Dường như trà sữa đã hết thời và văn hóa trà chanh chém gió ngày nào đang dần quay lại trở thành xu hướng của các bạn trẻ. Vốn là những người có khuynh hướng thay đổi thói quen nhanh nên cũng thật dễ hiểu khi trà sữa mới chỉ bùng nổ trở thành trào lưu của các bạn trẻ trong 3 năm trở lại đây đã ngay lập tức bước vào giai đoạn suy thoái. Ở một số nơi hiện nay, những quan trà chanh chém gió đang dần mọc lên thay thế cho những quán trà sữa vắng khách. Do vậy, mô hình kinh doanh trà chanh sẽ hứa hẹn nhiều cơ hội trong thời gian tới. Vậy kinh doanh quán trà chanh nói riêng hay các quán nước nói chung có cần đăng ký kinh doanh không? Luật sư X sẽ giải đáp thắc mắc trên trong bài viết dưới đây.
Căn cứ:
- Nghị định 78/2015/NĐ-CP
- Nghị định 39/2007/NĐ-CP
Nội dung tư vấn
1. Những hoạt động kinh doanh không cần đăng ký?
Đăng ký kinh doanh là nghĩa vụ và thủ tục bắt buộc đối với các cá nhân, tổ chức là chủ doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh trong đa số các lĩnh vực, ngành nghề. Thông qua thủ tục đăng ký kinh doanh, các cơ quan chức năng có thẩm quyền tiếp nhận thông tin đăng ký của doanh nghiệp và cấp phép thành lập, hoạt động cho các cá nhân, tổ chức đăng ký. Đồng thời, nhà nước cũng dựa trên những thông tin được đăng ký đó để thực hiện chức năng quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh của các tổ chức, cá nhân.
Tuy nhiên bên cạnh những hoạt động kinh doanh mà pháp luật quy định bắt buộc phải đăng ký kinh doanh, vẫn có một số hoạt động kinh doanh mà cá nhân, tổ chức được phép hoạt động mà không cần thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh. Cụ thể tại khoản 2 Điều 66 Nghị định 78/2015/NĐ-CP quy định về trường hợp cá nhân và hộ gia đình hoạt động kinh doanh mà không cần đăng ký như sau:
2. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương.
Như vậy có thể thấy, pháp luật đã có những chính sách ưu đãi đối với những hộ gia đình hoạt động sản xuất kinh doanh trong những lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, vốn là những ngành sản xuất ra các nhu yếu phẩm thiết yếu cho đời sống sinh hoạt của người dân thì sẽ không phải đăng ký kinh doanh. Bên cạnh đó, cũng quy định những cá nhân là người buôn bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, làm dịch vụ có thu nhập thấp. Dựa trên đặc điểm của những hoạt động kinh doanh của các cá nhân nêu trên đều là những hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, cũng như không có tính ổn đinh nên hoạt động kiểm soát là khó khăn đối với cơ quan quản lý. Do vậy, việc miễn đăng ký kinh doanh đối với các đối tượng đó vừa giảm được khối lượng công việc quản lý cho phía cơ quan chức năng, vừa tạo cơ chế thông thoáng cho những người hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, vốn đã là mô hình kinh doanh truyền thống tại Việt Nam.
Tuy nhiên, quy định ở Nghị định 78/2015/NĐ-CP có phần còn cô đọng, chưa bao quát hết được những hoạt động kinh doanh mang đặc tính nhỏ lẻ và phù hợp được miễn đăng ký kinh doanh. Do vậy, chúng ta có thể căn cứ thêm vào quy định tại Nghị định 39/2007/NĐ-CP dù đã được ban hành từ lâu nhưng vẫn còn hiệu lực. Trong đó, tại Điều 3 Nghị định 39/2007 liệt kê những hoạt động kinh doanh không cần đăng ký như sau:
1. Cá nhân hoạt động thương mại là cá nhân tự mình hàng ngày thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động được pháp luật cho phép về mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác nhưng không thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và không gọi là “thương nhân” theo quy định của Luật Thương mại. Cụ thể bao gồm những cá nhân thực hiện các hoạt động thương mại sau đây:
a) Buôn bán rong (buôn bán dạo) là các hoạt động mua, bán không có địa điểm cố định (mua rong, bán rong hoặc vừa mua rong vừa bán rong), bao gồm cả việc nhận sách báo, tạp chí, văn hóa phẩm của các thương nhân được phép kinh doanh các sản phẩm này theo quy định của pháp luật để bán rong;
b) Buôn bán vặt là hoạt động mua bán những vật dụng nhỏ lẻ có hoặc không có địa điểm cố định;
c) Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;
d) Buôn chuyến là hoạt động mua hàng hóa từ nơi khác về theo từng chuyến để bán cho người mua buôn hoặc người bán lẻ;
đ) Thực hiện các dịch vụ: đánh giày, bán vé số, chữa khóa, sửa chữa xe, trông giữ xe, rửa xe, cắt tóc, vẽ tranh, chụp ảnh và các dịch vụ khác có hoặc không có địa điểm cố định;
e) Các hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên không phải đăng ký kinh doanh khác.
2. Kinh doanh lưu động là các hoạt động thương mại không có địa điểm cố định.
2. Bán nước có cần đăng ký kinh doanh không
Hình ảnh các quán nước nhỏ đã quá đỗi quen thuộc với người dân Việt Nam ta. Từ xưa, các quán cóc dưới gốc đa đầu làng là nơi tụ tập của các ông, các bà sau mỗi buổi đồng áng. Ngày nay, những quán trà đá vỉa vè, trà chanh chém gió cũng đã đang và sẽ là một thói quen thân thuộc của đa số người dân, đặc biệt là các bạn trẻ và người lao động. Những quán trà đá vỉa hè, trà chanh chém gió thường có không gian và mô hình kinh doanh rất nhỏ. Do vậy, việc quản lý và truy thu các loại thuế phí đối các hoạt động kinh doanh này là không phù hợp.
Từ căn cứ pháp lý được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP nêu rằng:
c) Bán quà vặt là hoạt động bán quà bánh, đồ ăn, nước uống (hàng nước) có hoặc không có địa điểm cố định;
Như vậy, đối với việc các cá nhân mở các quán nước nhỏ, ví dụ như các quán trà chanh, trà đá, nước mía,…. thì dù có địa điểm cố định hoặc là kinh doanh lưu động thì đều không cần phải đăng ký kinh doanh. Do vậy, có thể tự do mở các quan trà chanh, trà đá để đón đầu xu hướng nước uống thay thế cho trà sữa mà không sợ bị các cơ quan chức năng bắt bẻ vì không có đăng ký kinh doanh.
Hy vọng bài viết có ích đối với quý độc giả!
Khuyến nghị
- LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư doanh nghiệp tại Việt Nam.
- Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay
