Trải qua quá trình thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm về tình dục nói chung và các hành vi phạm tội hiếp dâm nói riêng. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định trong Bộ luật hình sự năm 2015 có nhiều sửa đổi phù hợp và đáp ứng nhu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm trong thời kỳ mới. Để hiểu rõ hơn về loại tội phạm này để cho những biện phạm ngăn ngừa và phòng tránh, hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư X.
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì ?
Trên thực tế, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi đã được quy định cụ thể tại Bộ luật hình sự 1999 với tên gọi là “tội hiếp dâm trẻ em”. Trải qua quá trình thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định trong Bộ luật hình sự năm 2015 có nhiều sửa đổi phù hợp và đáp ứng thực hiễn xã hội.
Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, có hiệu lực thi hành ngày 01/01/2018 (sau đây gọi là BLHS 2015) định nghĩa về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi như sau:
“Điều 142: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi”.
Trong đó, “sử dụng vũ lực” được hiểu là người phạm tội sẽ dùng sức mạnh của mình tác động vào người bị hại như đè ngã, trói tay, bóp cổ…để người bị hại không thể kháng cự lại được nhằm thực hiện hành vi giao cấu hay quan hệ tình dục khác mà không được sự chấp thuận của nạn nhân.
Còn “đe dọa sử dụng vũ lực” có thể hiểu là người phạm tội sử dụng lời nói hoặc hành vi để uy hiếp người bị hại nếu không thực hiện theo ý muốn của họ thì sẽ sử dụng vũ lực, lời đe dọa này làm cho người bị hại lo sợ, không dám kháng cự lại để người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội.
“Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân” được hiểu là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại đang bị ốm đau, bệnh tật, tai nạn, bị ngất hay bị mê man, bất tỉnh do sử dụng các chất kích thích (như: rượu, bia, ma túy, thuốc an thần hoặc các chất kích thích khác) hoặc bị tâm thần dẫn đến không thể chống cự được để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn nạn nhân.
“Các thủ đoạn khác” ở đây là những thủ đoạn nằm ngoài các hành vi ở trên, ví dụ như lừa gạt, dụ dỗ, hứa hẹn, dọa nạt, cho nạn nhân sử dụng rượu bia, ma túy, thuốc an thần, thuốc kích thích hoặc các chất kích thích khác để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.
Cụm từ “trái với ý muốn của nạn nhân” có thể giải thích là người bị hại không đồng ý với hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác nhưng người phạm tội vẫn cố ý thực hiện
Lưu ý:
- Trường hợp hiếp dâm mà kèm theo việc giết nạn nhân hoặc gây thương tích cho nạn nhân với mức độ thương tích nhất định thì người phạm tội còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người hoặc tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác.
Cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
2.1. Về mặt chủ thể
Chủ thể thực hiện hành vi phạm tội theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 được hiểu là nam giới. Nữ giới chỉ có thể trở thành chủ thể của tội phạm hiếp dâm trẻ em trong trường hợp đồng phạm với vai trò người giúp sức hoặc xúi giục. Thực tiễn xét xử kể từ khi BLHS 1999 có hiệu lực đã thừa nhận điều này.
Tuy nhiên với Bộ luật Hình sự năm 2015, chủ thể của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể là nam giới hoặc nữ giới. Do đó, chủ thể của tội hiếp dâm là bất kỳ người nào đủ năng lực trách nhiệm hình sự (có khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi) và đủ tuổi theo quy định của pháp luật.
2.2. Về mặt khách thể
Hành vi phạm tội đã xâm phạm quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của người dưới 16 tuổi, làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến thuần phong mỹ tục đồng thời, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường về tâm, sinh lý của người bị hại.
2.3. Về mặt khách quan
Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi chia hai loại:
- Đối với người bị hại từ 13 đến chưa đủ 16 tuổi. Trường hợp này người phạm tội thực hiện hành vi khách quan “dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ”.
- Đối với người bị hại chưa đủ 13 tuổi thì hành vi hiếp dâm được phân hai trường hợp:
- Trường hợp 1: người phạm tội có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác nhằm giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác trái ý muốn với người chưa đủ 13 tuổi
- Trường hợp 2: chỉ cần có hành vi giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác (không cần hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác). Bởi lẽ đối tượng người chưa đủ 13 tuổi là đối tượng yếu thế, không có khả năng bảo vệ mình nên chỉ cần hành vi giao cấu với những người này cũng cấu thành tội phạm.
Lưu ý: Trong trường hợp người phạm tội do không thể tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội mà phải từ bỏ việc phạm tội như bị trẻ em chông trả quyết liệt, có nguy cơ bị phát hiện…thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm trẻ em
2.4. Về mặt chủ quan
Tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra hoặc người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
Hình phạt đối với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
Đối với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, pháp luật quy định mức khung hình phạt thấp nhất là từ 7 – 15 năm tù giam. Tùy từng mức độ phạm tội, hình phạt cao nhất có thể là tử hình.
Khung hình phạt 1: Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
- Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
- Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
Khung hình phạt 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Đối với 02 người trở lên;
- Tái phạm nguy hiểm.
Khung hình phạt 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
- Có tổ chức;
- Nhiều người hiếp một người;
- Đối với người dưới 10 tuổi;
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm
Hy vọng bài viết hữu ích đối với bạn!
Thông tin liên hệ với Luật sư X
Luật sư X là đơn vị Luật uy tín; chuyên nghiệp, được nhiều cá nhân và tổ chức đặt trọn niềm tin. Được hỗ trợ và đồng hành giải quyết khó khăn về mặt pháp lý của quý khách là mong muốn của Luật sư X.
Để biết thêm thông tin chi tiết, tham khảo thêm dịch vụ tư vấn của Luật sư X hãy liên hệ 0833102102
Câu hỏi liên quan
Hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính nêu trên (nếu không phải là hình phạt tử hình) tuỳ từng trường hợp cụ thể người phạm tội con có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. Được áp dụng trong trường hợp giao cấu (trong mọi trường hợp) với trẻ em chưa đủ 13 tuổi.
Lưu ý: Nguyên tắc áp dụng với mức phạt này là khi xử phạt người phạm tội nếu độ tuổi của người bị hại càng nhỏ thì mức án càng nghiêm khắc (càng tăng cao).
