trò rất quan trọng đối với pháp nhân. Tuy nhiên, đã là một pháp nhân thì tổ chức, doanh nghiệp đó sẽ tồn tại độc lập và không phụ thuộc vào bất kỳ cá nhân, tổ chức nào khác. Do đó, khi người đại diện theo pháp luật vì một lý do nào đó không đáp ứng đủ các điều kiện để làm người đại diện cho pháp nhân đó nữa, thì lúc này đòi hỏi pháp nhân sẽ chỉ định hoặc trong một số trường hợp thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ chỉ định người đại diện theo pháp luật cho pháp nhân đó. Cụ thể tại Khoản 5,6 Điều 13 Luật doanh nghiệp 2014 quy định:
Điều 13. Người đại diện theo pháp luật
5. Trường hợp doanh nghiệp chỉ có một người đại diện theo pháp luật và người này vắng mặt tại Việt Nam quá 30 ngày mà không ủy quyền cho người khác thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp hoặc bị chết, mất tích, tạm giam, kết án tù, bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự thì chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị cử người khác làm người đại diện theo pháp luật của công ty.
6. Đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có hai thành viên, nếu có thành viên là cá nhân làm người đại diện theo pháp luật của công ty bị tạm giam, kết án tù, trốn khỏi nơi cư trú, bị mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc bị Tòa án tước quyền hành nghề vì phạm tội buôn lậu, làm hàng giả, kinh doanh trái phép, trốn thuế, lừa dối khách hàng và tội khác theo quy định của Bộ luật hình sự thì thành viên còn lại đương nhiên làm người đại diện theo pháp luật của công ty cho đến khi có quyết định mới của Hội đồng thành viên về người đại diện theo pháp luật của công ty.
Như vậy, nếu thực sự trường hợp anh Phúc XO mới bị bắt tạm giam để phục vụ việc khởi tố và điều tra, thì căn cứ vào giấy phép kinh doanh của quán karaoke XO để xem xét nếu anh Phúc XO là đại diện theo pháp luật của quán thì sẽ phải chỉ định người đại diện theo pháp luật khác. Còn nếu quán karaoke XO được đăng ký dưới danh nghĩa doanh nghiệp tư nhân hoặc hộ kinh doanh thì quán sẽ phải tạm ngừng kinh doanh theo quy định tại Điều 200 Luật doanh nghiệp khi không còn đáp ứng đủ những điều kiện hoạt động của Luật doanh nghiệp, cụ thể:
Điều 200. Tạm ngừng kinh doanh
1. Doanh nghiệp có quyền tạm ngừng kinh doanh nhưng phải thông báo bằng văn bản về thời điểm và thời hạn tạm ngừng hoặc tiếp tục kinh doanh cho Cơ quan đăng ký kinh doanh chậm nhất 15 ngày trước ngày tạm ngừng hoặc tiếp tục kinh doanh. Quy định này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp tiếp tục kinh doanh trước thời hạn đã thông báo.
2. Cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh ngành, nghề kinh doanh có điều kiện khi phát hiện doanh nghiệp không có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.
3. Trong thời gian tạm ngừng kinh doanh, doanh nghiệp phải nộp đủ số thuế còn nợ; tiếp tục thanh toán các khoản nợ, hoàn thành việc thực hiện hợp đồng đã ký với khách hàng và người lao động, trừ trường hợp doanh nghiệp, chủ nợ, khách hàng và người lao động có thỏa thuận khác.
Tuy nhiên, hiện tại Phúc XO mới bị tạm giữ và chưa có đủ căn cứ để khởi tố và tạm giam. Do đó thì trường hợp nói trên chỉ là giả tưởng mà thôi. Dù thế nào đi chăng nữa, phía trước của anh Phúc và cơ sở karaoke XO sẽ còn rất nhiều khó khăn chờ đón.
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng tại Việt Nam
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
